|
Misa kościelna Naczynie cynowe identyfikowane jako misa kościelna. Mogło służyć w czasie chrztu lub w czasie innych czynności liturgicznych, na przykład jako umywalka kapłańska, tak zwany lawaterz. Pochodzi prawdopodobnie z jednego z drewnianych kościołów w Kętach, które zostały rozebrane na polecenie władz austriackich. Kościoły te znajdowały się przy ulicy Świętokrzyskiej i Wszystkich Świętych. Rozebrano je po wielkim pożarze w 1797 roku. |
Czy wiesz, że Przenośny tron Feretron oznacza z gr. pheretron — nosze (łac. feretrum ‒ nosze, mary, katafalk), gdyż były to właśnie nosze, często z drążkami służące już w starożytnej Grecji do noszenia figur bóstw. Feretronem nazywany jest szczególny rodzaj obrazów lub rzeźb z przedstawieniami świętych, ustawionych na podstawie, których używano niegdyś w procesji podczas uroczystości kościelnych, a także jako przenośne ołtarze w trakcie pielgrzymek. |
Żydowska księga bractwa pogrzebowego Chewra Kadisza Żydowska księga należąca do bractwa pogrzebowego Chewra Kadisza. To modlitewnik w obrządku aszkenazyjskim (Nusach Aszkenaz). Tytuł hebrajski księgi brzmi: Sidur Safa Berura ha-Szalom. |
Sutanna księdza Karola Wojtyły Karol Wojtyła przyjął święcenia kapłańskie 1 listopada 1946 roku z rąk Kardynała Sapiehy. Mszę prymicyjną odprawił następnego dnia w krypcie św. Leonarda w Katedrze Wawelskiej. Decyzję o wstąpieniu do seminarium podjął w 1942 roku (wstąpił do niego w październiku, choć już od wczesnego dzieciństwa wszystko wskazywało na wybór takiej drogi). Seminarium krakowskie w czasach okupacji działało w konspiracji. Po 6 sierpnia 1944 roku, nazywanym „czarną niedzielą” — kiedy to w wyniku akcji odwetowej za wybuch powstania warszawskiego gestapo zatrzymało bardzo wielu młodych mężczyzn, w tym także duchownych — młodzi klerycy ukrywali się w pałacu biskupim pod opieką kardynała Sapiehy. |
Kadzielnica (trybularz) Jan Branicki z Ruszczy, starosta Niepołomicki w latach 1585-1611, szczególnie dbał o kościelne paramenty (szaty, naczynia liturgiczne i wszelkie sprzęty niezbędne do sprawowania liturgii i celebrowania kultu), fundując dla niepołomickiej świątyni: ornaty, dalmatyki, kapy, alby, kadzielnicę czy ampułki; jego żona Anna: obrusy ołtarzowe, welon, monstrancję i czarną zasłonę na ołtarz używaną podczas Wielkiego Postu. Kadzielnica będąca namacalnym dowodem jego czasów nosi wokół czaszy inskrypcje w języku łacińskim następującej treści: „IOANES DE RVSCZA BRANICZKI WENATOR CRAC’ CAPITANEVS NIEPOLOMIENSIS ECCLESIE DONAVIT”. |
Komża kardynała Karola Wojtyły Biała, suto marszczona komża zapinana z przodu na guziczek. Przy rękawach zdobiona białym haftem na czerwonej podbitce. Na prawym rękawie widoczne są dwie małe plamki. |
Stuła krótsza z późnorenesansowego kompletu szat liturgicznych Stuła krótsza, podobnie jak stuła dłuższa z tego samego kompletu szat, została uszyta z czerwonego atłasu jedwabnego, z wzorem roślinnym broszowanym złotą nicią. Zakończenie obszyto złotą lamówką (galonem) o geometrycznym wzorze o szerokości 1,2 cm. Na zakończeniach i w części środkowej ozdobiono ją krzyżami ze złotej lamówki. Dodatkowo na środku, w XX wieku, doszyto kołnierzyk z kawałka koronki. |
Stuła dłuższa z późnorenesansowego kompletu szat liturgicznych Stuła jest częścią stroju liturgicznego używanego w liturgii wielu Kościołów chrześcijańskich. Ten długi pas tkaniny zakładany jest na szyję kapłana, a jego końce swobodnie opadają na pierś (w przypadku diakona zakładana jest ukośnie: z lewego ramienia na prawą stronę). Stuły jako elementu wchodzącego w skład zestawu szat liturgicznych używa się od początku średniowiecza. Symbolizuje ona urząd duchowny jako jarzmo Boże. |
Czy wiesz, że Skarb wydobyty z ziemi Marcin Marciniak i Jan Sapiński nie przypuszczali, że poranek 3 maja 1909 roku przyniesie coś szczególnego i w jakikolwiek sposób zmieni ich życie. Podczas pracy w polu, po uderzeniu lemiesza jeden z nich natrafił na twardy przedmiot. Obrośnięte gliną naczynie okazało się jednym z najcenniejszych zachowanych zabytków rzemiosła artystycznego sztuki przedromańskiej związanej z początkiem chrześcijaństwa na ziemiach polskich. |
