|
Czy wiesz, że Kiedy zaczyna się nowy rok? Rozpoczynanie rachuby nowego, dwunastomiesięcznego cyklu od pierwszego dnia stycznia wydaje się nam naturalnym i obiektywnym sposobem mierzenia czasu. Tymczasem termin ten jest zupełnie umowny... |
Czy wiesz, że Znaczenie puszki na etrog Do zanoszenia etrogu do bożnicy na święto Sukot służy specjalne, bogato zdobione naczynie. Ma ono zwykle kształt owocu, jak to znajdujące się w zbiorach Muzeum w Chrzanowie, lub miseczki i bywa wykonane ze srebra, czasem też wewnątrz złocone. Biedniejsi Żydzi używali do przenoszenia cytrusowego owocu drewnianych skrzyneczek. Funkcję naczyń na etrog pełniły też niekiedy srebrne cukiernice. |
Czy wiesz, że Pączki ze słoniną lub konfiturą różaną Ostatni czwartek przed Środą Popielcową, jest obecnie punktem kulminacyjnym karnawału. W okresie staropolskim najhuczniej świętowano nie w Tłusty Czwartek, a w czasie ostatków, czyli mięsopustów... |
Czy wiesz, że Zwyczaje Niedzieli Palmowej Zwyczaj święcenia palm wielkanocnych sięga średniowiecza. Palmy były symbolem zmartwychwstania, pełniły ważną funkcję, zapewniając dobre plony, długie życie, a nawet… dobre konanie. Zatknięcie gałązek palmy w dach domu czy budynków gospodarskich gwarantowało ochronę przed uderzeniami pioruna... |
Czy wiesz, że Wielki Tydzień w Wirtualnych Muzeach Małopolski Na portalu Wirtualne Muzea Małopolski odnaleźć można sporą grupę obiektów nawiązujących do okresu wielkanocnego i do kultu Męki Chrystusa... |
Czy wiesz, że „Na przyszły rok w Jerozolimie” Nie sposób zrozumieć zwyczajów, nie tylko religijnych, w kulturze żydowskiej, nie cofając się choć na chwilę do najdawniejszych dziejów narodu żydowskiego i starożytnego Izraela. Wiele z nich nawiązuje symbolicznie do obrzędów dokonywanych w Świątyni Jerozolimskiej, realizując je jednak w znacznie... |
Czy wiesz, że Zabobony i zwyczaje wigilijne Krakowiaków Z jednej strony religijni, z drugiej niezwykle przesądni i zabezpieczający się przed ingerencją sił nadprzyrodzonych, niekoniecznie tych boskiej proweniencji. Dzień wigilii to czas, w którym Krakowiacy sumiennie dopełniali wszystkich obrzędów — zarówno tych wynikających z wiary, jak i tych... |
Czy wiesz, że Purim Jednym ze zwyczajów związanych ze świętem Purim jest przesyłanie sobie nawzajem prezentów (miszloach manot), na które mają się składać co najmniej dwie porcje różnych przysmaków. Nie mogą one wymagać żadnych dodatkowych zabiegów ze strony obdarowanego – muszą nadawać się do natychmiastowego zjedzenia. |
„Rynek Główny w Krakowie. Uroczystości 3 Maja 1919 roku” Fotografia przedstawia pierwsze — po odzyskaniu przez Polskę niepodległości — obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja na Rynku Głównym w Krakowie. Na pierwszym planie stoi piechota; obok – ustawiona w dwuszeregu, tyłem do osoby fotografującej – artyleria. Sukiennice udekorowano flagami i polskim godłem. Pod nimi stoją liczne grupy cywilów. Odbywa się msza polowa, zorganizowana przez artylerię i kawalerię. Pod arkadami środkowej części Sukiennic, od strony ul. Szewskiej, urządzono ołtarz, który udekorowano kwiatami i emblematami o barwach narodowych. Od strony ratusza stoją oddziały załogi krakowskiej reprezentowane przez 13. Pułk Piechoty z orkiestrą, 20. Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej i 8. Pułk Ułanów. |
Żydowski talerz cynowy Prezentowany eksponat to talerz cynowy, który mógł być używany w czasie szabatu lub, co bardziej prawdopodobne, w czasie święta Purim obchodzonego w miesiącu Adar, którego symbolem jest ryba, wykorzystana tu jako motyw zdobniczy. |
Czy wiesz, że Różne formy balsaminek Balsaminki − zwane też kadzielniczkami, perfumerkami, puszkami na wonności − przybierają najróżniejsze formy, najczęściej tzw. wieżyczkowe, jak te znajdujące się w zbiorach Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i Muzeum im. Ireny i Mieczysława Mazarakich w Chrzanowie, prezentowane na naszym portalu... |
