|
Czy wiesz, że Splendor, reprezentacja, polityka – tapiserie monogramowe i herbowe Dekorowanie ścian drogocennymi tkaninami dodawało skromnym wnętrzom świetności i znaczenia. Z zachowanych opisów i inwentarzy wiadomo, że władcy europejscy niezwykle cenili sobie tego rodzaju dzieła i uwielbiali się nimi otaczać, gdyż dodawały posiadającym je splendoru. Tapiserie zamawiane były do konkretnych komnat siedziby władcy, gdyż pełniły odpowiednie funkcje w danej przestrzeni wyrażone przez tematykę ich przedstawień. Szczególne miejsce w całej kolekcji Zygmunta Augusta zajmowały arrasy monogramowe i herbowe, zamówione prawdopodobnie po 1553 roku (ok. 1555). Ich tematyka oraz zbiór motywów wyrażały ściśle sprecyzowany oraz bezpośrednio odnoszący się do osoby władcy i jego państwa program. |
Czy wiesz, że XVI-wieczna recepcja arrasu „Szczęśliwość rajska” W panegiryku Stanisława Orzechowskiego (Panagyricus nuptiarum Sigismundi Augusti Poloniae Regis), opisującym wydarzenia z zaślubin Zygmunta Augusta z Katarzyną Austriaczką zachowała się ekfraza ilustrująca arrasy o tematyce biblijnej, a w tym Szczęśliwość Rajską z serii Dzieje Pierwszych Rodziców. Tekst ten jest o tyle cenny, że po raz pierwszy pojawiła się w nim informacja o arrasach. Jest on również, a może przede wszystkim zapisem wrażeń i reakcji ówczesnych odbiorców, stanowiący w pewien sposób wykładnię ich światopoglądu. |
Czy wiesz, że Czym jest sfragistyka i jaka jest sekretna mowa pieczęci? Kazimierz Stronczyński, w którego rękach przez pewien czas przebywał drogocenny relikwiarz włocławski, tzw. kruszwicki, prezentowany obecnie na portalu, był nie tylko wybitnym inwentaryzatorem zabytków, twórcą numizmatyki, ale także nieocenionym znawcą i badaczem pieczęci.
|
Czy wiesz, że „Ćwicz oko i dłonie w Ojczyzny obronie” – o Krakowskim Bractwie Kurkowym Bractwa kurkowe, których tradycja sięga w Europie XIV/XV wieku, były pierwszą formacją, która miała przygotowywać mieszkańców miast do obrony w sytuacjach zagrożenia. Wraz z lokacją miast na prawie magdeburskim wznoszono fortyfikacje (z czasem ich budowę i obronę poszczególnych fragmentów murów... |
Czy wiesz, że Herb miasta jako znak jego posiadania W polu błękitnym lwia głowa srebrna ziejąca czerwonym płomieniem. Tak wygląda herb „Zadora”, którego używali założyciele Gorlic, Karwacjanie. Według słów obecnego na naszym portalu Marcina Kromera, miasto zostało założone w 1355 roku, za zgodą Kazimierza Wielkiego, przez Dziersława I Karwacjana... |
Czy wiesz, że „Procesy pokazowe” „Procesy pokazowe” były to polityczne procesy stosowane w państwach totalitarnych, mające na celu skompromitowanie opozycji poprzez przeprowadzenie publicznej rozprawy opartej na sfingowanych zarzutach. Miały również służyć zastraszaniu społeczeństwa. Oskarżeni w czasie śledztwa poprzedzającego... |
Czy wiesz, że Od fotela nocnego do sławojki Fotel nocny w XVIII wieku był przywilejem władców i magnatów z zamożnych rodów. Reklamowano go jako „fotel do wychodzenia na dwór w pokoju”. Pierwsze łazienki w domach pojawiły się bardzo późno. Jeszcze w latach 60. XX wieku funkcjonowały łaźnie publiczne, z których korzystali zarówno turyści, jak... |
Czy wiesz, że Szafir — o sekretnej mowie kamieni Kamienie szlachetne przez wieki były pożądane nie tylko ze względu na swoje piękno. Wierzono, że odpowiednio dobrane, leczą rozmaite przypadłości i choroby. Niektóre z nich stawały się bezpośrednim składnikiem mikstur leczniczych. Sproszkowane perły, które, jak sądzono, powstały z boskiej łzy... |
 Skarb z Witowa Skarb czterech złotych monet rzymskich z V wieku n.e. został znaleziony w Witowie. Są to trzy solidy cesarza Teodozjusza II (402−450) i jeden solid cesarza Walentyniana II (424−455). Pierwsza grupa monet przedstawia na awersie popiersie w zbroi. Imię cesarza wypisane jest w otoku − DN THEODOSI-VS P.F. AVG. Na rewersie przedstawiona jest siedząca bogini Roma. Waga monet jest znormalizowana (w gramach: 4,444; 4,444; 4,446). Czwarta moneta przedstawia na awersie popiersie cesarza i napis w otoku: DN ILA VALENTI-NIANVS PF AVG. Na rewersie widoczny jest cesarz stojący. Moneta jest nieco lżejsza — jej waga wynosi 4,338 g. Średnica monet zawiera się między 21 a 22 mm. |
Czy wiesz, że Historia kolekcji arrasów Zygmunta Augusta Zygmunt August zamówił część tkanin prawdopodobnie około 1548 roku. Według Wychwalnika weselnego Stanisława Orzechowskiego (Panagyricus Nuptiarum Sigimundi Augusti Poloniae Regis, wyd. 1553) trzy serie tapiserii (Dzieje pierwszych rodziców, Dzieje Mojżesza i Dzieje Noego) już 30 lipca 1553 roku zdobiły wnętrza zamku wawelskiego z okazji uroczystości weselnych Zygmunta Augusta i Katarzyny Habsburżanki. Przyjmuje się, że po tym roku król zamówił kolejne grupy tkanin, a około 1560 roku cała kolekcja znajdowała się już w jego posiadaniu.
|
Czy wiesz, że Nocny zamach na pomnik Lenina i dzień szklarzy Choć na zdjęciu z 17 września 1989 roku odlany z brązu siedmiotonowy Lenin stoi jeszcze twardo na ziemi, to jednak niespełna trzy miesiące później (10 grudnia 1989 roku) pomnik zniknie z krajobrazu Nowej Huty. Aleja Róż ze swoją monumentalną architekturą stanowiła dla niego dekorację przez 16 lat... |
 Solid bizantyjski Monety z wizerunkami cesarzy wybijano w okresie ich panowania. Prezentowany solid został wybity za rządów bizantyjskiego cesarza Marcjana (450–457 r. n.e.). Awers przedstawia popiersie cesarza w diademie w otoku z napisu; rewers — postać bogini zwycięstwa Nike, ujętą napisem. |
 Obraz „Portret króla Augusta III w stroju polskim” Reprezentacyjna sala Pałacu Biskupa Erazma Ciołka, zwana Salą Cnót, mieści galerię dawnego polskiego malarstwa portretowego, które było w dawnej Polsce niezwykle rozpowszechnione. Dla szlachty wizerunki własne, przedstawienia krewnych i przodków stanowiły istotny czynnik budowania więzów rodzinnych i społecznych oraz dokumentowania genealogii i paranteli. |
 Obraz „Portret króla Zygmunta I Starego” Portret króla Zygmunta I Starego stanowi jeden z nielicznych zachowanych malowanych wizerunków władcy. Badacze przypuszczali, że był pierwowzorem portretu nad wejściem do Kaplicy Zygmuntowskiej, przypisywanego nieznanemu z nazwiska malarzowi Andrzejowi. |
 Rękopis „Przywilej dla wsi Gródek i Kąclowa” Przywilej wydany dla dwóch wsi pobliskich Gorlicom. Dokument został spisany po polsku na papierze czerpanym. Przywilej historycy definiują jako dokument wydany przez monarchę określonej grupie, stanowi czy, jak w przypadku Gródka i Kąclowej, konkretnej miejscowości. |
 Obraz „Portret konny królewicza Władysława Zygmunta Wazy” Obraz przedstawia królewicza Władysława Zygmunta Wazę, późniejszego króla Polski Władysława IV. Został namalowany przez nieznanego malarza z kręgu Rubensa i powtarza schemat ustalony przez Rubensa w analogicznie komponowanych innych portretach konnych jego pędzla. |
 Laska wójtowska gminy Zwierzyniec Prezentowana laska stanowiła insygnium władzy wójtowskiej. Powstała w 1810 roku, o czym wiemy dzięki wyrytej na jej gałce dacie. Wokół niej umieszczono też napis: „Państwo Zwierzyniec + Wieś Zwierzyniec”. |
 Lufa spiżowa armaty wiwatowej z kartuszem herbowym hrabiego Henryka Brühla Pięknie zachowana lufa działka wiwatowego z herbem Brühlów należy do grupy działek zdobionych, które obok niewątpliwych walorów funkcjonalnych, reprezentują również wysoki poziom artystyczny, stając się niejako dziełami sztuki. Odlana została ze spiżu, w kształcie lekko konicznym (stożkowatym), z wyraźnymi podziałami gładkimi pierścieniami na część wylotową, czopową i denną. Pokryta jest dekoracją o charakterze funkcyjnym, podporządkowaną tektonicznemu kanonowi, złożoną z czterech pierścieni zdobionych akantem oraz kartusza z herbem Brühlów. |
 Donatywa 3-dukatowa gdańska Władysława IV Wazy Donatywy (z łac. donum — dar) to specjalna kategoria numizmatów o cechach zarówno monet (wielokrotność dukata), jak i medali (wysoki poziom artystyczny). Miały charakter upominku wręczanego monarchom lub wybitnym dostojnikom w celu uzyskania ich przychylności, świadcząc jednocześnie o potędze i świetności swoich emitentów. W Rzeczypospolitej były wybijane na zlecenie bogatych miast — Gdańska i Torunia. |
 Rzeźba przedstawiająca głowę władcy Głowa jest zachowanym fragmentem posążku władcy. Na królewskie pochodzenie przedstawionej postaci wskazuje nakrycie głowy, zwane nemesem (rodzaj prążkowanej chusty noszonej przez władców egipskich), z szerokim pasem nad czołem, ozdobionym insygnium władzy faraońskiej – ureuszem (kobrą). Twarz o wydatnych kościach policzkowych ma zatarte rysy. Oczy ukazano bez szczegółów. Uszkodzony nos jest szeroki o rozdętych nozdrzach, wargi – ułożone w nieznaczny uśmiech. Zły stan zachowania rzeźby utrudnia identyfikację władcy, lecz sposób opracowania twarzy wskazuje na wykonanie jej w Okresie Późnym, czyli przedstawienie władcy panującego w latach 743–332 p.n.e. (koniec XXV–XXXI dynastia). |
