|
Czy wiesz, że „Dlaczego jedynymi pomnikami, jakie stawia Wróblewski ludziom, są nagrobki?” W styczniu 1948 roku dwudziestojednolatek z dorobkiem kilkudziesięciu prac i udziałem w dwóch studenckich wystawach pisał tak: „Każdy malarz i naukowiec w Krakowie to mąż + prowodyr czy sekretarz + lew salonowy + ojciec domu i głowa rodziny + fachowy + twórca. Moją ambicją jest być: stary kawaler + twórca”. Jego wyrazisty „samorząd wewnętrzny” oparty na dyscyplinie myślenia i postrzegania, odrzucał przeciętność, bylejakość i kompromisy sprowadzające artystę do „automatu czynnościowego”. Niespełna trzy tygodnie wcześniej o sobie samym zanotował: „Jestem synem, Polakiem, inteligentem, wielokrotnym kolegą, przechodniem i pocieszycielem”. Oto Andrzej Wróblewski (ur. 1927, Wilno – zm. 1957, Tatry) – towarzysz, obywatel, komunista, kandydat do Partii, asystent na Wydziale Malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, odznaczony Medalem X-lecia Polski Ludowej. Historyk i krytyk sztuki, przejściowo socrealista. Mąż i ojciec. |
Czy wiesz, że Miecz katowski — legenda czy artefakt? Choć w ocenie specjalistów określenie „katowski” nie odzwierciedla rzeczywistego przeznaczenia broni, według legendy wymierzono nim karę dwóm gwarkom, którzy chcąc okraść kościół Najświętszej Panny (wchodzący w skład rozebranego częściowo w XIX wieku opactwa Augustianów), naruszyli stabilność... |
Czy wiesz, że Ostatnia egzekucja w okupowanym Krakowie W celi I, największej z cel byłego aresztu gestapo, możemy odczytać przekaz, jaki pozostawił po sobie Czesław Mika. Był on jedną z 79 osób, które straciły swoje życie w ostatniej masowej egzekucji w Krakowie. |
Czy wiesz, że Co łączy kosztowności scytyjskiej księżniczki z apteczką tybetańską? Co łączy apteczkę tybetańską, jeden z najstarszych obiektów z kolekcji Muzeum Etnograficznego, i strój scytyjskiej księżniczki — jeden z najcenniejszych eksponatów Muzeum Archeologicznego w Krakowie? Oba stały się częścią muzealnych kolekcji (pośrednio lub bezpośrednio) za sprawą Juliana Talko-Hryncewicza. |
 Napisy na ścianach w celach dawnego więzienia gestapo przy ulicy Pomorskiej W okresie II wojny światowej budynek na rogu ulic Królewskiej i Pomorskiej, w którym obecnie miesci się oddział MHK „Ulica Pomorska”, został zajęty przez Niemców, a pomieszczenia przekształcono w cele podręcznego aresztu... |
 Kraska Kraska (Coracias garrulus Linné, 1758 r.) to jeden z najrzadszych i najpiękniej ubarwionych ptaków w Polsce. Jest ptakiem owadożernym, wyspecjalizowanym w polowaniu na duże owady, np. chrząszcze. W naszym kraju zamieszkuje suche i ciepłe siedliska w urozmaiconym krajobrazie, z ugorami, łąkami i niewielką powierzchnią gruntów ornych, wśród których rosną pojedyncze, stare drzewa. |
 Gadożer Gadożer — Circaetus gallicus (Gmelin, 1788) jest ptakiem drapieżnym z rodziny szponiastych. Jego obecność w muzeum zawdzięczamy niezwykle ciekawej, choć tragicznej historii. Ptak ten został znaleziony w okolicach Brzanki (szczyt w zachodniej części Pogórza Ciężkowickiego k. miejscowości Tuchów). |
 Bartek Materka, bez tytułu [„Szkielety”] Obraz przedstawia odtworzenie otwartego grobu. Artysta sposobem malowania akcentuje emocjonalność przedstawienia post mortem. Inspiracją do powstania obrazu była fotografia. |
 Amonit „Didymoceras sp.” Amonit Didymoceras sp. to przedstawiciel licznej grupy wymarłych głowonogów zamieszkujących morze górnokredowe, które w tym okresie pokrywało powierzchnię odpowiadającą terenom współczesnej Polski. Prezentowany okaz jest szczególnie ciekawy ze względu na nietypowy kształt – spirali zwiniętej w pionie. |
 Czasza dacka Naczynie gliniane, barwy popielatej, toczone na kole garncarskim. Naczynie ma formę płytkiego pucharu czy patery na pustej nóżce. Zachowało się w całości, nieliczne braki uzupełnione zostały gipsem. Analiza formy i sposobu wykonania naczynia oraz istniejące analogie wskazują na to, że czaszę... |
 Żołna Stara, nieużywana już nazwa Żołny (Merops apiaster Linnaeus, 1758) — szczurek pszczołojad — mówi sporo o jego biologii. Żołna (pełna nazwa zgodnie binominalnym nazewnictwem gatunków Merops apiaster) to ptak z rodziny żołn (większość gatunków z tej rodziny występuje w Afryce i Azji). Żywi się owadami, w tym pszczołami i osami, łapanymi w locie. Żołny zakładają gniazda w skarpach lessowych, drążąc w nich specjalne tunele (najczęściej w wysokich skarpach i brzegach). |
Czy wiesz, że „Pięknie, ludzko, prawdziwie, do dna” — o Alinie Szapocznikow Kiedy umierała na raka piersi w sanatorium w Praz-Coutant we Francji, miała 47 lat. Choroba nowotworowa odezwała się u artystki pierwszy raz na początku 1969 roku. Alina Szapocznikow przeszła pomyślnie operację i terapię, a chorobę uczyniła kolejnym tematem swojej sztuki. |
Czy wiesz, że Salome III — biblijna uwodzicielka Uwodzicielska Salome, jako symbol kobiety fatalnej, stała się bohaterką wielu dzieł malarskich, rzeźbiarskich, literackich, muzycznych. Rozbudzała wyobraźnię twórców zwłaszcza w dekadenckiej epoce fin de siècle, w której zaborcza i śmiercionośna kobiecość stanowiła jeden z ważniejszych tematów w sztuce.
