Muzeum Ślusarstwa im. Marcina Mikuły

 


Muzeum dokumentuje rolę Świątnik jako staropolskiego ośrodka zbrojeniowego. W sarmackiej Rzeczypospolitej „niejedna zbroja […] ze świątnickiej wyszła pracowni”. Dziś, dzięki współpracy z najlepszymi płatnerzami w Polsce, w Muzeum odtworzono zbroję husarską, zdobioną typową dla Świątnik ornamentyką ludową. Gdy zbroje i szable wyszły z użycia, miejscowi rzemieślnicy zajęli się produkcją kłódek. W świątnickim muzeum można zobaczyć nie tylko ich bogatą kolekcję, ale też zrekonstruowany warsztat pracy świątnickiego kłódkarza.
Do najciekawszych eksponatów Muzeum należy wspomniany rynsztunek husarski, który zwiedzający mogą nie tylko obejrzeć, ale także przymierzyć. Na szczególną uwagę zasługuje też jedyna w Polsce ekspozycja pamiątek związanych ze świątnikami wawelskimi. Świątniki oraz pobliskie Szczytniki i Trąbki były wsiami służebnymi biskupów krakowskich. Ich mieszkańcy — mężczyźni — pełnili posługę w katedrze wawelskiej. Na wystawie można zobaczyć jedyny w swoim rodzaju strój świątnika wawelskiego oraz pastelowy portret starego świątnika autorstwa Leona Wyczółkowskiego.

Opracowanie: Julia Czapla, Joanna Kotarba,
Licencja Creative Commons

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska.

Fotografia: Marek Antoniusz Święch, arch. MIK (2014),
Licencja Creative Commons

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska.

www.muzeumslusarstwa.pl

ul. Bruchnalskiego 35,
32-040 Świątniki Górne


tel. 12 270 40 97
strona muzeum
Jak dojechać :  pieszo pieszo  samochodem samochodem 

Godziny otwarcia

wtorek
13.00 — 17.00
środa
12.00 — 17.00
czwartek
11.00 — 16.00

Ceny biletów

wstęp wolny
Obiekty
sortuj według:  szczęśliwy traf
wyników na stronie: 20
dostępność(0)
1
Wyczyść filtr
Pokaż filtr
Ukryj filtr
więcej kategorii
Kłódka filarowa (bramkowa)

Kłódka filarowa (bramkowa)

Kłódka okazjonalna, ozdobna zwana filarową lub bramkową wykonana w 1923 roku w firmie „Haszpień” M. Czerwiński i Spółka. Otworzyć ją można, uruchamiając odpowiednią zapadkę, zwaną filarem. Dzięki niej otwiera się bramka zasłaniająca otwór na klucz (tzw. szczyt). Ze względu na wysoki koszt produkcji, kłódki takie robiono bardzo rzadko, a sam proces produkcji wymagał mistrzowskiej znajomości fachu kłódkarskiego.
Putnia

Putnia

Dawniej po Świątnikach Górnych chodzili putniorze. Na plecach nosili spore drewniane skrzynie, a w nich kłódki, którymi handlowali...
Dryl

Dryl

Stare narzędzie świątnickie, ściśle związane z warsztatem kłódkarskim, wykonane z drewna. Głównym elementem jest laska z osadzonym na niej krążkiem zamachowym również wykonanym z drewna. Poziomo umieszczona jest rączka połączona z laską rzemieniem...
Kłódka wawelska

Kłódka wawelska

Kłódka wykonana w Świątnikach Górnych na potrzeby katedry na Wawelu. Kłódka sekretna, kuta, z kabłąkiem o przekroju kwadratowym, z dwoma ruchomymi filarami i bramkowym zamknięciem wejścia na klucz. Kłódka posiada trzy klucze oraz zabezpieczenie przed złodziejami w postaci zapadki z zębatym ostrzem ukrytym wewnątrz kłódki. Ostrze zwalniane jest po naciśnięciu rączki (uchwytu). Drzwiczki kłódki otwierane są poprzez uruchomienie najmniejszym kluczem ozdobnych filarów, co pozwala na ustawienie ich w odpowiedniej pozycji tak, by po naciśnięciu jednego z elementów zdobiącego czoło kłódki otworzyć bramkę chroniącą wejście na klucz.
Bukfel

Bukfel

Rodzaj piłki lub pilnika do wycinania wąskiej szczeliny w metalu. Najczęściej służył do wycinania wzorów na kluczach. Bukfel składa się z dwóch znitowanych z sobą blach, między którymi znajduje się wolna przestrzeń. W miejsce to włożona jest tzw. stalówka lub brzeszczot (często zakładano ich kilka...
Kłódka ryglowa Samson Eight Lever

Kłódka ryglowa Samson Eight Lever

Skąd wzięła się amerykańska kłódka w Świątnikach Górnych? Są na niej widoczne ślady podważania blachy. Ktoś sprawdzał zapewne, jak działał jej mechanizm. Świątniccy kłódkarze najpierw podpatrywali, jak robią...
Strój świątnika Katedry Wawelskiej

Strój świątnika Katedry Wawelskiej

Strój, który nosili świątnicy wawelscy od 1596 roku do lat 50. XX wieku.
Kłódka szyfrowa (tabakierka pancerna)

Kłódka szyfrowa (tabakierka pancerna)

Kłódka szyfrowa, tabakierka pancerna, zwana także literowo-bramkową, fortelową lub śtucną. By ją otworzyć, należy znać odpowiednie hasło, które po ustawieniu na tarczach kłódki pozwoli otworzyć bramkę zasłaniającą otwór na klucz. Po tych czynnościach...
Kuźnia polowa

Kuźnia polowa

Kuźnia polowa została przekazana Spółce Ślusarskiej w 1916 roku przez Centrum Odbudowy Kraju z siedzibą w Wiedniu. Ognisko przenośne potocznie zwane kuźnią polową było stałym elementem wyposażenia warsztatu kłódkarskiego. Kuźnia składa się z trzech podstawowych elementów:...
Obraz „Portret starego świątnika Katedry Wawelskiej Stanisława Synowca” Leona Wyczółkowskiego

Obraz „Portret starego świątnika Katedry Wawelskiej Stanisława Synowca” Leona Wyczółkowskiego

Obraz przedstawiający Stanisława Synowca w stroju świątnika wawelskiego został przekazany przez Muzeum Narodowe w Krakowie świątnickiej Izbie Regionalnej (późniejszemu Muzeum Ślusarstwa) i społeczności Świątnik Górnych w 1973 roku.
1