Zamek Królewski na Wawelu Państwowe Zbiory Sztuki

Zamek Królewski na Wawelu to jedno z najbardziej znaczących historycznie i kulturalnie miejsc w Polsce. Przez wieki siedziba polskich królów i symbol państwowości, w okresie międzywojennym stał się jednym z najważniejszych polskich muzeów.
Zamek jest muzeum o charakterze rezydencji historycznej. W odtworzonych wnętrzach komnat pałacu z czasów jego świetności w okresie renesansu i baroku oraz w oryginalnych gotyckich pomieszczeniach skarbca koronnego prezentowane są eksponaty odznaczające się wysokimi walorami artystycznymi oraz historyczno-patriotycznymi, umożliwiającymi wniknięcie w dzieje Polski i jej dawnej kultury artystycznej.
Trzon zbiorów stanowią obiekty mające związek z władcami Polski i ich rodzinami – portrety, dary, trofea wojenne i dzieła sztuki wykonane na zamówienie królewskie.
Najcenniejszą kolekcją są arrasy króla Zygmunta Augusta, wykonane w Brukseli w latach około 1550–1560, stanowiące największy zespół tapiserii, jaki zrealizowano na zlecenie jednego zamawiającego (zachowało się 138 sztuk). Reprezentatywny zbiór portretów królewskich obejmuje dzieła m.in. Marcina Kobera, Daniela Schulza młodszego, Jana Triciusa i Louisa de Silvestre’a.
Z oryginalnego wyposażenia wnętrz zamku zachował się zespół 30 drewnianych głów ludzkich, wykonanych w warsztacie Sebastiana Tauerbacha do renesansowego stropu sali Poselskiej.
Chlubą zbioru militariów jest wspaniały miecz koronacyjny zwany Szczerbcem, jedyne zachowane insygnium z zespołów regaliów przechowywanych do 1795 roku w skarbcu koronnym.
Z innych obiektów związanych z postaciami historycznymi należy wymienić półzbroję husarską po hetmanie Stanisławie Jabłonowskim, a także buławy hetmańskie, buzdygany, szable, wspaniałe rzędy i osiodłania, chorągwie, namioty, których część stanowi trofea wojen polsko-tureckich i kampanii wiedeńskiej w 1683 roku.
W skali europejskiej liczy się zbiór malarstwa włoskiego, obejmujący m.in. dzieła Simone’a Martiniego i Dossa Dossiego. Ekspozycje uzupełnia bogata kolekcja rzemiosła artystycznego, m.in. włoskich mebli i majolik renesansowych, porcelany miśnieńskiej, sreber i zegarów.
Muzeum oferuje zwiedzanie wystaw stałych:
Reprezentacyjne Komnaty Królewskie, Prywatne Apartamenty Królewskie, Skarbiec Koronny i Zbrojownia, Sztuka Wschodu, Wawel Zaginiony oraz tras sezonowych: Smocza Jama, Baszta Sandomierska.
Co roku muzeum organizuje kilka wystaw czasowych.
Oddziały:
Zamek w Pieskowej Skale, Dwór w Stryszowie.

Opracowanie: Zamek Królewski na Wawelu, © wszystkie prawa zastrzeżone

Fotografia: Stanisław Michta, arch. Zamku Królewskiego na Wawelu, © wszystkie prawa zastrzeżone

Wawel 5
31-001 Kraków
Poland

tel. 12 4225155
faks 12 4215177
strona muzeum

Jak dojechać :

pieszo

samochodem

komunikacją

Godziny otwarcia

Reprezentacyjne Komnaty Królewskie: kwiecień – październik

poniedziałek

nieczynne

wtorek — piątek

9.30 — 17.00

sobota — niedziela

10.00 — 17.00

listopad – marzec

poniedziałek

nieczynne

wtorek — sobota

9.30 — 16.00

niedziela

10.00 — 16.00

Ceny biletów

kwiecień – październik normalny 18 zł ulgowy 11 zł listopad – marzec normalny 16 zł ulgowy 9 zł

Arras „Rozmowa Noego z Bogiem” z serii „Dzieje Noego”