Rodowód opowieści o jej uwodzicielskim tańcu, w zamian za który poprosiła o głowę Jana Chrzciciela, jest biblijny. Mówią o nim ewangeliści Mateusz i Marek. Jednak udział Salome w tych relacjach jest zaledwie małą rólką. Nie pada w nich nawet ani razu imię Salome. Wymieniana jest jedynie jako córka Herodiady, co pozwoliło badaczom utożsamić ją z postacią historyczną — Salome III. |
Czy wiesz, że Z pamiętnika ciała Czy można ususzyć ciało w zielniku? Zapytam mocniej: czy można ususzyć żywe ciało w zielniku? Jeszcze mocniej: czy można ususzyć w zielniku ciało swojego dorastającego syna? „Ususzyć” w sensie „utrwalić”, „zachować”, kiedy tak dobrze jak Alina Szapocznikow się wie, jak ciało ludzkie jest nietrwałe, jak stawia nam granice, poza które sięgnąć po prostu nie możemy, granice, za którymi w końcu nas nie ma; kiedy się wie, że gdy nasze ciało umiera, to my umieramy wraz z nim? |
 Szafka na trucizny Pomalowana na czarno szafka służyła do przechowywania w aptece leków o silnym działaniu. Zwykle na takiej szafie umieszczano napis Venena (łac. veneum — trucizna) oraz malowano symbole czaszki i skrzyżowanych piszczeli. Na drzwiach prezentowanej szafki zostały wymalowane białą farbą... |
 Sroka albinos Ptak ten naturalnie ma bardzo charakterystyczne czarno-białe upierzenie oraz czarny dziób i nogi. Ciemne pióra mają metaliczny połysk, na skrzydłach zielono-granatowy, na głowie i grzbiecie szkarłatny, wyróżniający ją spośród krukowatych. Prezentowany okaz jest wyjątkowy, gdyż bardzo rzadka mutacja genowa spowodowała u tego osobnika brak barwników i w rezultacie biały kolor upierzenia, w miejscach naturalnie dla sroki czarnych pojawiło się jasnobrązowe upierzenie. |
Czy wiesz, że Od pudełka zapałek do pomnika Mickiewicza Pomnik Mickiewicza odsłonięty w Krakowie w 1898 roku nie był jedynym świadectwem kultu, jakim po śmierci otoczono poetę. Na przestrzeni 34 lat, jakie upłynęły od 26 listopada 1855 roku (daty śmierci), ciało i osoba poety powielane i reprodukowane na przedstawieniach i fotografiach ulegało idealizacji. |
Czy wiesz, że „Pokój Dzieciństwa” Jak pisał Tadeusz Kantor, pokój dzieciństwa nigdy nie jest jasną i zalaną słońcem przestrzenią — takie obrazy to raczej fikcja literacka. Jak można uchwycić i odtworzyć to, jak było naprawdę? Wydobywając na wierzch poszczególne elementy — drzwi, okno... Okno pokoju dziecinnego wychodziło na ulicę... |
 Portret trumienny młodej kobiety Wizerunek nieznanej młodej kobiety jest przykładem portretu trumiennego, czyli szczególnego gatunku przedstawień portretowych, jaki wykształcił się w ścisłym związku z obrzędowością pogrzebową okresu baroku. Najbardziej wyraźną cechą wskazującą na wykorzystanie takich portretów w ceremoniach żałobnych jest ich charakterystyczny sześcioboczny kształt, który odwzorowuje zarys krótszego boku trumny. |
 Mumia Aset-iri-khet-es Mająca ponad 2 tysiące lat mumia pochodzi z wykopalisk prowadzonych w 1907 roku w el-Gamhud przez pierwszego polskiego egiptologa, Tadeusza Smoleńskiego. Kapłanka bogini Izydy – Aset-iri-khet-es – spoczywa w trumnie z okazałym wypukłym wiekiem. Dzięki badaniom przeprowadzonym w 1996 roku ustalono, że była to młoda kobieta, która zmarła ok. 2 tysiące 300 lat temu w wyniku utraty krwi spowodowanej przebiciem tętnicy przez pękniętą kość podudzia. Specjalistom udało się określić m.in. kod genetyczny zmarłej i jej grupę krwi. To największy pod względem rozmiarów obiekt ze zbiorów egiptologicznych w Polsce i najlepiej przebadany przez specjalistów. |
