Poemat, którego fragment tu prezentujemy, pochodzi z debiutanckiego tomu wierszy Białoszewskiego pt. Obroty rzeczy z 1956 roku. Utwory, które złożyły się na ten tom, powstawały w latach 1952—1955 podczas eskapad, jakie odbywał poeta ze swoim wieloletnim przyjacielem i partnerem życiowym, malarzem Leszkiem Solińskim, w okolice Beskidu Niskiego, Bieszczad i Krosna. Poza cytowanym Średniowiecznym gobelinem o Bieczu w Obrotach rzeczy znalazły się też m.in. zainspirowane okolicą Barbara z Haczowa, Ballada krośnieńska czy wielokrotnie interpretowana Stara pieśń na Binnarową.

Określenie smoka jako symbolu zła jest zakorzenione w Biblii – chociażby w Psalmach, gdzie potęga Boga jest opisywana w kontekście pokonywania smoków („Ty ujarzmiłeś morze swą potęgą, skruszyłeś głowy smoków na morzu” – Psalm 74,13; „Będziesz stąpał po wężach i żmijach, a lwa i smoka będziesz mógł podeptać” – Psalm 91,13). W Księdze Daniela pojawia się opowieść o zniszczeniu węża, czczonego przez Babilończyków – w dawnych przekładach, chociażby w Biblii Jakuba Wujka, zwany on był smokiem (Dn 14,23-27). No i wreszcie kluczową rolę odegrał smok w Apokalipsie: objawił się jako siła zła, czyhając na Niewiastę interpretowaną jako Matka Boska („I inny znak się ukazał na niebie: Oto wielki Smok barwy ognia, mający siedem głów i dziesięć rogów – a na głowach jego siedem diademów. I ogon jego zmiata trzecią część gwiazd nieba: i rzucił je na ziemię. I stanął Smok przed mającą rodzić Niewiastą, ażeby skoro porodzi, pożreć jej dziecię” – Ap. 12,3-4).

Skrzyneczka z kości słoniowej ze skarbca krakowskiej katedry należy do grupy zabytków wykonanych w Paryżu w 2. ćwierci XIV wieku – zabytki te dekorowane są scenami ze średniowiecznych romansów (zob. tekst Średniowieczne kobiety fatalne). Zestawienia poszczególnych epizodów uzupełniają się na zasadzie przeciwieństw: na przykład opowieści o miłości czystej zostały skontrastowane z legendami o cudzołóstwie. Szkopuł jednak w tym, że wiele średniowiecznych romansów jest tak skonstruowanych, że zamiast potępiać grzesznych kochanków, kibicujemy ich niemoralnemu związkowi.

Naszyjnik srebrny wykonany z kilku pasm podwójnego skręcanego drutu. Końce naszyjnika są rozkute w soczewkowate płytki, zdobione jednostronnie ornamentem stempelkowym, zakończone zapięciem na haczyk i uszko. Jest to zapewne wyrób wykuty przez lokalnego rzemieślnika w czasach wczesnego średniowiecza.

Żelazny miecz z Małego Rynku w Krakowie został odkryty podczas remontu nawierzchni placu w 2007 roku. Jest to do tej pory jedyny miecz pochodzący z badań archeologicznych na terenie Krakowa.
 

W zbiorach Muzeum Regionalnego w Olkuszu znajduje się zachowany w bardzo dobrym stanie średniowieczny miecz. Nazywa się go katowskim, gdyż miejscowa legenda głosi, iż wykonano nim wyrok na olkuskim gwarku. Badania naukowe nie potwierdzają jednak takiego przeznaczenia prezentowanego eksponatu.

W późnym średniowieczu niebywały wpływ na kształtowanie kultury dworu miały popularne romanse i poematy rycerskie, a także legendy z Północy. Na ich podstawie kształtowała się dworska obyczajowość, w której istotny aspekt stanowiło wyobrażenie ideału miłości. Jego odbiciem były zaś ceremonie gloryfikujące postać damy. Dekoracja skrzyneczki z drugiej ćwierci XIV wieku jest poniekąd wykładnią średniowiecznego światopoglądu skupionego wokół miłości dworskiej, która – co ciekawe – stanowiła problem natury etycznej. Moralistyczno-dydaktycznie nacechowana tematyka, mająca źródła literackie, przywoływała dobre i złe przykłady postępowania, budując zasady właściwych zachowań.

W skarbcach kościelnych dość często spotyka się relikwiarze sakwowe, nazywane bursami. Można nawet przypuszczać, że zachowana sakiewka jest tożsama z relikwiarzem wzmiankowanym w Inwentarzu katedry krakowskiej z roku 1563, w kaplicy Mansjonarskiej, jako kalietka cum reliquis. Nie ma jednak najmniejszych wątpliwości, że pierwotnie była to tzw. jałmużniczka, czyli sakiewka noszona przy pasie i przeznaczona do przechowywania monet. Musiała ona należeć do kogoś bogatego i stojącego bardzo wysoko w hierarchii społecznej, o czym świadczy bardzo wysoki poziom wykonania i niezwykłe bogactwo dekoracji figuralnej.

Najstarsza wzmianka o racjonale biskupów krakowskich znajduje się w Kalendarzu Krakowskim, gdzie pod rokiem 1347 zapisano: obiit Johannes Grotkonis episcopus famosus Cracoviensis, qui [...] racionale quod vocatur alio nomine palium beati Petri, a sede apostolica impetravit (z łac.: „zmarł Jan Grotowic sławnej pamięci biskup krakowski, który […] uzyskał w Stolicy Piotrowej przywilej używania racjonału, zwanego inaczej płaszczem św. Piotra”). W biogramie Grotowica zamieszczonym w Vitae episcoporum cracoviensium Jan Długosz (zm. 1480) opisał okoliczności, w jakich doszło do uzyskania przywileju używania racjonału. Według kronikarza stało się to w czasie pobytu biskupa w Awinione na dworze papieża Benedykta XII w roku 1341.

Oryginał odlany z brązu znajduje się w Galerii Narodowej w Pradze. Niegdyś znajdował się na trzecim dziedzińcu praskiego zamku na Hradczanach, gdzie obecnie stoi brązowa kopia. Oryginał powstał zapewne w roku 1373 i został ufundowany przez króla czeskiego i cesarza rzymskiego Karola IV Luksemburskiego, który był natenczas u szczytu potęgi.