Monstrancja z Korzkwi Monstrancja z Korzkwi jest przykładem żywotności form gotyckich i jednocześnie umiejętności łączenia ich z barokowymi, nowoczesnymi w momencie jej powstania. Monstrancja mogła być zmontowana z gotyckiej części górnej oraz XVII wiecznej stopy i trzonu. Istnieje również druga teoria, mówiąca o tzw. „nawrocie do gotyku”, czyli często spotykanym w 1. poł. XVII wieku powrocie do wyrobu anachronicznych wówczas elementów. Jest to przykład długiego okresu produkcji tradycyjnych gotyckich monstrancji wieżyczkowych, gdyż monstrancje promieniste zaczęły pojawiać się w Małopolsce ok. połowy wieku XVII. |
Drewniany kielich kościelny projektu Stanisława Witkiewicza Pośród przedmiotów przekazanych w 1922 roku do Muzeum przez Marię Dembowską (która wraz z mężem Bronisławem gromadziła jedną z pierwszych kolekcji etnograficznych na Podhalu) znajduje się również drewniany model kielicha kościelnego zaprojektowany przez Stanisława Witkiewicza, a wykonany przez Jędrzeja Trzebunię. |
Kielich z pateną Kielich z pateną stanowi dar dla Jana Pawła II od prezydenta Senegalu, Abdou Dioufana, podarowany Ojcu Świętemu podczas pielgrzymki do Senegalu w dniach 19–23 lutego 1992 roku. |
Kielich mszalny gotycki Na początku 1657 roku na teren Polski południowej wkroczyła licząca 40 tysięcy żołnierzy armia Jerzego II Rakoczego. Wojska te miały wspierać szwedzkie komendy stacjonujące w Krakowie. Okolice Krakowa skazane były na obecność nowych najeźdźców. 26 marca 1657 roku niepołomicka świątynia została ogołocona z wielu kościelnych przedmiotów — dwukrotnie przez Kozaków i raz przez Szwedów. |
Tron na monstrancję Siedemnastowieczny tron na monstrancję wykonany w jednym z bieckich warsztatów snycerskich. Barokowy, architektoniczny. |
Ornat z Wadowic Prezentowany ornat pochodzi z kościoła parafialnego św. Izydora w Jaroszowicach, jednak funkcjonuje powszechnie pod nazwą „ornat z Wadowic”, gdyż znalazł się później w tamtejszym kościele parafialnym Ofiarowania Najświętszej Panny Marii. W latach 1992–1993 został poddany konserwacji w klasztorze Klarysek w Starym Sączu. |
Ornat w kolorze liturgicznym białym Ornaty to wierzchnie szaty zakładane przez kapłanów w obrządku rzymskokatolickim do prowadzenia mszy świętej. Ich kolorystyka nie jest obojętna i zależy przede wszystkim od okresu w roku liturgicznym. Prezentowany barokowy ornat reprezentuje tak zwany typ rzymski. |
Kapa z późnorenesansowego kompletu szat liturgicznych Kapa to długie i szerokie okrycie, zakładane na ramiona i spinane na piersiach podczas liturgii godzin, sprawowania sakramentów poza mszą św. oraz wystawieniem Najświętszego Sakramentu. Ma prawo ją zakładać: biskup, prezbiter, a za zgodą Stolicy Apostolskiej także diakon. Kolor używanej podczas liturgii szaty nie jest obojętny. |
Ornat z późnorenesansowego kompletu szat liturgicznych Ornat ewoluował z wierzchniej szaty rzymskiej, która była rodzajem płaszcza bez rękawów, z jednym tylko małym otworem na głowę. Ornatu używano przy wszystkich czynnościach kapłańskich. Od XIII wieku zaczęto go skracać z boku, by nie krępował rąk, aż w XVII wieku, kiedy pozostały już tylko dwa płaty materiału: z przodu i z tyłu. Równocześnie ornat przyozdabiano coraz bogatszymi haftami. |
Dalmatyka z późnorenesansowego kompletu szat liturgicznych Dalmatyka noszona była przez Greków i Rzymian jako luźne, sięgające stóp okrycie osób świeckich z długimi szerokimi rękawami oraz dwoma pionowymi purpurowymi pasami, tzw. clavi. W II wieku za pośrednictwem Bizancjum przyjęła się w Zachodniej Europie na terenach dzisiejszej Dalmacji w okresie Merowingów i Karolingów. Dalmatyka funkcjonuje jako szata liturgiczna od V wieku, kiedy to znikła z ubiorów świeckich. |
Ornat fundacji Lubomirskich Ornat biały z haftowaną purpurową kolumną. Rodzaj haftu pozwala go datować na ok. 1600 rok. Został wykonany m.in. złotą i srebrną nicią, ściegami kładzionymi częściowo na podłożeniu na tkaninie jedwabnej lansowanej złotym drucikiem. U dołu szaty w kolumnie ornatu został delikatnie, lecz czytelnie wkomponowany herb rodu Lubomirskich — Szreniawa. Tkanina boków żakardowa z efektem adamaszku, pochodzi z XIX wieku. |