|
Czy wiesz, że Kolekcja indonezyjska Mariana Raciborskiego Marian Raciborski — botanik, który przebywał na Jawie w latach 1896–1900 na zaproszenie rządu holenderskiego w celu prowadzania badań nad paprociami i roślinami użytkowymi; pracował w Ogrodzie Botanicznym w Buitenzorgu (obecny Bogor), gdzie powstało aż 31 jego... |
Czy wiesz, że Korale... chlebowe Czerwone korale były jednym z podstawowych elementów tradycyjnego stroju ludowego. A jednak nie wszystkie korale, które tak dumnie zdobiły szyje naszych prababć miały szlachetną proweniencję. Prawdziwy koral był często tak drogi, że dla wielu dziewcząt pozostawał w sferze marzeń. Dzięki odrobinie... |
Czy wiesz, że Co kryje wnętrze chaty krakowskiej Jakie pomieszczenia znajdowały się w chacie krakowskiej? Jakie sprzęty stanowiły jej wyposażenie? Najlepszym przewodnikiem w wędrówkach wyobraźni śladami mieszkańców podkrakowskich wsi są barwne opisy Seweryna Udzieli.
O samych mieszkańcach pisał on: „Krakowiak jest wzrostu średniego, barczysty, muszkularny, krępy, z piękną, kształtną głową, twarzą owalną o pięknych, łagodnych rysach, oko ma niebieskie, a nos wydatny. Włosy zawsze jasne u dzieci, później ciemnieją, stąd jest tutaj więcej szatynów (...). Rysy ich twarzy są przystojne; może niekiedy mężczyźni ładniejsi od kobiet”. |
Czy wiesz, że Pierwszy klient mężczyzna — tak, kobieta — nie! Handel na Rynku Głównym w Krakowie, podobnie jak na jarmarkach, nie tylko był opatrzony zasadami i regułami, wiązały się z nim także pewne przesądy, które gwarantowały pomyślność sprzedawcom. Kupiec, który rozpoczynał dzień targowy, mógł być spokojny tylko wówczas, gdy jego pierwszym klientem... |
Czy wiesz, że Śmieci wysypywane za próg sąsiadów, czyli wigilijne zwyczaje Krakowiaków Jak pisze Seweryn Udziela, w dniu wigilii Bożego Narodzenia Krakowiacy celebrowali pewne czynności, wierząc, że to one zapewnią im pomyślność w nowym roku. Jednym z nich była poranna kąpiel w wodzie, do której wrzucano srebrną monetę, zwiastującą przyszły dobrobyt. Zdrowie rodziny w nadchodzącym... |
Czy wiesz, że Zwyczaje Niedzieli Palmowej Zwyczaj święcenia palm wielkanocnych sięga średniowiecza. Palmy były symbolem zmartwychwstania, pełniły ważną funkcję, zapewniając dobre plony, długie życie, a nawet… dobre konanie. Zatknięcie gałązek palmy w dach domu czy budynków gospodarskich gwarantowało ochronę przed uderzeniami pioruna... |
Czy wiesz, że Pisanki w tradycji litewskiej Do tradycji Świąt Wielkanocnych należy zwyczaj święcenia pokarmów, a jajka zawsze były jego głównym składnikiem. Spożywano je, obdarowywano się nimi, stosowano je do zabiegów magicznych mających zapewnić dobry urodzaj i powodzenie w hodowli, a także używano ich w zabawach. Na Litwie, poza okresem Świąt Wielkanocnych, powszechny był zwyczaj wykonywania pisanek w dzień św. Jerzego (23 kwietnia), tradycyjnie przyjętym terminie pierwszego wiosennego wypasu bydła. |
Czy wiesz, że Jak handlowano na Rynku Głównym w Krakowie Rynek Główny w Krakowie pełnił niegdyś funkcję placu targowego, na którym stało około 400 straganów (dodatkowo sprzedawcy ustawiali się też na bruku, oferując towar z koszyków). Od początków XIV do XVIII wieku każda część placu była zarezerwowana dla sprzedawców oferujących określone towary — był... |
Czy wiesz, że Drewniane zabawki ludowe Tak jak teraz plastik i różnego rodzaju tworzywa sztuczne, dawniej podstawowym budulcem zabawek było drewno. Zabawki, które trafiały do rąk dzieci, mogły pochodzić z trzech źródeł: były zrobione przez nie same (w kolekcji Wirtualnych Muzeów Małopolski można znaleźć rowerek wykonany przez 12-letniego chłopca), wystrugane... |
