Lista wszystkich obiektów. Kliknij na jeden z nich, aby przejść do karty obiektu. Tematy umożliwiają selekcję eksponatów według kategorii pojęciowych. Po prawej stronie możesz zmienić ustawienie widoku listy.

Poniższe zestawienie ukazuje powiązanie między eksponatami w sposób niestandardowy. Punkty oznaczają eksponaty, a łączące je linie to powiązania między nimi według wybranych kategorii.

Wpisz daty krańcowe do okienek, aby wybrać interesujący Cię okres na osi czasu.

Wyświetlenia: 3915

(Głosy: 3)

Do:
Temat:
URL:

Szerokość		Wysokość
Zdjęcia		3D HD
3D		Krótki opis
Opis		Informacje
Audio		Video

Wydruk metryczki

Autor Luigi Sapelli, pseud. Caramba (pantofle z wytwórni Panni)
Czas powstania ok. 1912
Miejsce powstania Mediolan, Włochy
Wymiary wysokość: 186 cm
Numer inwentarzowy MHK-1978/VI/1-4
Muzeum Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
Tematy teatr, stroje, znane postaci
Materiał jedwab, bawełna
Prawa do obiektu Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna
Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski
Tagi władza , strój , kostium , teatr , tkanina , 3D , aktor , kobieta , domena publiczna

Wydruk opisu

Jadwiga Mrozowska zamówiła ten kostium z myślą o swojej roli w Makbecie Williama Shakespeare’a podczas jej gościnnych występów w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Aktorka wystąpiła w tym dramacie 4 stycznia 1913 roku. Premiera przedstawienia odbyła się dwa lata wcześniej, 30 grudnia 1911 roku, a spektakl wyreżyserował Maksymilian Węgrzyn. Kostium do roli Lady Makbet został zaprojektowany i wykonany specjalnie dla Mrozowskiej przez znanego mediolańskiego rysownika i projektanta teatralnego Luigiego Sapellego, pseudonim Caramba. Niezmiernie interesujące jest, że Luigi Sapelli Caramba był także założycielem i właścicielem słynnej firmy Art House Caramba, szyjącej kostiumy dla najważniejszych teatrów, takich jak La Scala w Mediolanie, La Fenice w Wenecji, Teatro Regio w Turynie czy Metropolitan Opera w Nowym Jorku.

Więcej

Kostium do roli Lady Makbet został przekazany Muzeum Historycznemu Miasta Krakowa jako spadek po aktorce i śpiewaczce Jadwidze Mrozowskiej, która była związana ze sceną krakowską w latach 1902—1905. Od roku 1907 artystka przebywała na stałe we Włoszech, gdzie występowała jako śpiewaczka operowa.
Jadwiga Mrozowska zamówiła ten kostium z myślą o swojej roli w Makbecie Williama Shakespeare’a podczas jej gościnnych występów w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Aktorka wystąpiła w tym dramacie 4 stycznia 1913 roku. Premiera przedstawienia odbyła się dwa lata wcześniej, 30 grudnia 1911 roku, a spektakl wyreżyserował Maksymilian Węgrzyn.
Kostium do roli Lady Makbet został zaprojektowany i wykonany specjalnie dla Mrozowskiej przez znanego mediolańskiego rysownika i projektanta teatralnego Luigiego Sapellego, pseudonim Caramba. Niezmiernie interesujące jest, że Luigi Sapelli Caramba był także założycielem i właścicielem słynnej firmy Art House Caramba, szyjącej kostiumy dla najważniejszych teatrów, takich jak La Scala w Mediolanie, La Fenice w Wenecji, Teatro Regio w Turynie czy Metropolitan Opera w Nowym Jorku.
Kostium do roli Lady Makbet został wystylizowany na średniowieczny. Składa się on z sukni, płaszcza, korony i pantofli na niewysokim obcasie. Suknię uszyto z jedwabiu w kolorze różu indyjskiego, z ornamentem w kształcie ukośnej kratki z naszytymi pośrodku i na łączeniach kratki koralikami imitującymi szlachetne kamienie. Jest ona dopasowana górą, o przedłużonym stanie, dolna część drobno plisowana. Rękawy podwójne: wierzchnie są szerokie i plisowane, wewnętrzne wąskie, przystrojone na brzegach żółtymi koralami. Góra sukni została wyhaftowana złotą nicią. Na biodrach umieszczono ozdobny pas z wiszącymi sznurami zakończonymi chwostami z koralikami. W połowie sznurów naszyto dwa metalowe prostokąty z wytłoczoną podobizną ptaka. Na ramiona narzucono płaszcz spięty ozdobną taśmą i metalową klamrą, na której również widnieje motyw ptaka. Boki i dół płaszcza zostały wykończone ozdobną taśmą z motywem stylizowanej wici roślinnej. Pantofelki (firma Panni) wkładane, o lekko wydłużonym szpicu na niewielkim obcasie są wykonane z takiej samej tkaniny co suknia. Korona została zrobiona z blachy mosiężnej, w formie szerokiej opaski zwieńczonej ozdobnymi sterczynami, dekorowanej kolorowymi szkiełkami stylizowanymi na kaboszony (kaboszon to kamień szlachetny lub półszlachetny mający szlif w formie kulistej, półkulistej lub elipsoidalnej, stosowany był w jubilerstwie od czasów starożytnych, a szczególnie w średniowieczu).
Z powstawaniem kostiumu wiąże się anegdota. Podobno artysta Luigi Caramba był zdziwiony, iż Mrozowska chce zagrać tragiczną postać Lady Makbet. Była bowiem aktorką dramatyczno-charakterystyczną, a jej domeną były role z repertuaru modernistycznego, w których zachwycała prezentacją psychiki współczesnej kobiety. Po jednej z prób mierzenia sukni projektant orzekł jednak, iż sam musi aktorkę zobaczyć w tej roli, gdyż tak nosić i prezentować na sobie kostium jest zdolna tylko artystka o wyjątkowym poczuciu stylu. I rzeczywiście, Mrozowskiej, mimo braku odpowiednich warunków i cech aktorki tragicznej, udało się stworzyć na scenie postać przekonującą. Ojciec artystki zasiadający podczas przedstawienia w loży prosceniowej miał wyszeptać do córki kończącej dramatyczny monolog te słowa: „Jadziu, podła jesteś”. A Luigi Caramba rzeczywiście przyjechał do Krakowa i podziwiał aktorkę podczas jej gościnnych występów na deskach Teatru im. Juliusza Słowackiego.

