Lista wszystkich obiektów. Kliknij na jeden z nich, aby przejść do karty obiektu. Tematy umożliwiają selekcję eksponatów według kategorii pojęciowych. Po prawej stronie możesz zmienić ustawienie widoku listy.
Poniższe zestawienie ukazuje powiązanie między eksponatami w sposób niestandardowy. Punkty oznaczają eksponaty, a łączące je linie to powiązania między nimi według wybranych kategorii.
Wpisz daty krańcowe do okienek, aby wybrać interesujący Cię okres na osi czasu.
- Czas powstania XIX/XX w.
- Miejsce powstania Raciborowice, pow. Kraków, woj. małopolskie
- Wymiary długość: 127 cm, szerokość: 27 cm
- Numer inwentarzowy 5757/mek
- Muzeum Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
- Tematy życie codzienne, stroje
- Technika haft
- Materiał płótno
- Prawa do obiektu Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
- Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna
- Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski
- Tagi strój , 3D , strój ludowy , nakrycia głowy , tkanina , techniki zdobnicze , domena publiczna
Chusta biała do wiązania na czepiec. Płótno białe, cienkie, haft biały płaski i dziurkowany. Dwa boki wycięte w zęby, otoczone jednym brzegiem dziurek, a dwa inne w zęby z potrójnym brzegiem dziurek. Między zębami pękate, wrzecionowate formy z dziurek. Między tymi formami sześciopłatkowy kwiatek w trzy jagody. Nad nimi pas z motywami „tureckich serc”.
Więcej Chusta biała do wiązania na czepiec. Płótno białe, cienkie, haft biały płaski i dziurkowany. Dwa boki wycięte w zęby, otoczone jednym brzegiem dziurek, a dwa inne w zęby z potrójnym brzegiem dziurek. Między zębami pękate, wrzecionowate formy z dziurek. Między tymi formami sześciopłatkowy kwiatek w trzy jagody. Nad nimi pas z motywami „tureckich serc”. Róg chustki przypadający na tył głowy wypełnia romboidalna ozdoba z kolistych kwiatków wypełnionych dziurkami i mereżkami trzech gron jagód i tym podobnych. Drugi róg chustki wypełnia przejrzysty kompozycyjnie motyw z trzech kwiatków dziurkowanych, długich liści i luźnych kwiatów.
Chusta czepcowa, zwana też powszechnie czepcem, to duża chusta płócienna haftowana (czyli „szyta”) lub perkalowa drukowana, zwykle kwadratowa, o boku o długości około 100—170 cm. Nazwa „czepiec” pochodzi od formy, którą przybierała chusta wiązana na głowie kobiety. Technika wiązania czepców była w zasadzie jednakowa, ale różniła się w szczegółach, zależnie od okolicy. Chustę składano po przekątnej i kilka razy zakładano na siebie, tworząc rodzaj listwy; dłuższe końce ułożonej na głowie chusty krzyżowano w tyle, po czym wiązano nad czołem w ozdobny węzeł. Najbardziej zdobiony haftem róg w ten sposób zwisał luźno z tyłu. Sposoby wiązania, upinania końców, szerokość zakładek i długość opadającego „ogona” były na tyle różne, że na ich podstawie można było się zorientować, z jakiej parafii czy nawet wsi pochodzi nosząca chustę czepcową kobieta. Stąd w społeczności wiejskiej na danym obszarze wyrobiły się specjalistki w praniu i wiązaniu czepców. Czepiec dobrze uprasowany i upięty „przez sześć niedziel stał jak czapka”. Czystą, upiętą chustę czepcową przechowywano w skrzyni i noszono, kilkakrotnie zdejmując i zakładając, a rozkładano tylko do prania.
Chusty czepcowe były przeznaczone dla kobiet zamężnych, które obowiązkowo musiały mieć nakrytą głowę. Mężatki czepiły się na co dzień chustką perkalową, z okazji świąt zaś — białą sztywną płócienną z haftem białym. Zdarzało się jeszcze w XIX wieku, że czepce były noszone przez dziewczęta, jednak od końca XIX wieku panny w czasie pogody zawsze chodziły bez nakrycia głowy, przystrajając długie warkocze kwiatkami oraz kolorowymi ozdobnymi szpilkami. Warkocze obcinano przy czepinach po ślubie, co stało się prócz czepca kolejnym elementem wyróżniającym mężatki powszechnie uznawanym przez Krakowiaków jeszcze w latach 20. XX wieku. Stąd bardzo długo na wieś nie przeniknęła miejska moda na krótkie włosy wśród panien i żadna z wiejskich dziewcząt nie odważyła się ściąć włosów. W stroju obrzędowym czy uroczystym dziewczęta występowały obowiązkowo z odkrytymi głowami, kobiety natomiast jeszcze do początku XX wieku ubierały chusty.
Opracowanie: Ewa Rossal (Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie), © wszystkie prawa zastrzeżone
Ostatnie komentarze: