|
Starodruk „De origine et rebus gestis polonorum libri XXX” Marcina Kromera (wydanie z Bazylei) Najstarsze wydanie dzieła na temat historii Polski autorstwa Marcina Kromera z Bazylei z 1555 roku. Nosi tytuł: De origine et rebus gestis polonorum, czyli O pochodzeniu i czynach Polaków. Drukowana księga autorstwa Kromera (po łacinie) ukazuje historyczny stan wiedzy szesnastowiecznego badacza oraz jest ciekawym źródłem z zakresu współczesnych kronikarzowi badań nad najdawniejszymi dziejami Polski. Należy jednak ten starodruk rozpatrywać tylko w kontekście historycznym, jako cenny zabytek. Mylne byłoby doszukiwanie się w nim merytorycznych i ścisłych informacji z zakresu historii naszego narodu. |
„Poselstwo polskie u sułtana” lub „Audiencja posła polskiego u sułtana” Lucjana Wędrychowskiego Prezentowany obraz ze zbiorów Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie jest dziełem nietypowym w twórczości Wędrychowskiego. Przedstawia ono bliżej nieokreślone poselstwo polskie na audiencji u sułtana Imperium Osmańskiego. Stroje postaci i wnętrze odwołują się do XVII i XVIII wieku. Scena odbywa się w wiernie oddanym realnym wnętrzu – Arz Odası, sali audiencji pałacu Topkapı w Stambule. Posłowie, zgodnie z tureckim obyczajem, na własne stroje mają nałożone specjalne kaftany, w które ubierano posłów przed wizytą u wielkiego wezyra lub sułtana. Ten bogato zdobiony ubiór był bardzo pożądany przez polskich przybyszów. |
Czy wiesz, że Miecz katowski — legenda czy artefakt? Choć w ocenie specjalistów określenie „katowski” nie odzwierciedla rzeczywistego przeznaczenia broni, według legendy wymierzono nim karę dwóm gwarkom, którzy chcąc okraść kościół Najświętszej Panny (wchodzący w skład rozebranego częściowo w XIX wieku opactwa Augustianów), naruszyli stabilność... |
Czy wiesz, że Poza czasem. Wokół restauracji Wawelu Autentyczność jest w dzisiejszym świecie rosnącą potrzebą. I choć samo pojęcie wymyka się definicjom, w problematyce dziedzictwa kulturowego jest jednym z kryteriów jakości. Nad autentycznością zastanawiamy się, obcując z obiektem historycznym. Chcemy wiedzieć, co jest prawdziwe, oryginalne, pragniemy namacalnego kontaktu z przeszłością. |
Czy wiesz, że „Za króla Olbrachta wyginęła szlachta”? 27 sierpnia 1492 obrano królem Polski Jana Olbrachta, syna Kazimierza Jagiellończyka i wnuka Władysława Jagiełły. |
Czy wiesz, że Historia pewnego pojedynku Rzecz miała miejscu w Paryżu, w okolicach słynnej karuzeli – ogromnego diabelskiego koła – zwanej La Grande Roue (utrwalonej później na obrazie Szermierka). Była niedziela, 6 kwietnia 1914 roku. O godzinie 11.15 stanęli naprzeciwko siebie Leon Chwistek i Władysław Dunin-Borkowski, rówieśnicy i koledzy po fachu, jeszcze z czasów studiów w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Obaj znaleźli się w Paryżu, by kontynuować swoje studia, Chwistek – rysunek, a Borkowski – malarstwo. Obaj byli też zaangażowani w działalność paryskiego oddziału paramilitarnego Związku Strzeleckiego będącego podstawą Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego, do których wkrótce obaj zresztą wstąpili. |
