Lista wszystkich obiektów. Kliknij na jeden z nich, aby przejść do karty obiektu. Tematy umożliwiają selekcję eksponatów według kategorii pojęciowych. Po prawej stronie możesz zmienić ustawienie widoku listy.
Poniższe zestawienie ukazuje powiązanie między eksponatami w sposób niestandardowy. Punkty oznaczają eksponaty, a łączące je linie to powiązania między nimi według wybranych kategorii.
Wpisz daty krańcowe do okienek, aby wybrać interesujący Cię okres na osi czasu.
- Czas powstania pocz. XX w.
- Miejsce powstania wieś Wola Łużańska, teren Pogórza
- Wymiary wysokość: 150 cm, szerokość: 170 cm
- Numer inwentarzowy MDKG/OBL/E 1267
- Muzeum Muzeum — Dwory Karwacjanów i Gładyszów
- Oddział Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. R. Reinfussa w Szymbarku
- Tematy życie codzienne, stroje
- Technika haft
- Materiał bawełna, tiul fabryczny, nić
- Prawa do obiektu Muzeum — Dwory Karwacjanów i Gładyszów
- Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna
- Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski
- Tagi nakrycia głowy , strój , 3D , strój ludowy , strój odświętny , tkanina , techniki zdobnicze , domena publiczna
Dawniej zamężnym kobietom nie wypadało pokazywać się publicznie z odkrytymi głowami. Na co dzień nosiły małe chustki perkalowe lub kwieciste tybetowe, natomiast podczas świąt i różnych uroczystości z chusty tiulowej upinały czepiec. Taki czepiec upinano po raz...
WięcejDawniej zamężnym kobietom nie wypadało pokazywać się publicznie z odkrytymi głowami. Na co dzień nosiły małe chustki perkalowe lub kwieciste tybetowe, natomiast podczas świąt i różnych uroczystości z chusty tiulowej upinały czepiec. Taki czepiec upinano po raz pierwszy pannie młodej podczas obrzędu oczepin. Oczepiny były ważnym punktem każdego wesela, młodą panią przyjmowano do grona mężatek. Starościna (lub drużbina) wraz z innymi kobietami ustawiała na środku izby stołek lub dzieżę, na której sadzano panią młodą. Kobiety ściągały jej wianek z głowy i upinały czepiec. Obrzędowi towarzyszyły liczne wesołe przyśpiewki, jak ta śpiewana w Kobylance:
Uwijojcie się, gosposie, a zgrabnie,
Bo ocepić pannę młodóm wypadnie.
Uwijomy się jakby w błocie żaby,
Bo nie chcymy z panny młody mieć baby.
Otwórzcie nom komórecke, otwórzcie,
Wypuście nom pannę młodóm, wypuście.
Odbierzymy pannie młody wionecek,
Założymy stary baby cepecek.
Czepiec nosiła potem kobieta, zwłaszcza podczas wesel, jeśli występowała w roli drużbiny lub starościny.
Czepce, zwane czubami lub kotkami, prawie w każdej pogórzańskiej wsi miały odmienne kształty. Bywały niskie, rozpłaszczone lub siodłowe. Upięcie czepca nie było proste, zajmowały się tym miejscowe specjalistki. Chustę upinano w następujący sposób: składano ją po przekątnej, dłuższy bok powstałego trójkąta podwijano i układano na głowie, następnie rogi krzyżowano na karku i ponownie prowadzono na przód głowy, gdzie przeważnie na podkładzie kuli papieru formowano w czepiec, a końce chusty zawiązywano na karku. Czepiec spinano szpilkami, dzięki czemu łatwo można było go zdjąć i w razie potrzeby z powrotem założyć. Często przywiązywany był inną chustką wiązaną pod brodą.
W użyciu były do około 1900 roku.
Eksponowany czepiec haftowany jest ręcznie białą nicią bawełnianą. Brzeg wokół chustki wykończony jest ząbkami dzierganymi, wypełniony haftem łańcuszkowym. Szczególnie bogaty haft łańcuszkowy o ornamencie roślinnym znajduje się w narożniku chusty, tworzą go kwiaty i liście. Chustę spinano tak, aby bogato zdobiony narożnik był dobrze eksponowany.
Opisywaną chustę czepcową haftowała ręcznie pod koniec XIX wieku mieszkanka Woli Łużańskiej i tam ją kupiono.
Opracowanie: Anna Niemczyńska-Szurek (Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów), © wszystkie prawa zastrzeżone
Ostatnie komentarze: