|
Czy wiesz, że Ornamentalne podteksty Jedną z idei przyświecających nam w tworzeniu portalu „Wirtualne Muzea Małopolskiˮ jest zwracanie uwagi na detale eksponatów, często niedostrzegane misterne zdobienia, zaskakujące niekiedy w zbliżeniu faktury i kształty prezentowanych obiektów. Staramy się, aby wysoka technologia służyła wydobyciu tych szczegółów, zbliżeniu do nich. Pragniemy Was na chwilę za pomocą uzyskanego w ten sposób "powiększenia" zatrzymać, może niekiedy zachwycić?
Czego chcą ornamenty? Czym są dla dzieła sztuki? Czy ornament może być sygnaturą? Te i wiele innch interesujacych pytań padło podczas LXIII Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki zatytułowanej Ornament i dekoracja dzieła sztuki (20–22 listopada 2014 r., Kraków), w której mieliśmy przyjemność uczestniczyć, prezentując wybrane pod kątem tematyki konferencji eksponaty ze zbiorów WMM (zob. Relacja z konferencji). |
Czy wiesz, że „Horror vacui”, czy „amor vacui” – kilka refleksji nad stosunkiem do pustki Arystotelejska terminologia, określająca stosunek materii do przestrzeni została przetransponowana na zasadę estetyczną relacji dekoracji i płaszczyzny. Horror vacui oznaczało lęk przed pustą przestrzenią, jego antonimem było amor vacui, a więc jej uwielbienie. Pierwsze określało tendencję do całościowego pokrycia pola powierzchni mnogością wszelkich motywów, ornamentyką, czy dekoracją architektoniczną, drugie przeciwnie – niemal zupełnego wyzbycia się jej. |
Czy wiesz, że Złotniczy szyfr Przedmioty ze stopów metali szlachetnych były zazwyczaj opatrzone wybijanymi puncą (narzędzie złotnicze) znakami, tzw. cechami. Te niewielkie znaki z liczbami i przedstawieniami ujętymi w różnokształtne pola, które przypominają nieraz ubytki, są niezwykle cennym źródłem informacji o dziele. Możliwe jest wyszczególnienie kilku rodzajów znaków, przy rozpoznaniu ich elementów i funkcji. |
Czy wiesz, że Artystyczny epizod w życiu Tadeusza Kościuszki Czy Tadeusz Kościuszko, słynny naczelnik powstania z 1794 roku, mógł zostać malarzem? W Muzeum Narodowym w Krakowie przechowywane są wykonane czerwonobrunatną kredką (tzw. sangwiną) akty... |
Czy wiesz, że Magia latarni, magia kina O ile camera obscura to prototyp aparatu fotograficznego, o tyle latarnia magiczna pełni taką samą funkcję wobec projektora kinematograficznego. Ciemne pomieszczenie, wolna ściana. W razie potrzeby można powiesić na niej białe prześcieradło. |
Czy wiesz, że O diable, który chciał ukryć podolkuskie kopalnie srebra Jedna z olkuskich legend przekazywanych przez pokolenia opowiada o kopalniach srebra, którym miasto zawdzięczało swój dobrobyt. Pewnego dnia diabeł postanowił zasypać cenne dla mieszkańców regionu wyrobiska. Nabrał piasku znad... |
Czy wiesz, że „Jajko Kolumba”, czyli o przeprowadzeniu najcieńszej linii w malarstwie Starożytny historiograf z I wieku – Pliniusz Starszy, w swojej 37 tomowej encyklopedii zatytułowanej Historia naturalna skompilował wiedzę zebraną z dzieł ok. 200 autorów, dzieki czemu zachował dla potomności echa zaginionych pism i informacji o greckim świecie, w tym wielu historii o sztuce. To on przekazał słynną już dzisiaj anegdotę o sporze Apellesa, największego malarza swego czasu, z innym przedstawicielem tego kunsztu – Protogenesem. Apelles, słysząc o sławie konkurenta wyruszył na Rodos, aby ujrzeć jego dzieła. Nie zastał jednak malarza w domu, natomiast na sztalugach stała gotowa do malowania deska, której pilnowała staruszka. Gdy zapytała Apellesa, kto składa wizytę, gość chwycił za pędzel i przeprowadził przez środek obrazu niezwykle cienką linię, po czym odpowiedział: „Ten oto”. |
 Pies do zdejmowania butów oficerskich Pies do zdejmowania butów oficerskich, podarowany przez pana Piwowarczyka z Dębowej w 1982 roku. Podstawa z wyżłobionym fragmentem pod piętę — do postawienia nogi wraz z butem, posiada zabezpieczenie w kształcie podkowy, które przytrzymuje but i ułatwia jego ściągnięcie. |
 Naszywki z kombinezonu kosmicznego generała pilota kosmonauty Mirosława Hermaszewskiego Mirosław Hermaszewski — generał brygady Wojska Polskiego, kosmonauta, pierwszy i jedyny Polak, który odbył lot w kosmos. W 1976 roku został wyłoniony z grona kilkuset polskich pilotów wraz z płk. Zenonem Jankowskim jako kandydat do lotu kosmicznego w ramach międzynarodowego programu Interkosmos. Od godziny 17.27 27 czerwca do godziny 16.31 5 lipca 1978 roku wraz z Piotrem Klimukiem odbywał lot na statku Sojuz 30 i po dwóch dniach lotu dołączył do stacji orbitalnej Salut 6. Po wykonaniu programu badawczego 5 lipca w stepach Kazachstanu odbyło się lądowanie. |