Czy wiesz, że Jak powstawał autochrom? Barwna fotografia „Okolice Krakowa, wiejska scena rodzajowa” Tadeusza Rzący została wykonana techniką autochromu. Metoda ta została wynaleziona 17 grudnia 1903 roku przez braci Louisa i Augusta Lumière’ów, tych samych, od których rozpoczęła się historia kina. |
Łopatka pamiątkowa z okresu budowy kopca Piłsudskiego Kopiec Piłsudskiego to najmłodszy i największy z czterech krakowskich kopców, usypany na szczycie Sowińca znajdującego się w Lesie Wolskim. W 1934 roku Związek Legionistów Polskich wysunął pomysł usypania kopca-pomnika walki narodu o niepodległość. Kopiec zaczęto sypać 6 sierpnia 1934 roku w 20. rocznicę wymarszu z Krakowa I Kompanii Kadrowej Legionów. |
Czy wiesz, że Znaczenie Biecza Biecz to miasteczko, które wywołuje tęsknotę za minionym czasem. Ślady przeszłości można tu spotkać niemal na każdym kroku. W 1311 roku Biecz stał się miastem królewskim. Wówczas to Władysław Łokietek przyłączył go na stałe do dóbr stołowych królewskich. Równolegle rozwijał się także Biecz... |
Czy wiesz, że Człowiek renesansu z Biecza? Kim był Marcin Kromer, autor XVI-wiecznej pracy na temat historii Polski, której dwa różne wydania — najstarsze i najpełniejsze — prezentujemy na naszym portalu? |
Czy wiesz, że Czy „miejskie powietrze czyni wolnym”? Cóż znaczy znane powiedzenie „miejskie powietrze czyni wolnym”? Jaka jest jego geneza? Wolność w mieście? W tym gąszczu ulic, w ciągłym ludzkim tłumie, w ograniczonej bezmiarem budynków przestrzeni? Czy wolność nie kojarzy się raczej z wiejskim krajobrazem? Stwierdzenie to ugruntowało się w średniowieczu, w związku z rozkwitem miast jako ośrodków wymiany handlowej. Początkowo ludzie zajmujący się handlem i rzemiosłem nie różnili się niczym od chłopów. Byli tak samo zależni od feudała, czyli pana, z którego ziemi korzystali. |
Czy wiesz, że Koszyce, miasto królewskie Koszyce były niegdyś miastem królewskim, przez które przechodziły ważne szlaki handlowe. Warto poznać długą i bogatą historię miejscowości, która odegrała również niebagatelną rolę w trakcie powstania styczniowego 1863 roku. To w jego wyniku utraciła też prawa miejskie, których już nigdy nie odzyskała. |
Krzyżyk z kolekcji biżuterii patriotycznej Eksponat pochodzi z bogatej kolekcji biżuterii patriotycznej zgromadzonej w muzeum w Chrzanowie. Biżuteria ta bywa nazywana też żałobną, gdyż często pochodzi już z okresu żałoby narodowej, jaka nastała na ziemiach polskich po klęsce powstania styczniowego 1863 roku. |
Urna na kopiec Piłsudskiego z ziemią ze wszystkich lotnisk II RP Duża urna w formie walca, na okrągłej płaskiej podstawie, wsparta na trzech stylizowanych łapach zwierzęcych. Na brzegu urny orzeł w koronie z rozpostartymi skrzydłami. Na ściance zewnętrznej urny mapa II Rzeczypospolitej z zaznaczonymi wszystkimi lotniskami, nad nią samolot w locie. Dalej na prawo buława marszałkowska i stosowny napis. Pobrano do niej ziemię z 40 lotnisk. Uroczystość na kopcu odbyła się 20 października 1935 roku. Na ścianach zewnętrznych urny mapa Polski, nad nią samolot w locie. Z prawej strony buława marszałkowska, dalej po prawej napis w sześciu wierszach: „ZIEMIA NA KOPIEC MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO ZE WSZYSTKICH LOTNISK POLSKICH”. |
