Lista wszystkich obiektów. Kliknij na jeden z nich, aby przejść do karty obiektu. Tematy umożliwiają selekcję eksponatów według kategorii pojęciowych. Po prawej stronie możesz zmienić ustawienie widoku listy.

Poniższe zestawienie ukazuje powiązanie między eksponatami w sposób niestandardowy. Punkty oznaczają eksponaty, a łączące je linie to powiązania między nimi według wybranych kategorii.

Wpisz daty krańcowe do okienek, aby wybrać interesujący Cię okres na osi czasu.

Wyświetlenia: 1775

(Głosy: 2)

Do:
Temat:
URL:

Szerokość		Wysokość
Zdjęcia		3D HD
3D		Krótki opis
Opis		Informacje
Audio		Video

Wydruk metryczki

Czas powstania XIX/XX w.
Miejsce powstania Raciborowice, pow. Kraków, woj. małopolskie
Wymiary długość: 127 cm, szerokość: 27 cm
Numer inwentarzowy 5757/mek
Muzeum Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Tematy życie codzienne, stroje
Technika haft
Materiał płótno
Prawa do obiektu Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna
Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski
Tagi strój , 3D , strój ludowy , nakrycia głowy , tkanina , techniki zdobnicze , domena publiczna

Wydruk opisu

Chusta biała do wiązania na czepiec. Płótno białe, cienkie, haft biały płaski i dziurkowany. Dwa boki wycięte w zęby, otoczone jednym brzegiem dziurek, a dwa inne w zęby z potrójnym brzegiem dziurek. Między zębami pękate, wrzecionowate formy z dziurek. Między tymi formami sześciopłatkowy kwiatek w trzy jagody. Nad nimi pas z motywami „tureckich serc”.

Więcej

Chusta biała do wiązania na czepiec. Płótno białe, cienkie, haft biały płaski i dziurkowany. Dwa boki wycięte w zęby, otoczone jednym brzegiem dziurek, a dwa inne w zęby z potrójnym brzegiem dziurek. Między zębami pękate, wrzecionowate formy z dziurek. Między tymi formami sześciopłatkowy kwiatek w trzy jagody. Nad nimi pas z motywami „tureckich serc”. Róg chustki przypadający na tył głowy wypełnia romboidalna ozdoba z kolistych kwiatków wypełnionych dziurkami i mereżkami trzech gron jagód i tym podobnych. Drugi róg chustki wypełnia przejrzysty kompozycyjnie motyw z trzech kwiatków dziurkowanych, długich liści i luźnych kwiatów.
Chusta czepcowa, zwana też powszechnie czepcem, to duża chusta płócienna haftowana (czyli „szyta”) lub perkalowa drukowana, zwykle kwadratowa, o boku o długości około 100—170 cm. Nazwa „czepiec” pochodzi od formy, którą przybierała chusta wiązana na głowie kobiety. Technika wiązania czepców była w zasadzie jednakowa, ale różniła się w szczegółach, zależnie od okolicy. Chustę składano po przekątnej i kilka razy zakładano na siebie, tworząc rodzaj listwy; dłuższe końce ułożonej na głowie chusty krzyżowano w tyle, po czym wiązano nad czołem w ozdobny węzeł. Najbardziej zdobiony haftem róg w ten sposób zwisał luźno z tyłu. Sposoby wiązania, upinania końców, szerokość zakładek i długość opadającego „ogona” były na tyle różne, że na ich podstawie można było się zorientować, z jakiej parafii czy nawet wsi pochodzi nosząca chustę czepcową kobieta. Stąd w społeczności wiejskiej na danym obszarze wyrobiły się specjalistki w praniu i wiązaniu czepców. Czepiec dobrze uprasowany i upięty „przez sześć niedziel stał jak czapka”. Czystą, upiętą chustę czepcową przechowywano w skrzyni i noszono, kilkakrotnie zdejmując i zakładając, a rozkładano tylko do prania.
Chusty czepcowe były przeznaczone dla kobiet zamężnych, które obowiązkowo musiały mieć nakrytą głowę. Mężatki czepiły się na co dzień chustką perkalową, z okazji świąt zaś — białą sztywną płócienną z haftem białym. Zdarzało się jeszcze w XIX wieku, że czepce były noszone przez dziewczęta, jednak od końca XIX wieku panny w czasie pogody zawsze chodziły bez nakrycia głowy, przystrajając długie warkocze kwiatkami oraz kolorowymi ozdobnymi szpilkami. Warkocze obcinano przy czepinach po ślubie, co stało się prócz czepca kolejnym elementem wyróżniającym mężatki powszechnie uznawanym przez Krakowiaków jeszcze w latach 20. XX wieku. Stąd bardzo długo na wieś nie przeniknęła miejska moda na krótkie włosy wśród panien i żadna z wiejskich dziewcząt nie odważyła się ściąć włosów. W stroju obrzędowym czy uroczystym dziewczęta występowały obowiązkowo z odkrytymi głowami, kobiety natomiast jeszcze do początku XX wieku ubierały chusty.

Opracowanie: Ewa Rossal (Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie), © wszystkie prawa zastrzeżone

Mniej

Jak zawiązać chustę czepcową?

Misterne wiązania, które eksponują piękne hafty wykrochmalonego materiału... To dzięki nim chusta staje się prawdziwą dekoracją głowy. Czy jednak każdy potrafiłby dzisiaj zawiązać chustę czepcową? Czynność, która, zdawałoby się, dla naszych prababć stanowiła prozę życia, dziś mogłaby sprawić wiele kłopotu.

