Muzeum Narodowe w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie jest najstarszym z polskich muzeów noszących nazwę „Narodowe”. Utworzone w 1879 roku,
początkowo jako muzeum polskiej sztuki współczesnej, dzięki wielu darom i zakupom jest dziś największą instytucją muzealną w Polsce — pod względem liczby budynków (17), oddziałów (11) oraz oddanych pod opiekę obiektów (800 tysięcy). I choć specjalnością Muzeum pozostaje nadal głównie polska sztuka i kultura, to na jego majątek składają się również wspaniałe kolekcje dzieł sztuki europejskiej i światowej, m.in. malarstwa, grafiki, rzeźby zachodnioeuropejskiej, sztuki i rzemiosła Dalekiego Wschodu, sztuki starożytnej, cerkiewnej, judaików czy liczny zbiór wyrobów rzemiosła, militariów i tkanin Zachodu i Wschodu oraz numizmatów.
Aktywna działalność naukowa prowadzona przez Muzeum zaowocowała przyznaniem w 2010 r. przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego statusu jednostki naukowej, jako jedynemu muzeum w Polsce. MNK organizuje rocznie po kilkadziesiąt wystaw i pokazów czasowych, docenianych przez widzów i media, prowadzi także różnorodną działalność edukacyjną dla różnych grup wiekowych oraz osób niepełnosprawnych i wykluczonych.
Według prestiżowego brytyjskiego magazynu „Art Newspaper” Muzeum Narodowe w Krakowie jest jedyną polską placówką, która znalazła się wśród najpopularniejszych muzeów świata. Rocznie MNK odwiedza ponad 650 tys. gości.
Główna siedziba MNK znajduje się w Gmachu Głównym przy Alei 3 Maja 1 — jednym z najciekawszych budynków modernistycznych w mieście. Znajdują się tam trzy galerie stałe: Galeria „Broń i barwa w Polsce”, Galeria Rzemiosła Artystycznego oraz Galeria Sztuki Polskiej XX wieku.
Pierwszą siedzibą MNK były Sukiennice, do dzisiaj mieszczące Galerię Sztuki Polskiej XIX wieku (Rynek Główny 1-3) — jedną z największych w Polsce stałych wystaw XIX-wiecznego polskiego malarstwa i rzeźby.
W gotycko-renesansowym Pałacu Biskupa Erazma Ciołka (ul. Kanonicza 17) można zwiedzać dwie galerie stałe: „Sztuka Dawnej Polski. XII-XVIII wiek”, „Sztuka Cerkiewna Dawnej Rzeczypospolitej” oraz studyjną kolekcję rzeźby architektonicznej.
Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego (ul. Piłsudskiego 10-12) , ponownie otwarte po 70 latach dla publiczności w 2013 roku, mieści się w XIX-wiecznym Pałacyku Czapskich i sąsiedniej Kamienicy Łozińskich. Jest tam prezentowana najlepsza na świecie kolekcja numizmatów polskich, a także świetne przykłady numizmatów obcych – od starożytności do dzisiaj.
Muzeum Narodowe w Krakowie ma aż cztery muzea biograficzne. Najstarszym muzeum biograficznym w Polsce jest Dom Jana Matejki (ul. Floriańska 41). Dzieła i pamiątki po artyście znajdują się w kamienicy, gdzie urodził się, żył i tworzył.
Dom Józefa Mehoffera (ul. Krupnicza 26), z zachowanym autentycznym wyposażeniem, otoczony jednym z najpiękniejszych ogrodów w Małopolsce, mieści twórczość tego młodopolskiego artysty.
W Kamienicy Szołayskich (Plac Szczepański 9) znajdują się ekspozycje poświęcone najwybitniejszemu przedstawicielowi secesji Stanisławowi Wyspiańskiemu oraz sztuce jego epoki. Czasowo znajduje się tu również zbiór pamiątek po noblistce, Wisławie Szymborskiej.
Muzeum Karola Szymanowskiego w willi „Atma ” w Zakopanem (ul. Kasprusie 19) mieści się w zabytkowym budynku w stylu zakopiańskim z XIX wieku. W latach 30. XX wieku było mieszkaniem najsławniejszego po Chopinie polskiego kompozytora. To jedyne na świecie muzeum tego artysty. Odbywają się tu koncerty i wykłady dotyczące muzyki.
Muzeum Książąt Czartoryskich (ul. św. Jana 19) jest aktualnie w remoncie. W przyległym Arsenale (ul. Pijarska 8) jest dostępna Galeria Sztuki Starożytnej.
W Bibliotece Książąt Czartoryskich (ul. św. Marka 17) znajduje się księgozbiór, rękopisy i archiwum Czartoryskich. Tam też udostępniony jest zbiór rękopisów MNK.
We wrześniu 2013 roku otwarto nowy oddział: Ośrodek Kultury Europejskiej EUROPEUM w XVII-wiecznym Spichlerzu (pl. Sikorskiego 6). Będzie tu stała wystawa kolekcji obejmującej siedem wieków malarstwa zachodnioeuropejskiego oraz centrum informacji o zbiorach malarstwa zachodnioeuropejskiego w Polsce. EUROPEUM ma gościć wystawy, imprezy, koncerty, wykłady dotyczące szeroko rozumianej kultury europejskiej.