Obraz „Portret generała Henryka Dembińskiego” Henryka Rodakowskiego Obraz ukazuje Henryka Dembińskiego (1791—1864), weterana wojen napoleońskich, wybitnego dowódcę i stratega w powstaniu listopadowym, jednego z przywódców rewolucji węgierskiej 1848—1849, siedzącego w zamyśleniu, w namiocie sztabowym, z widoczną w dali, pod uchyloną zasłoną, sceną bitwy. Obraz symbolicznie nawiązuje do dzieła mistrza Rodakowskiego, Léona Cognieta (1794—1880), który po upadku powstania listopadowego namalował obraz Praga 1831, ukazujący świeże pobojowisko i stojącego na jego tle oficera, którego postawa i wyraz twarzy znamionowały nieugiętość i zapowiedź zemsty. |
Krzyż Virtuti Militari po generale Benedykcie Kołyszce Jeden z nielicznych zachowanych egzemplarzy z 1792 roku. Krzyż równoramienny z krawędziami ramion wyciętymi w lekki łuk. Na awersie ramiona pokryte czarną emalią, z pozostawioną złotą ramką na obrzeżu. Na ramionach dewiza orderu: VIR | TUTI | MILI | TARI. Na przecięciu ramion krzyża okrągła tarcza środkowa, na obrzeżu pokryta wieńcem z liści laurowych emaliowanych na zielono. |
Szkic do niewykonanego obrazu „Długosz i św. Kazimierz” Jana Matejki Prezentowany ołówkowy rysunek Jana Matejki jest szkicem do niewykonanego obrazu Długosz i św. Kazimierz. Matejko często podejmował tematy historyczne z okresu panowania Jagiellonów. Wymienić można m.in. takie obrazy jak: Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony, kiedy wieść przychodzi o utracie Smoleńska (1862), Unia lubelska (1869), Zawieszenie dzwonu Zygmunta (1874) czy Hołd pruski (1880–1882). |
Starodruk „De origine et rebus gestis polonorum libri XXX” (wydanie z mapą Grodeckiego) Marcina Kromera Prezentowany starodruk to najpełniejsze wydanie jednego z najbardziej znanych dzieł Marcina Kromera, wydanego po raz pierwszy w 1555 w Bazylei. Jego polski tytuł brzmi: O pochodzeniu i czynach Polaków ksiąg trzydzieści, znany również jako O sprawach, dziejach i wszystkich innych potocznościach koronnych polskich (pierwszy polski przekład napisanego po łacinie dzieła ukazał się w 1611 roku). Wydanie eksponowane w Muzeum Ziemi Bieckiej jest uzupełnione o znaną mapę Polski Wacława Grodeckiego (vel Grodzieckiego), wydaną po raz pierwszy około 1562 roku w Bazylei. |
Czy wiesz, że Józef Szujski — kim był? Józef Szujski (1835–1883), urodzony w Tarnowie, swoim życiem, pracą naukową i działalnością polityczną związał się na stałe z Krakowem. Wychowanek krakowskiego Gimnazjum św. Anny, od młodzieńczych lat wykazywał się licznymi zdolnościami. Znał sześć języków obcych, pisał poezję, a w późniejszych... |
Czy wiesz, że „(…) a była to słynna porcelana saska z Myszny (Meissen)” Dwa łukowato wygięte i skrzyżowane kobaltowe miecze są znakiem rozpoznawczym wytwórni porcelany w Miśni i od ponad trzystu lat sygnują jej wyroby. To właśnie miśnieńska Królewska Manufaktura jako pierwsza rozpoczęła produkcję europejskiej porcelany. Pilnie strzeżoną tajemnicę jej fabrykacji odkrył Ehrenfried Walther von Tschirnhaus we współpracy z Johannem Friedrichem Böttgerem w 1708 roku. Pod zarządem tego ostatniego za sprawą dekretu królewskiego Kursächsische Manufaktur w 1710 roku rozpoczęła pracę w zamku Albrechtsburg w Miśni. |