Tkanina przestawia jeden z epizodów Księgi Rodzaju i jest jedną z ośmiu tapiserii w Zygmuntowskiej kolekcji tworzących cykl poświęcony postaci Noego. Łaciński napis w górnej bordiurze doskonale oddaje treść przedstawienia i brzmi w tłumaczeniu: „Noe przechadza się z Bogiem. Bóg ujawnia mu zamysł potopu i poleca zbudować arkę przynoszącą ocalenie”. Bóg zapowiada Noemu – jedynemu sprawiedliwemu mieszkańcowi ziemi – że z powodu grzechów ludzkości zamierza zatopić ziemię. Nakazuje mu zbudowanie arki, która pozwoli mu uratować swoją rodzinę. Noe ma także wprowadzić do arki po parze zwierząt każdego gatunku (Rdz 6, 13–21).

Obraz „Portret konny królewicza Władysława Zygmunta Wazy”

Obraz przedstawia królewicza Władysława Zygmunta Wazę, późniejszego króla Polski Władysława IV. Został namalowany przez nieznanego malarza z kręgu Rubensa i powtarza schemat ustalony przez Rubensa w analogicznie komponowanych innych portretach konnych jego pędzla.

Szyszak husarski

Szyszak husarski to typ hełmu używanego powszechnie w oddziałach polskiej jazdy husarskiej, podobny do zachodnioeuropejskich pappenheimerów. Występował w kilku odmianach: ze sterczynką na szczycie, z wysokim grzebieniem albo z wachlarzowatymi skrzydłami na dzwonie.

Rzeźba „August III”

Konny pomnik elektora saskiego Fryderyka Augusta II, króla polskiego Augusta III, jest przykładem dziewiętnastowiecznej rzeźby gabinetowej. Podobne przedstawienia Ludwika XIV, Napoleona Bonapartego czy Marka Aureliusza – często wykonane z brązu, były popularne w 2. połowie wieku.

Obraz „Portret króla Zygmunta I Starego”

Portret króla Zygmunta I Starego stanowi jeden z nielicznych zachowanych malowanych wizerunków władcy. Badacze przypuszczali, że był pierwowzorem portretu nad wejściem do Kaplicy Zygmuntowskiej, przypisywanego nieznanemu z nazwiska malarzowi Andrzejowi.

Arras „Szczęśliwość rajska” z serii „Dzieje Pierwszych Rodziców”

Arras Szczęśliwość rajska jest pierwszą tkaniną z serii Dziejów Pierwszych Rodziców zamówioną wraz z całą kolekcją przez Zygmunta Augusta i wykonaną w Brukseli w latach 1550–1560. Przedstawiono na niej wydarzenia z początku biblijnej Księgi Rodzaju (Rdz 2.8–3.20).

Koncerz z pochwą

Koncerz to rodzaj broni białej o charakterystycznej długiej, wąskiej głowni przeznaczonej do kłucia. W Polsce stosowany był jako jeden z elementów uzbrojenia jazdy husarskiej. Prezentowany egzemplarz jest równocześnie doskonałym przykładem oręża luksusowego, odznaczającego się nie tylko bogactwem materiału i dekoracji, ale również połączeniem broni białej z palną.

Zegar stołowy tzw. wieżyczkowy

Zróżnicowana forma i bogata ornamentyka plasują zegar wśród najlepszych dzieł zegarmistrzostwa augsburskiego przełomu XVI i XVII wieku.

Dzbanek do kawy

Dzbanek kształtu gruszkowatego, z wyodrębnioną stopą. Silnie wygięty wylew został podparty plastycznym maszkaronem. Ucho w kształcie litery J ozdobiono u góry i u dołu wolutami, z wierzchu plastycznymi listkami i palmetą. Dzbanek ma kopulastą nakrywę z kołnierzem.

Figurka kobiety karmiącej drób

Około połowy XVIII wieku modne stało się zastawianie stołów z okazji największych uroczystości porcelanowymi figurami tworzącymi bogate programy ikonograficzne. Na całej długości stołu, obok srebrnych i porcelanowych naczyń, na lustrzanej tafli lub barwionym piasku komponowano wielopostaciowe dekoracje w formie ogrodowych szpalerów, ulicy czy pałacowej galerii.

