|
Napisy na ścianach w celach dawnego więzienia gestapo przy ulicy Pomorskiej W okresie II wojny światowej budynek na rogu ulic Królewskiej i Pomorskiej, w którym obecnie miesci się oddział MHK „Ulica Pomorska”, został zajęty przez Niemców, a pomieszczenia przekształcono w cele podręcznego aresztu... |
Misa kościelna Naczynie cynowe identyfikowane jako misa kościelna. Mogło służyć w czasie chrztu lub w czasie innych czynności liturgicznych, na przykład jako umywalka kapłańska, tak zwany lawaterz. Pochodzi prawdopodobnie z jednego z drewnianych kościołów w Kętach, które zostały rozebrane na polecenie władz austriackich. Kościoły te znajdowały się przy ulicy Świętokrzyskiej i Wszystkich Świętych. Rozebrano je po wielkim pożarze w 1797 roku. |
Inskrypcja grecka z Cyrenajki W starożytnej Grecji osoba pokrzywdzona przez kogoś, kogo nie była w stanie doprowadzić przed sąd (np. obywatela innego miasta), mogła za zgodą swojej polis dochodzić odszkodowania, zajmując majątek sprawcy, który wpadł jej w ręce lub nawet majątek dowolnego innego (niewinnego!) obywatela tej samej miejscowości, z której pochodził przestępca. Ten sposób postępowania nazywano syla. Szczególne miejsca, w których nawet osoby zagrożone syla mogły czuć się bezpiecznie, zwano zaś asylia, od którego to określenia pochodzi dzisiejszy termin „azyl”. |
Żydowski talerz cynowy Prezentowany eksponat to talerz cynowy, który mógł być używany w czasie szabatu lub, co bardziej prawdopodobne, w czasie święta Purim obchodzonego w miesiącu Adar, którego symbolem jest ryba, wykorzystana tu jako motyw zdobniczy. |
Kielich (flet) z herbami „Pogoń” i „Szreniawa” Jest to jeden z najwyższych zachowanych w polskich zbiorach kielichów szklanych, w całości pokryty szlifowanym wzorem tak zwanej karpiej łuski, jedynej i niepowtarzalnej w swoim rodzaju dekoracji, typowej wyłącznie dla wyrobów Huty Kryształowej w Lubaczowie. Rytowana i szlifowana dekoracja kielicha pozwala łączyć jego powstanie z osobą księcia Pawła Karola Sanguszki (1680–1750) herbu „Pogoń” i jego drugą żoną Marią Anną Lubomirską herbu „Szreniawa”. |
Puchar „Corda Fidelium” Tło kulturowe epoki w przypadku tarnowskiej kolekcji znajduje swe odpowiedniki w kulturze sarmackiej, charakteryzującej się potrzebą prezentacji zamożności i bogactwa właściciela. Prym szlachty i magnaterii posiadającej w XVIII wieku olbrzymie latyfundia i przywileje wpływał na rozwój i uprzemysłowienie kraju, a także na potrzebę prezentowania majątku i pozycji społecznej. |
Kielich z przedstawieniem Orfeusza Dekoracja rytowana na czaszy pucharu ukazuje mitologiczną scenę przedstawiającą Orfeusza siedzącego pod drzewem, grającego na lirze, w otoczeniu zwierząt. Po drugiej stronie napis: „Orphus gra zapewnie z drzewem y zwierzami”. Pisownia z błędami pozwala powiązać ten obiekt z saskimi rytownikami z rodziny Heinzów, pracującymi w tym okresie w radziwiłłowskiej hucie szkła w Nalibokach. |
Figurka siedzącego ibisa (mała) Kult zwierząt odgrywał w starożytnym Egipcie ogromną rolę. W wybranych gatunkach „mieszkał” bowiem duch poszczególnych bóstw. Największe znaczenie miał kult byka Apisa w Memfis, którego początki sięgają I dynastii, a schyłek nastąpił dopiero w IV wieku n.e. W okresie późnym i ptolemejsko-rzymskim zaczęto na masową skalę produkować mumie zwierząt, które służyły jako wotywne ofiary składane przez pobożnych pielgrzymów bóstwom. |
Kielich z przedstawieniem 12 miesięcy Jednym z cenniejszych ze względu na rangę artystyczną przedmiotów w tarnowskim muzeum jest kielich z nakrywą, z przedstawieniem 12 miesięcy. Wiązany jest z Saksonią, z Królewską Hutą Szkła w Dreźnie. Posiada budowę typową dla barowych, okazjonalnych kielichów, a dodatkowo jest wzbogacony stożkowatą ozdobną nakrywą. |
Berło rogowe, tzw. bâton de commandement, z Jaskini Maszyckiej Znalezisko pochodzi z badań wykopaliskowych prowadzonych w Jaskini Maszyckiej przez Godfryda Ossowskiego w 1883 r. Niezwykłe odkrycia dokonane w tej niewielkiej grocie, położonej w otulinie parku ojcowskiego w podkrakowskich Maszycach, pozwoliły archeologom wniknąć w trudno dostępną sferę kultury duchowej pierwotnych mieszkańców jaskini — górnopaleolitycznych łowców, nosicieli tzw. magdaleńskiej tradycji kulturowej. |