 Włosy solne i sól włóknista Włosy solne są bardzo oryginalną formą spośród tych przyjmowanych przez halit. Włókna, a w istocie kryształki halitu w specyficznych warunkach zrastają się w jednym kierunku. Niekiedy gęstość włókien może sprzyjać ich krystalicznemu zlepianiu się. Włosy przekształcają się wówczas w sól włóknistą... |
Czy wiesz, że Tojad z witraża i „Zielnika” Szymona Syreniusza Wśród roślin leczniczych utrwalonych na witrażu, który można oglądać w Muzeum Farmacji UJ w Krakowie, znajduje się tojad o niebieskim kwiatostanie, który według mitologii greckiej powstał ze śliny Cerbera pilnującego bram Hadesu. Co mówi o nim inny znajdujący się w zbiorach WMM eksponat — Zielnik... |
Czy wiesz, że Buty Buty — zniszczone, schodzone, są jak linie papilarne; skóra przyjmuje indywidualny kształt i dopasowuje się, układa się tak, że mogłyby być one formą dla odlewu stopy. W kryminalistyce ślad stopy jest równie ważny jak odciski palców. Badaniem odcisków tego rodzaju (śladów stóp, podeszwy... |
Czy wiesz, że Od późnoantycznego ornamentu do niderlandzkiej groteski Na jednym z siedmiu wzgórz rzymskich – Eskwilinie, pod fundamentami średniowiecznych budowli, około 1480 roku odkopano groty pełne antycznych malowideł. La grotte, czyli groty, stanowiły w rzeczywistości ruiny willi cesarza Nerona. Nazywano go Domus Aurea od niezwykle bogatej dekoracji ścian i wewnętrznej części kopuł, które pokryte były złotem i malowidłami. Powstały one między 54 a 68 rokiem n. e. i odpowiadały przełomowi III i IV stylu malarstwa pompejańskiego. |
 Dyplom magisterski farmacji siostry zakonnej Konstancji Studzińskiej Konstancja Studzińska (1787–1853) była pierwszą kobietą w Europie, która ukończyła studia i otrzymała dyplom magistra farmacji. Fakt ukończenia studiów farmaceutycznych przez kobietę w 1 poł. XIX wieku, w czasie, kiedy kobiety nie miały możliwości studiowania, można uznać za wyjątkowy. Konstancja Studzińska pracowała wówczas w prowadzonej przez siostry zakonne aptece szpitala św. Łazarza w Krakowie. Władze uniwersyteckie zarzucały zakonnym aptekarkom niekompetencję i dążyły do tego, by zarządzanie apteką przekazać odpowiednio przygotowanym do zawodu aptekarzom. |
 Puszka do złocenia pigułek Prezentowana drewniana puszka w kulistym kształcie służyła w aptece do pozłacania i posrebrzania pigułek. W ten sposób łagodzono ich przykry smak, a także zabezpieczano przed wysychaniem i psuciem. Sposób powlekania pigułek złotem można znaleźć na przykład w Farmacyi Teodora... |
 Halit z wrostkami organicznymi (trawa) Okaz znajdujący się w Muzeum Geologicznym AGH jest o tyle interesujący, że w strukturze kryształu znajduje się ciało obce. Zjawisko to nazywane jest inkluzją (wrostką organiczną). Inkluzja zazwyczaj poddana jest ścisłym prawidłowościom, natomiast zupełnie przypadkowo w niektórych minerałach występują zachowane gatunki roślin czy owadów (inkluzje w bursztynie), nieraz już wymarłe. Dzięki temu, pewnego rodzaju „defektowi”, znamy owady sprzed 50 mln lat lub, jak w przypadku prezentowanego okazu, trawę sprzed paru milionów lat. |
 Naczynie „hakuji” Manji Inoue Technika produkcji naczyń z białej porcelany jest uważana za wyjątkowo trudną, ponieważ podczas wypalania w piecu łatwo mogą przeniknąć do środka drobne pyłki, które zabarwią porcelanowe formy, niwecząc w ten sposób cały proces. Jednym z najwybitniejszych współczesnych twórców hakuji jest Manji Inoue (ur. 1929), japoński artysta, który w 1995 roku został uhonorowany zaszczytnym tytułem „Żyjącego Skarbu Narodowego” (Ningen Kokuhō). |
 „Grotta del Cane” Prezentowany anonimowy obraz przedstawia słynną Grotę Psów (wł. Grotta del Cane). Znajduje się ona nieopodal Neapolu, nad jeziorem Agnano. W XVIII i XIX wieku jaskinia była jedną z atrakcji turystycznych regionu, tłumnie odwiedzaną przez arystokratów i intelektualistów peregrynujących po Italii w ramach tzw. Grand Tour – podróży po Starym Kontynencie, stanowiącej tradycyjny etap edukacji europejskich elit. |
 Kryształy halitu na konewce Konewka wtórnie okrystalizowana, jest przykładem niezwykle pięknego dzieła natury z dobrze wykształconymi współczesnymi kryształami soli o idealnie równych krawędziach.
|
 Jakub Woynarowski, „Outopos” Outopos to interaktywny diagram funkcjonujący wyłącznie w formie strony internetowej. Jego hipertekstowa struktura oparta jest o serię grafik, tekst oraz animację. W swojej konstrukcji diagram stanowi siatkę pojęciową, tworzącą zmienny, wizualny esej na temat utopii jako idealnego miejsca nieistniejącego – „nie-miejsca” (outopos). Przestrzeń wirtualna, w której lokalizuje się praca, szczególnie odpowiada współczesnej refleksji na temat utopii, wpisując się w ramy konstrukcji o znamionach nowego świata. |