Czy wiesz, że Czym jest etrog? Etrog (z hebr. „owoc cytrusowy”) bywa też nazywany rajskim jabłkiem i jest jednym z czterech gatunków roślin (obok gałązki palmy, mirtu i wierzby) tworzących świąteczny bukiet na święto Sukot (w Polsce znane raczej jako Święto Namiotów lub Kuczki). Jako jedyny z nich ma zarówno dobry smak |
Czy wiesz, że Zmartwychwstanie w sztuce średniowiecznej Zmartwychwstanie Chrystusa jest kluczowym wydarzeniem dla chrześcijan, zaś święta Wielkanocy – najważniejszymi obchodami liturgicznego roku. Co ciekawe, wizerunek Chrystusa wychodzącego z grobu pojawił się w sztuce europejskiej dopiero u schyłku XII wieku. Wcześniej tajemnica Zmartwychwstania ukryta była w innych przedstawieniach, takich jak: Zstąpienie do otchłani, Trzy Marie u grobu, czy też Noli me tangere. Bywało także, że wszystkie te tematy występowały w jednym dziele sztuki (czego przykładem jest chociażby krakowski ołtarz mariacki Wita Stwosza), uzupełniając się wzajemnie i opowiadając całą historię Zmartwychwstania. |
Rzeźba „Chrystus na Osiołku Palmowym” Rzeźba, pochodząca z kościoła parafialnego św. Zygmunta w Szydłowcu, stanowi niezwykły rekwizyt dramatyczny, wykorzystywany podczas procesji podążającej w Niedzielę Palmową do świątyni — symbolicznej Jerozolimy. Chrystus, sztywno wyprostowany, unosi prawą dłoń w geście błogosławieństwa. Lewą ujmował (niezachowane) skórzane lejce. Nosi zapięty płaszcz charakteryzujący późnośredniowiecznego władcę, inaczej niż we wcześniejszych przedstawieniach, gdzie częściej bywał ubrany w antyczną togę i tunikę. |
Czy wiesz, że Do czego służą balsaminki? Skąd wziął się zwyczaj wdychania wonnych ziół na zakończenie szabatu i co symbolizuje? To pozostałość po czasach, kiedy Żydzi składali ofiary w Świątyni Jerozolimskiej. Po jej ostatecznym zburzeniu przez Rzymian (70 r. n.e.), porzucili kult ofiarny. W czasach diaspory zastąpili go modlitwą... |
Czy wiesz, że Wschód i Zachód pod opieką Matki Boskiej Idea Opieki Matki Boskiej, która występowała w ikonografii zachodniej jako Mater Misericordiae, na wschodzie zaś jako Pokrow i Pokrowa – posiada prawdopodobnie wspólne źródło. Jest nim legenda o cudownym ocaleniu przechrzty od śmierci w piecu ognistym przez Matkę Boską, która okryła go swoim płaszczem. Ikonografia Mater Misericordiae kształtowała się w zachodniej interpretacji na dwóch płaszczyznach – w typie monastycznym oraz w tradycji Mater Omnium, czyli opiekunki wszystkich ludzi. Motyw płaszcza opieki występował również w ikonografii innych świętych: św. Marcina z Tours, który podzielił się nim z żebrakiem; w przedstawieniach św. Urszuli, okrywającej swoje towarzyszki; czy św. Zofii osłaniającej córki. Z czasem motyw płaszcza pojawił się w przedstawieniach kolejnych świętych. |
Puszka na etrog Eksponat należał zapewne do bogatych Żydów, gdyż tylko tacy mogli sobie pozwolić na ozdobne, srebrne naczynie służące do zanoszenia etrogu do synagogi w święto Sukkot. |
Zabawka „Pochód Lajkonika” autorstwa Jana Oprochy (ojca) Zabawka–wózek, a właściwie platforma na kółkach z otworami przeznaczonymi na sznurek do ciągnięcia, na której umieszczono 31 figurek chwiejących się na sprężynkach podczas jazdy. Cała zabawka, zarówno wózek, jak i figurki, wykonana jest z drewna, polichromowana. Prostokątna platforma ze ściętymi skośnie rogami oraz kółka pomalowane są na kolor zielony. |
Wpis bloga W niedzielę rozpoczyna się rok 5779 Nowy rok żydowski 5779 rozpocznie się 9 września 2018 roku o godz. 18.50. Hebrajska nazwa Rosz Haszana (wym. jidysz roszeszone) oznacza „głowę roku”. Tego dnia rozpoczyna się też... |
Wpis bloga Jom Kipur – Dzień Pokuty i Pojednania Przemysław Piekarski Jom Kipur – Dzień Pokuty i Pojednania, największe święto żydowskie, przypada dziesiątego dnia miesiąca tiszri (wrzesień / październik) i zamyka dziesięciodniowy okres Jamim Noraim – „Dni Trwogi”, rozpoczęty w Rosz Haszana... |