Więcej

Misterne wiązania, które eksponują piękne hafty wykrochmalonego materiału... To dzięki nim chusta staje się prawdziwą dekoracją głowy. Chusty czepcowe, typowe dla stroju krakowskiego w XIX wieku, nosiły wyłącznie kobiety zamężne. Zakładano je po raz pierwszy pannom młodym w czasie oczepin, noszono natomiast wyłącznie podczas większych uroczystości.
Czy jednak każdy potrafiłby dzisiaj zawiązać chustę czepcową? Czynność, która, zdawałoby się, dla naszych prababć stanowiła prozę życia, dziś mogłaby sprawić wiele kłopotu. Nawet wśród społecznosci wiejskiej wiązanie i pranie chusty czepcowej uważane było za swoistą umiejętność, którą mistrzowsko opanowały wyłącznie niektóre specjaliski.
Dla amatorów tradycji, a także wszystkich, którzy lubią nabywać nowe umiejętności, we współpracy z pracownikami MEK, stworzyliśmy krótką prezentację instruktażową.

Zapraszamy do oglądania i spróbowania swoich sił w tej sztuce!

Opracowanie: Anna Berestecka (Redakcja WMM),

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska.

Zobacz chusty czepcowe w kolekcji Wirtualnych Muzeów Małopolski:
Chusta czepcowa krakowska (bronowicka)
Chusta czepcowa z Pogórza Gorlickiego
Chusta czepcowa z Raciborowic
Chusta czepcowa krakowska
Chusta czepcowa pogórzańska

Mniej

Chusta czepcowa z Raciborowic

dookolka

Zdjęcia

Zobacz też

Ostatnie komentarze:

Dodaj komentarz:

Dodaj plik

[{"id":19981000,"name":"Centrum Żydowskie w Oświęcimiu","count":0},{"id":16205991,"name":"Fundacja Zbiorów Rodziny Sosenków","count":113},{"id":14653590,"name":"Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki","count":52},{"id":11437349,"name":"Królewska Katedra na Wawelu","count":13},{"id":19981897,"name":"Muzeum Afrykanistyczne Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu","count":0},{"id":18593031,"name":"Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie","count":96},{"id":26804,"name":"Muzeum Archeologiczne w Krakowie","count":76},{"id":54355,"name":"Muzeum Archidiecezjalne im. Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie","count":20},{"id":26810,"name":"Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa „Nila” w Krakowie","count":16},{"id":26816,"name":"Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II","count":20},{"id":26822,"name":"Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie","count":55},{"id":26828,"name":"Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie","count":24},{"id":26849,"name":"Muzeum Fotografii w Krakowie","count":32},{"id":26837,"name":"Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN","count":28},{"id":1875581,"name":"Muzeum Geologiczne WGGiOS AGH","count":10},{"id":26855,"name":"Muzeum Historyczne Miasta Krakowa","count":64},{"id":26861,"name":"Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach","count":21},{"id":26867,"name":"Muzeum Inżynierii Miejskiej","count":12},{"id":26873,"name":"Muzeum Lotnictwa Polskiego","count":20},{"id":26879,"name":"Muzeum Miejskie w Wadowicach","count":5},{"id":26885,"name":"Muzeum Narodowe w Krakowie","count":78},{"id":26945,"name":"Muzeum Niepodległości w Myślenicach","count":6},{"id":26891,"name":"Muzeum Niepołomickie — Zamek Królewski w Niepołomicach","count":16},{"id":26897,"name":"Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu","count":36},{"id":26903,"name":"Muzeum Okręgowe w Tarnowie","count":38},{"id":16523376,"name":"Muzeum Opactwa Benedyktynów w Tyńcu","count":0},{"id":27005,"name":"Muzeum Przyrodnicze im. Krystyny i Włodzimierza Tomków w Ciężkowicach","count":4},{"id":26921,"name":"Muzeum Regionalne PTTK im. Antoniego Minkiewicza w Olkuszu","count":6},{"id":26927,"name":"Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach","count":16},{"id":26933,"name":"Muzeum Regionalne PTTK im. Władysława Kowalskiego w Dobczycach","count":5},{"id":26939,"name":"Muzeum Regionalne TMP w Piwnicznej Zdroju","count":8},{"id":26951,"name":"Muzeum Ślusarstwa im. Marcina Mikuły w Świątnikach Górnych","count":10},{"id":4890297,"name":"Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha","count":30},{"id":11933697,"name":"Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK","count":43},{"id":26957,"name":"Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem","count":35},{"id":19981602,"name":"Muzeum Twórczości Władysława Wołkowskiego Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu","count":0},{"id":19981312,"name":"Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius","count":0},{"id":26963,"name":"Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich","count":22},{"id":26969,"name":"Muzeum Ziemi Bieckiej","count":33},{"id":26975,"name":"Muzeum Ziemi Koszyckiej im. Stanisława Boducha","count":12},{"id":26981,"name":"Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce","count":32},{"id":26987,"name":"Muzeum — Dwory Karwacjanów i Gładyszów","count":6},{"id":26993,"name":"Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec","count":17},{"id":26909,"name":"Muzeum — Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej","count":9},{"id":26999,"name":"Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka","count":22},{"id":26915,"name":"Ośrodek Spotkania Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej","count":10},{"id":4869610,"name":"Zamek Królewski na Wawelu Państwowe Zbiory Sztuki","count":85}]