Opracowanie: Agnieszka Kowalska (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa), © wszystkie prawa zastrzeżone

Mniej

Jadwiga Mrozowska

Sytuacja aktorek teatru miejskiego na początku XX wieku nie była łatwa. Warunki pracy były trudne, a kontrakty obligowały aktorów między innymi do nauczenia się w ciągu doby dwóch arkuszy prozy lub jednego arkusza wiersza (w sezonie grano do 100 nowych tytułów i wznowień, premierę przygotowywano w...

Więcej

Sytuacja aktorek teatru miejskiego na początku XX wieku nie była łatwa. Warunki pracy były trudne, a kontrakty obligowały aktorów między innymi do nauczenia się w ciągu doby dwóch arkuszy prozy lub jednego arkusza wiersza (w sezonie grano do 100 nowych tytułów i wznowień, premierę przygotowywano w ciągu tygodnia). Aktorzy nie mieli prawa uchylać się przed żadną z ról, bez względu na to, czy przypadła im w udziale rola niema, statystowanie, uczestnictwo w tańcach, śpiewach czy żywych obrazach.
Od 1893 roku do kontraktów wprowadzono zapisy regulujące kwestię ubiorów: „Artyści otrzymują kostiumy; obowiązani są jednak sami sprawiać sobie nowoczesną garderobę, jako też bieliznę, trykoty, pończochy, rękawiczki i krawaty. Artystki mają obowiązek wszelkie stroje sprawiać sobie z własnych funduszy, a jedynie kostiumów męskich ma im dyrekcja dostarczać”.
Ta wyraźna dysproporcja (aktorki zarabiały znacznie mniej od swoich kolegów, a dodatkowo musiały pokrywać koszty toalet, w których występowały) często prowadziła do sytuacji tragicznych — wiele aktorek szukało zamożnych protektorów, a te, które nie potrafiły się utrzymać, decydowały się nawet na desperacki krok (jak było w przypadku samobójczej śmierci Jadwigi Orlic i Marii Brodzkiej, które targnęły się na swoje życie po kilku latach spędzonych na scenie). Sprawa ta odbiła się głośnym echem do tego stopnia, że Ignacy Daszyński w 1908 roku poruszył tę kwestię na forum Rady Miasta.
Jadwiga Mrozowska była jedną z najwybitniejszych postaci polskiej sceny tamtego czasu (grając na scenach teatrów krakowskich, była w lepszej sytuacji od swoich koleżanek).
Kostium, w którym wcieliła się w rolę Lady Makbet, zgodnie z powszechną praktyką (4 stycznia1913 roku zagrała gościnnie w spektaklu, który miał swoją premierę w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie 30 grudnia 1911 roku, w reżyserii Maksymiliana Węgrzyna) zapewniła sobie sama — przywożąc go z podróży do Włoch.
I to właśnie podróże stały się drugą po teatrze pasją Jadwigi Mrozowskiej-Toeplitz. Mając możliwości finansowe, już jako żona włoskiego milionera Józefa Toeplitza, porzuciła teatr na rzecz studiowania języków, historii, astronomii i geografii. Poświęciła się podróżowaniu, w trakcie swoich ekspedycji do Azji odkrywając między innymi przełęcz w Pamirze, której na cześć odkrywczyni nadano nazwę Passo J. Toeplitz-Mrozowska.
Zwiedziła Indie, Cejlon, Birmę, Iran, Tybet, Kaszmir i Ladakh. Jako pierwsza kobieta przeszła przez wiecznie zaśnieżony Dach Świata.
Poza galerią niezapomnianych ról i odkrywaniem nieznanych lądów, tworzyła swoją kolekcję kultury orientalnej (dwieście eksponatów), którą w 1947 roku podarowała Muzeum Narodowemu w Warszawie jako zalążek kolekcji sztuki islamskiej. Czy mogła przypuszczać, że jej zdobywane z trudem kostiumy, w których bawiła widzów podczas teatralnych wieczorów w Krakowie, również staną się częścią czyjejś kolekcji? Kostium do roli Lady Makbet w zbiorze Wirtualnych Muzeów Małopolski to jedynie zalążek, rekwizyt, który uruchamia cała lawinę historii składających się na barwny życiorys aktorki, podróżniczki, a przede wszystkim kobiety, która konsekwentnie realizowała swoje pasje.