Relief mitraicki Prezentowany obiekt pochodzi z Carnuntum, rzymskiego obozu legionowego i miasta położonego nad Dunajem między Wiedniem a Bratysławą. Płaskorzeźba wykonana w głębokim reliefie przedstawia scenę zabijania byka przez Mitrę. Bóstwo, ubrane w rzymską tunikę i czapkę frygijską, przytrzymuje zwierzę... |
Żydowska obrączka ślubna Żydowskie obrączki ślubne, zgodnie z nakazami religijnymi, były skromne, bez szlachetnych kamieni. Panna młoda nie powinna była bowiem mieć wrażenia, że otrzymuje przedmiot dużej wartości, ponadto w ten sposób zacierane były między małżonkami różnice majątkowe. |
Stela mężczyzny z Kom Abu Billou z początku II wieku Stela przedstawia zmarłego spoczywającego na łożu w pozycji biesiadnej z nogami skrzyżowanymi. Mężczyzna jest ubrany w gładką tunikę i pozbawiony fałd płaszcz, którego układ nie odbiega od tych na innych stelach z Kom Abu Billou. W lewej ręce opartej na poduszkach trzyma girlandę, zaś w prawej, wyciągniętej – skyfos (rodzaj głębokiego pucharu do wina). |
Stela z czterema osobami z Kom Abu Billou Kompozycje złożone z kilku osób stanowią rzadkość wśród przedstawień na stelach z Kom Abu Billou. Relief ukazuje parę małżeńską ze stojącymi po obu stronach orantami, będącymi ich dziećmi. Stela jest znacznie uszkodzona; brakuje jej górnej części, ale nie przeszkadza to w odtworzeniu całości sceny. |
Stela kobiety z Kom Abu Billou Zachowany górny fragment steli przedstawia zmarłą w pozycji znanej z pozostałych tablic nagrobnych z cmentarzyska Kom Abu Billou. Kobieta spoczywa na materacu przykrywającym łoże (kline), opierając lewy łokieć na dwóch poduszkach. W prawej, nienaturalnie długiej ręce trzyma czarę. Ubrana jest w powszechnie noszone greckie szaty wierzchnie: chiton i himation. Ma długie włosy, zaczesane za uszy i opadające na piersi. Nie wiemy, jak wyglądała twarz zmarłej, gdyż jej przedstawienie uległo zniszczeniu. Naprzeciw kobiety wyryto sylwetkę siedzącego i zwróconego w jej stronę szakala. |
Fragment steli z trzema osobami z Kom Abu Billou Na steli przedstawione są dwie postacie: kobieta spoczywająca na łożu i stojąca za nią z prawej strony orantka. Układ obu postaci oraz ich ubiór powtarzają znany choćby ze Steli syna Chajremona oraz Izydory schemat kompozycji ukazującej zmarłego na kline oraz stojącej orantki. Pod łożem wyryte są elementy biesiady grobowej: zarys snopka zboża oraz stolik na trzech nogach. |
Zwieńczenie steli koptyjskiej Zachowana górna część prostokątnej koptyjskiej steli nagrobnej ukazuje stylizowany fronton świątyni, oparty na dwóch kolumnach. Trzony i kapitele zdobi dekoracja z liści akantu. Pole tympanonu wypełnia palmeta z rozłożonymi wachlarzowato liśćmi, boki zaś dekorowane są motywem geometrycznym. Na ukośnych belkach przyczółka umieszczone były gołębie, z których zachował się tylko lewy, trzymający w dziobie gałązkę. |
Stela chłopca Besa z Kom Abu Billou Stela przedstawia chłopca w charakterystycznej dla sztuki wczesnochrześcijańskiej pozycji oranta, czyli postaci modlącej się z rękoma wzniesionymi ku górze. Taka forma ukazania zmarłego symbolizować miała duszę zbawioną. To jedyna tego typu stela z nekropolii w Kom Abu Billou znajdująca się w zbiorach polskich. Dzięki odczytaniu zachowanej częściowo inskrypcji, wiemy, że chłopiec zmarł w wieku lat 5 i miał na imię Bes. |
Stela mężczyzny z Kom Abu Billou z 1. połowy III wieku Scena widoczna na steli przedstawia zmarłego spoczywającego na łożu (kline). Powtarza się w niej schemat znany z innych steli z Kom Abu Billou. Mężczyzna spoczywa na materacu, opierając się lewym łokciem na dwóch poduszkach. W prawej wyciągniętej dłoni trzyma wieniec. Przedstawienie postaci jest niezwykle podobne do zastosowanego w datowanej również na 1. połowę III wieku Steli syna Chairemona oraz Izydory. Pod łożem widoczne są ofiary grobowe, wykonane techniką rycia. |
Płyta nagrobna z wyobrażeniem „drzewa życia” z rotundy dwuapsydowej – tzw. kościoła B na Wawelu Płyta nagrobna, składająca się z dwóch elementów, została znaleziona w czasie prac archeologicznych prowadzonych w latach 1966–1975 w obrębie południowego skrzydła budynku nr 5 na Wawelu, pod kierunkiem Stanisława Kozieła i Mieczysława Frasia. Płyta nakrywała grobowiec, który znajduje się w obrębie apsydy zachodniej reliktów rotundy dwuapsydowej określonej przez badaczy jako kościół B. |