Zwykło się utożsamiać stalaktyt z kształtem wydłużonym, wrzecionowatym, zwisającym ze stropu np. jaskini. Okazuje się, że w przypadku halitu wtórne krystalizacje narastające z góry w dół mogą przybierać również formy daleko odbiegające od tego klasycznego wyglądu. Przykładem jest gęsta...

Stalagmit solny przypominający kształtem choinkę jest rezultatem swobodnego narastania kryształów halitu w stabilnych warunkach temperatury, przepływu powietrza i wilgotności. Specyficzny kształt, jakby nie w pełni wykształconych kryształów ułożonych w tarasowe i schodkowe konstrukcje, zyskuje na...

W okresie średniowiecza i nowożytności kopalnie były bardzo dochodowe. W całej Europie wyrastały wokół nich miasta. Nie inaczej było w Królestwie Polskim, gdzie „Wieliczka urosła w miasto z nikczemnej chałupy” (cyt. za: Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, t. 4, Warszawa 1901, s. 522). W Polsce kopalnie, czyli jak mówiono dawniej „żupy” lub „góry”, skupione były na południu kraju. W Wieliczce i Bochni wydobywano sól, a w Olkuszu, Chęcinach, Sławkowie, Trzebini, Jaworznie i Miedzianej Górze rudy metali – ołowiu, srebra oraz miedzi.

Muzeum Żup Krakowskich nieprzerwanie poszerza swoją kolekcję solniczek z różnych epok i kontynentów, obecnie liczy ona już kilkaset sztuk. Na naszym portalu prezentujemy 6 spośród nich, wyróżniających się misterną dekoracją, a także miejscem i czasem powstania: najstarszą w wielickiej kolekcji...

Okaz znajdujący się w Muzeum Geologicznym AGH jest o tyle interesujący, że w strukturze kryształu znajduje się ciało obce. Zjawisko to nazywane jest inkluzją (wrostką organiczną). Inkluzja zazwyczaj poddana jest ścisłym prawidłowościom, natomiast zupełnie przypadkowo w niektórych minerałach występują zachowane gatunki roślin czy owadów (inkluzje w bursztynie), nieraz już wymarłe. Dzięki temu, pewnego rodzaju „defektowi”, znamy owady sprzed 50 mln lat lub, jak w przypadku prezentowanego okazu, trawę sprzed paru milionów lat.

Rzeźba św. Barbary wykonana została w soli zielonej. Postać stoi na sześciennym postumencie. Włosy zaczesane ma na uszy, spięte z tyłu w kok. Na głowie znajduje się korona. Święta ubrana jest w bluzkę wyciętą w szpic zachodzącą na spódnicę. Spódnica składa się z dwóch nałożonych na siebie części:...

Kierat konny, zwany węgierskim, jest najbardziej udoskonalonym urządzeniem do transportu pionowego. Mógł podnosić ponaddwutonowe ładunki z głęboko­ści przekraczającej 300 m. Stanowił ulepszoną wersję kieratu saskiego, wprowadzoną przez Austriaków po pierwszym rozbiorze Polski...

Włosy solne są bardzo oryginalną formą spośród tych przyjmowanych przez halit. Włókna, a w istocie kryształki halitu w specyficznych warunkach zrastają się w jednym kierunku. Niekiedy gęstość włókien może sprzyjać ich krystalicznemu zlepianiu się. Włosy przekształcają się wówczas w sól włóknistą...

Rzeźby wykonane w soli są charakterystyczne dla kopalń w Wieliczce i Bochni. Na naszym portalu reprezentują je przedstawienia św. Kingi i św. Barbary. Sól jest trudnym materiałem. Z jednej strony jest bardziej miękka i plastyczna niż kamień, jednak może zawierać w bryle niewidoczne spękania...

Bryła soli stanowiąca główny produkt żup krakowskich i jednocześnie miarę handlową soli od początku jej wydobycia aż do 1876 roku. Walcowaty kształt bryły umożliwiał jej przetoczenie do szybu. Ciężar bałwanów wahał się od 1100 do ponad 2000 kg. Podstawowa metoda urabiania złoża solnego w...