Opracowanie: Redakcja WMM,

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska.

Zobacz kostium aktorki Jadwigi Mrozowskiej do roli Lady Makbet.
Biogram Jadwigi Mrozowskiej

Mniej

Kostium aktorki Jadwigi Mrozowskiej do roli Lady Makbet

Zdjęcia

Powiązania

Interpretacje

Zobacz też

Ostatnie komentarze:

Dodaj komentarz:

Dodaj plik

[{"id":19981000,"name":"Centrum Żydowskie w Oświęcimiu","count":0},{"id":16205991,"name":"Fundacja Zbiorów Rodziny Sosenków","count":113},{"id":14653590,"name":"Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki","count":52},{"id":11437349,"name":"Królewska Katedra na Wawelu","count":13},{"id":19981897,"name":"Muzeum Afrykanistyczne Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu","count":0},{"id":18593031,"name":"Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie","count":96},{"id":26804,"name":"Muzeum Archeologiczne w Krakowie","count":76},{"id":54355,"name":"Muzeum Archidiecezjalne im. Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie","count":20},{"id":26810,"name":"Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa „Nila” w Krakowie","count":16},{"id":26816,"name":"Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II","count":20},{"id":26822,"name":"Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie","count":55},{"id":26828,"name":"Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie","count":24},{"id":26849,"name":"Muzeum Fotografii w Krakowie","count":34},{"id":26837,"name":"Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN","count":28},{"id":1875581,"name":"Muzeum Geologiczne WGGiOS AGH","count":10},{"id":26855,"name":"Muzeum Historyczne Miasta Krakowa","count":64},{"id":26861,"name":"Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach","count":21},{"id":26867,"name":"Muzeum Inżynierii Miejskiej","count":12},{"id":26873,"name":"Muzeum Lotnictwa Polskiego","count":20},{"id":26879,"name":"Muzeum Miejskie w Wadowicach","count":5},{"id":26885,"name":"Muzeum Narodowe w Krakowie","count":78},{"id":26945,"name":"Muzeum Niepodległości w Myślenicach","count":6},{"id":26891,"name":"Muzeum Niepołomickie — Zamek Królewski w Niepołomicach","count":16},{"id":26897,"name":"Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu","count":36},{"id":26903,"name":"Muzeum Okręgowe w Tarnowie","count":38},{"id":16523376,"name":"Muzeum Opactwa Benedyktynów w Tyńcu","count":0},{"id":27005,"name":"Muzeum Przyrodnicze im. Krystyny i Włodzimierza Tomków w Ciężkowicach","count":4},{"id":26921,"name":"Muzeum Regionalne PTTK im. Antoniego Minkiewicza w Olkuszu","count":6},{"id":26927,"name":"Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach","count":16},{"id":26933,"name":"Muzeum Regionalne PTTK im. Władysława Kowalskiego w Dobczycach","count":5},{"id":26939,"name":"Muzeum Regionalne TMP w Piwnicznej Zdroju","count":8},{"id":26951,"name":"Muzeum Ślusarstwa im. Marcina Mikuły w Świątnikach Górnych","count":10},{"id":4890297,"name":"Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha","count":30},{"id":11933697,"name":"Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK","count":43},{"id":26957,"name":"Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem","count":35},{"id":19981602,"name":"Muzeum Twórczości Władysława Wołkowskiego Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu","count":0},{"id":19981312,"name":"Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius","count":0},{"id":26963,"name":"Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich","count":22},{"id":26969,"name":"Muzeum Ziemi Bieckiej","count":33},{"id":26975,"name":"Muzeum Ziemi Koszyckiej im. Stanisława Boducha","count":12},{"id":26981,"name":"Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce","count":32},{"id":26987,"name":"Muzeum — Dwory Karwacjanów i Gładyszów","count":6},{"id":26993,"name":"Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec","count":17},{"id":26909,"name":"Muzeum — Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej","count":9},{"id":26999,"name":"Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka","count":22},{"id":26915,"name":"Ośrodek Spotkania Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej","count":10},{"id":4869610,"name":"Zamek Królewski na Wawelu Państwowe Zbiory Sztuki","count":85}]