Czy wiesz, że Zabobony i zwyczaje wigilijne Krakowiaków Z jednej strony religijni, z drugiej niezwykle przesądni i zabezpieczający się przed ingerencją sił nadprzyrodzonych, niekoniecznie tych boskiej proweniencji. Dzień wigilii to czas, w którym Krakowiacy sumiennie dopełniali wszystkich obrzędów — zarówno tych wynikających z wiary, jak i tych... |
Czy wiesz, że Jak zawiązać chustę czepcową? Misterne wiązania, które eksponują piękne hafty wykrochmalonego materiału... To dzięki nim chusta staje się prawdziwą dekoracją głowy. Czy jednak każdy potrafiłby dzisiaj zawiązać chustę czepcową? Czynność, która, zdawałoby się, dla naszych prababć stanowiła prozę życia, dziś mogłaby sprawić wiele kłopotu. |
Czy wiesz, że Wierzenia Ajnów We wszystkim, co otaczało Ajna, we wszystkim, co żyje, a także wszystkich przedmiotach wykonanych przez nich, mieszkali bogowie-duchy, których Ajnowie nazywali kamuj. Duchy te odpowiedzialne były za każde zdarzenie i zjawisko, stąd też należało okazywać im cześć, a przystępując do jakiejkolwiek pracy, odprawić modły połączone ze składaniem im ofiar. Duchy dobre należało zapraszać na ceremonie lub do domu, a po oddaniu czci odesłać do ich siedzib. Każda rzecz według Ajnów jest nie tylko siedzibą duchów kamuj, ale także posiada duszę ramat, a kto lub co nie ma ramat — nie ma nic. |
Czy wiesz, że Panna apteczkowa i pomieszczenia apteczne na dworach szlacheckich Wszelkie medykamenty, które współcześnie wypełniają powierzchnię szuflady, dawniej zajmowały całe pomieszczenie. Na dworach szlacheckich w niniejszych „apteczkach" gromadzono naturalne składniki, przyprawy, likiery, wódki, domowe wywary i przetwory. |
Czy wiesz, że Medycyna tybetańska — kilka cytatów Medycyna tybetańska charakteryzuje się podejściem holistycznym. Korzysta z praktyki tantr buddyjskich (jej podstawą są „Cztery Tantry Medyczne”). Opiera się na przekonaniu, że wszystko, co istnieje, jest manifestacją jednego bytu. Zachwianie równowagi jednego elementu pociąga za sobą chorobę... |
Czy wiesz, że Co łączy kosztowności scytyjskiej księżniczki z apteczką tybetańską? Co łączy apteczkę tybetańską, jeden z najstarszych obiektów z kolekcji Muzeum Etnograficznego, i strój scytyjskiej księżniczki — jeden z najcenniejszych eksponatów Muzeum Archeologicznego w Krakowie? Oba stały się częścią muzealnych kolekcji (pośrednio lub bezpośrednio) za sprawą Juliana Talko-Hryncewicza. |
Czy wiesz, że Łyżki Cecylii Chrzanowskiej Przełom wieków XIX i XX to okres wzmożonego podróżowania po świecie w różnych celach, eksploracyjnych, badawczych, a także czysto turystycznych. Z podróży tych przywożono różne przedmioty, wśród których znajdowały się zarówno dzieła sztuki danej kultury, narodu czy grupy społecznej, jak... |
Czy wiesz, że Buty Buty — zniszczone, schodzone, są jak linie papilarne; skóra przyjmuje indywidualny kształt i dopasowuje się, układa się tak, że mogłyby być one formą dla odlewu stopy. W kryminalistyce ślad stopy jest równie ważny jak odciski palców. Badaniem odcisków tego rodzaju (śladów stóp, podeszwy... |
Czy wiesz, że Stroje krakowskie W 1903 roku Komitet wydawniczy Komisji antropologicznej Akademii Umiejętności z Włodzimierzem Tetmajerem i Sewerynem Udzielą podjęli się opisania bogactwa strojów ludowych, zaczynając od strojów krakowskich. Męźczyźni nosili jako nakrycie głowy cylender. Powszechny był także zwyczaj obcinania... |
Czy wiesz, że Inwokacja do bogini Kamuj-Fuci — opiekunki ogniska domowego Inwokacja zapisana przez N.A. Newskiego.
„Twój oddech,
ciepłem wiejąc,
otuchy dodaje... |
Czy wiesz, że Kobiecy strój krakowski z przełomu XIX i XX wieku Kobiecy strój krakowski był wyjątkowo zróżnicowany i trudno byłoby przeprowadzić na podstawie którejkolwiek z jego części, jak to ma miejsce w przypadku stroju męskiego, wyraźny podział na Krakowiaków zachodnich i wschodnich. Głównymi elementami różnicującymi stroju kobiecego były przede wszystkim... |
