Lista wszystkich obiektów. Kliknij na jeden z nich, aby przejść do karty obiektu. Tematy umożliwiają selekcję eksponatów według kategorii pojęciowych. Po prawej stronie możesz zmienić ustawienie widoku listy.
Poniższe zestawienie ukazuje powiązanie między eksponatami w sposób niestandardowy. Punkty oznaczają eksponaty, a łączące je linie to powiązania między nimi według wybranych kategorii.
Wpisz daty krańcowe do okienek, aby wybrać interesujący Cię okres na osi czasu.
- Autor JW (złotnik)
- Czas powstania 1932–1939
- Miejsce powstania Kraków
- Wymiary wysokość: 47,5 cm, szerokość: 38,6 cm
- Numer inwentarzowy MT.IV.1240
- Muzeum Muzeum Okręgowe w Tarnowie
- Oddział Gmach Główny / Siedziba
- Tematy wielokulturowość, życie codzienne, religijność
- Technika kucie
- Materiał srebro
- Prawa do obiektu Muzeum Okręgowe w Tarnowie
- Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna
- Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski
- Tagi judaika , Chanuka , Żydzi , 3D , wielokulturowość , sztuka sakralna , obrzędy , domena publiczna , świecznik
Chanuka to trwające osiem dni żydowskie święto świateł, w sensie historycznym upamiętniające zwycięskie powstanie Machabeuszy przeciwko Grekom, za czasów panowania Antiocha IV Epifanesa, w sensie etycznym zaś stanowiące upamiętnienie ocalenia judaizmu, w II wieku p.n.e. jedynej istniejącej religii monoteistycznej opartej na spójnym systemie wartości moralnych.
Więcej Chanuka to trwające osiem dni żydowskie święto świateł, w sensie historycznym upamiętniające zwycięskie powstanie Machabeuszy przeciwko Grekom, za czasów panowania Antiocha IV Epifanesa, w sensie etycznym zaś stanowiące upamiętnienie ocalenia judaizmu, w II wieku p.n.e. jedynej istniejącej religii monoteistycznej opartej na spójnym systemie wartości moralnych.
Co ciekawe, o przebiegu i konsekwencjach powstania machabejskiego nie informują żadne z kanonicznych dla Żydów ksiąg Tanach. Wspominają o nim, kanoniczne jedynie dla katolików, dwie Księgi Machabejskie. Przypomnijmy, że w 169 roku p.n.e. Antioch IV zagarnął skarby Świątyni Jerozolimskiej tytułem zaległych danin. Rezultatem tego postępowania były niepokoje, na które Antioch zareagował bezlitośnie, zajmując Jerozolimę oraz nakazując zburzenie jej murów. W świątyni ustawił zaś posąg Zeusa Olimpijskiego, któremu nakazał oddawanie czci. Dwa lata później wydał edykt zabraniający żydowskich obrzędów. Te zachowania wywołały zdecydowaną reakcję Żydów oddanych Bogu. Wzniecili oni powstanie, na którego czele stanął początkowo Matatiasz, po jego śmierci zaś przywódcą powstańców został jego syn, Juda Machabeusz, który w 164 roku p.n.e. triumfalnie wkroczył do zdobytej Jerozolimy, dokonując ponownego poświęcenia Świątyni Jerozolimskiej. Wedle podań nastąpił wówczas cud. Z ocalałych zapasów oliwy, mogących wystarczyć tylko na jeden dzień palenia w menorze, udało się podtrzymać ogień aż przez osiem dni — dokładnie tyle, ile potrzeba było kapłanom na przygotowanie jej nowej, koszernej oliwy.
Na pamiątkę tego wydarzenia chanuka trwa osiem dni, a najważniejszym rytuałem jest zapalanie świateł w specjalnym, ośmioramiennym świeczniku, każdego dnia święta — jedno światło więcej. Świecznik taki posiada osobne — dziewiąte — ramię, zwane szamesem (sługą), od którego pozostałe przejmują płomień. Świecznik zapalany jest po zachodzie słońca, zaczynając od prawej strony, a towarzyszą temu modlitwy. Świeczniki chanukowe podobne są do menory, różnią się jednak liczbą ramion (menora ma ich siedem) oraz znaczeniem symbolicznym.
Dla współczesnych Żydów chanuka niesie dodatkowe wartości. Religijni Żydzi pamiętają, iż wobec Machabeuszy po raz pierwszy użyto terminu chasidim — pobożni, ci zaś, którym bliższe jest świeckie państwo Izrael, interpretują to święto w sposób militarny i patriotyczny, wspominając zwycięskie powstanie żydowskie.
Machabeusze dali początek nazwom szczególnie znanym fanom koszykówki i piłki nożnej, bowiem zespoły Maccabi Hajfa i Maccabi Tel Awiw są liczącymi się markami w sportowym świecie, niegdyś zaś swoje „maccabiady” organizowały przedwojenne partie syjonistyczne, także i w Polsce.
Opracowanie: Janusz Kozioł (Muzeum Okręgowe w Tarnowie), © wszystkie prawa zastrzeżone
Ostatnie komentarze: