Czerwone korale były jednym z podstawowych elementów tradycyjnego stroju ludowego. A jednak nie wszystkie korale, które tak dumnie zdobiły szyje naszych prababć miały szlachetną proweniencję. Prawdziwy koral był często tak drogi, że dla wielu dziewcząt pozostawał w sferze marzeń. Dzięki odrobinie...

Skrzyneczka z kości słoniowej ze skarbca krakowskiej katedry należy do grupy zabytków wykonanych w Paryżu w 2. ćwierci XIV wieku – zabytki te dekorowane są scenami ze średniowiecznych romansów (zob. tekst Średniowieczne kobiety fatalne). Zestawienia poszczególnych epizodów uzupełniają się na zasadzie przeciwieństw: na przykład opowieści o miłości czystej zostały skontrastowane z legendami o cudzołóstwie. Szkopuł jednak w tym, że wiele średniowiecznych romansów jest tak skonstruowanych, że zamiast potępiać grzesznych kochanków, kibicujemy ich niemoralnemu związkowi.

Twórcza pozycja kobiet w XIX wieku podlegała licznym uwarunkowaniom i zagrożeniom. Uwarunkowania miały swe źródło przede wszystkim w profesjonalizacji i instytucjonalizacji życia artystycznego, które – przynajmniej dla kobiet tego pokolenia – były utrudnieniem artystycznej kariery. Trudności wypływały z ograniczonego dostępu do instytucji, z obyczajowych konwenansów, także z życia przynoszącego osobiste tragedie, zależności finansowe. Kobiety generacji Olgi Boznańskiej stanowiły pierwszą wyraźną grupę uprawiających sztukę zawodowo, w przeciwieństwie do swych poprzedniczek, które z nielicznymi wyjątkami były amatorkami, nieraz utalentowanymi i artystycznie wykształconymi.

Piękne kobiety oiran stanowiły wdzięczny temat dla artystów japońskiego drzeworytu, którego okres rozkwitu przypada na epokę Edo (1603–1868). Ulotność i przemijanie, tak mocno wpisane w filozofię tego czasu, skłaniało ludzi do chwytania bieżącej chwili i celebrowania radości płynącej z oglądania kwiatów czy podziwiania księżyca.

Około połowy XVIII wieku modne stało się zastawianie stołów z okazji największych uroczystości porcelanowymi figurami tworzącymi bogate programy ikonograficzne. Na całej długości stołu, obok srebrnych i porcelanowych naczyń na lustrzanej tafli lub barwionym piasku komponowano wielopostaciowe dekoracje w formie ogrodowych szpalerów, ulicy czy pałacowej galerii.

Ozdobą pałacu sławuckiego był niewielkich wymiarów pastelowy portret ukazujący pełną wdzięku kilkunastoletnią dziewczynę. Przedstawia Teresę z Czartoryskich, córkę Józefa Klemensa, założyciela manufaktury porcelany w Korcu. Matką dziewczyny była słynąca z urody księżna Dorota z Jabłonowskich. 

Witold Wojtkiewicz zajmuje w gronie młodopolskich malarzy miejsce szczególne. Jego malarstwo, typowe dla dekadenckiego fin de siècle’u, André Gide opisywał jako „osobistą mieszaninę naturalizmu, impresjonizmu i groteski”. Artysta stworzył własny zadziwiający ekspresjonizmem malarski świat, rodem z somnambulicznych wizji.
 

Portret przedstawia Teresę Karolinę Radziwiłłową, córkę hetmana wielkiego koronnego Wacława Rzewuskiego i Anny z Lubomirskich. Od 1764 roku była żoną Karola Stanisława Radziwiłła, wojewody wileńskiego, popularnie zwanego „Panie Kochanku”. Rozwiedziona w 1781 roku, powtórnie wyszła za mąż za Feliksa Chobrzyńskiego.

Młoda kobieta, wyraźnie rozbawiona, zdaje się podążać ku widzowi tanecznym krokiem. Jej zgrabna sylwetka została uchwycona w fertycznej pozie, a ciało osłania jedynie niedbale owinięta wokół bioder tkanina. Dziewczyna zamaszystym gestem prawej ręki wysoko unosi kielich. Zaznaczoną w tytule dionizyjską aurę rzeźby podkreśla gałązka winorośli ściśnięta w lewej dłoni.

Uwodzicielska Salome, jako symbol kobiety fatalnej, stała się bohaterką wielu dzieł malarskich, rzeźbiarskich, literackich, muzycznych. Rozbudzała wyobraźnię twórców zwłaszcza w dekadenckiej epoce fin de siècle, w której zaborcza i śmiercionośna kobiecość stanowiła jeden z ważniejszych tematów w sztuce.
Rodowód opowieści o jej uwodzicielskim tańcu, w zamian za który poprosiła o głowę Jana Chrzciciela, jest biblijny. Mówią o nim ewangeliści Mateusz i Marek. Jednak udział Salome w tych relacjach jest zaledwie małą rólką. Nie pada w nich nawet ani razu imię Salome. Wymieniana jest jedynie jako córka Herodiady, co pozwoliło badaczom utożsamić ją z postacią historyczną — Salome III.