Figurka kobiety sprzedającej winogrona

Około połowy XVIII wieku modne stało się zastawianie stołów z okazji największych uroczystości porcelanowymi figurami tworzącymi bogate programy ikonograficzne. Na całej długości stołu, obok srebrnych i porcelanowych naczyń na lustrzanej tafli lub barwionym piasku komponowano wielopostaciowe dekoracje w formie ogrodowych szpalerów, ulicy czy pałacowej galerii.

Figurka małpy grającej na rogu – z serii „Małpia orkiestra”

Popularnym w XVIII wieku przedstawieniem, zaczerpniętym z wydanych w 1711 roku grafik Jeana Beraina, były małpy, jako temat ikonograficzny zwane singerie. Sceny z tańczącymi, muzykującymi czy polującymi małpami, ubranymi w modne stroje dekorowały królewskie wnętrza pałacowe w Marly, Anet czy Chantilly. Realistyczne małpy były wielokrotnie modelowane przez Kaendlera.

Figurka Polaka

Około połowy XVIII wieku modne stało się zastawianie stołów z okazji największych uroczystości porcelanowymi figurami tworzącymi bogate programy ikonograficzne. Wśród przedstawień typów narodowych, niewątpliwie egzotycznych dla zachodniej Europy, znalazła się duża seria Polaków, których bogate sarmackie stroje czy wschodnia dekoracja zakrzywionych szabli musiała fascynować na saskim dworze.

Figurka Polaka

Około połowy XVIII wieku modne stało się zastawianie stołów z okazji największych uroczystości porcelanowymi figurami tworzącymi bogate programy ikonograficzne. Wśród przedstawień typów narodowych, niewątpliwie egzotycznych dla zachodniej Europy, znalazła się duża seria Polaków, których bogate sarmackie stroje czy wschodnia dekoracja zakrzywionych szabli musiała fascynować na saskim dworze.

Figurka Polki

Około połowy wieku XVIII modne stało się zastawianie stołów z okazji największych uroczystości porcelanowymi figurami tworzącymi bogate programy ikonograficzne. Na całej długości stołu, obok srebrnych i porcelanowych naczyń na lustrzanej tafli lub barwionym piasku komponowano wielopostaciowe dekoracje w formie ogrodowych szpalerów, ulicy czy pałacowej galerii.

Gwiazda Orderu św. Stanisława

Order św. Stanisława został ustanowiony 7 maja 1765 roku przez Stanisława Augusta Poniatowskiego. Do końca istnienia suwerennej Rzeczypospolitej nie miał podziału na klasy i był nadawany w jednolitym kształcie.

Imbryk z nakrywką

Wczesna forma imbryczka, której projekt łączony jest z nadwornym złotnikiem drezdeńskim Johannem Jakobem Irmingerem, została uzupełniona dekoracją malarską poza manufakturą, ponad dwadzieścia lat po wykonaniu samego naczynia. Linearny, jakby graficzny sposób malowania przypisuje się działającemu w Bayreuth hausmalerowi Christianowi Danielowi Buschowi.

Kabinet

Dekoracyjny, przenośny mebel w kształcie graniastej skrzynki zamykanej parą drzwiczek z ośmioma szufladkami we wnętrzu. Meble tego rodzaju wykonane z egzotycznych materiałów nie były powszechne w XVII-wiecznej Polsce.

Krzyż Orderu Orła Białego

Najstarsze i najwyższe polskie odznaczenie – jedno z najważniejszych w XVIII-wiecznej Europie, ustanowione przez Augusta II Mocnego i przyznawane od około 1705 roku osobom szczególnie zasłużonym dla monarchy. Prezentowana wersja została ukształtowana w 1713 roku w formie krzyża maltańskiego o ramionach wypełnionych czerwoną emalią z białymi obrzeżami, z narożnikami zakończonymi kulkami.

Medal Orderu Virtuti Militari

Medal Orderu Virtuti Militari został wykonany na zlecenie Stanisława Augusta Poniatowskiego dla uhonorowania oficerów wyróżniających się w zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami (18 czerwca 1792). W pierwszym statucie nazwany Orderem Krzyża Wojskowego, do dziś pozostaje najwyższym polskim odznaczeniem przyznawanym za zasługi militarne.

1 2 3 4 5