Opracowanie: Katarzyna Bik (Sekcja Promocji Muzeum Narodowego w Krakowie), © wszystkie prawa zastrzeżone

Fotografia: Karol Kowalik (Pracownia Fotograficzna MNK), © wszystkie prawa zastrzeżone

www.muzeum.krakow.pl

al. 3 Maja 1,
30-062 Kraków

tel. 12 433 55 00
tel. 12 433 56 00
tel. 12 433 56 37
strona muzeum

Jak dojechać :

pieszo

samochodem

komunikacją

Godziny otwarcia

Gmach Główny Muzeum Narodowego

poniedziałek

nieczynne

wtorek — sobota

10.00 — 18.00

niedziela

10.00 — 16.00

Ceny biletów

normalny 11 zł ulgowy 6 zł rodzinny 20 zł grupowy normalny 9 zł grupowy ulgowy 5 zł karnet normalny upoważnia do wstępu do wszystkich oddziałów i galerii stałych MNK 35 zł karnet ulgowy upoważnia do wstępu do wszystkich oddziałów i galerii stałych MNK 28 zł niedziela - wstęp wolny na ekspozycje stałe

Obraz „Dziewczynka z chryzantemami” Olgi Boznańskiej

Olga Boznańska to przede wszystkim portrecistka, autorka wizerunków utrzymanych w zgaszonej tonacji barwnej, czasem wręcz monochromatycznych. Bohaterowie jej obrazów byli przedstawiani zazwyczaj we wnętrzach, na neutralnym tle budowanym przez rozproszone i stłumione światło, delikatnie określające przestrzeń i nadające obrazom wrażenie nierealności.

Obraz „Helenka z wazonem” Stanisława Wyspiańskiego

Portrety dzieci zajmują w dorobku artystycznym Wyspiańskiego miejsce wyjątkowe. Pozbawione sentymentalizmu, potraktowane w sposób naturalny, czuły, z ogromną wrażliwością i realizmem, a zarazem w nowych i nieoczekiwanych ujęciach, odświeżyły zwyczajowe konotacje związane z tym gatunkiem. Także prezentowane Studium dziecka (Helenka z wazonem) to doskonały przykład maestrii Wyspiańskiego.

Hełm typu hoshi kabuto wraz z ozdobą shikami

Kolekcja dalekowschodnich militariów Muzeum Narodowego w Krakowie obejmuje ponad tysiąc obiektów, z czego większość stanowią dzieła japońskie. Do niezwykle cennych okazów należą zbroje i hełmy, i chociaż pochodzą przeważnie z okresu Edo (1603–1868), możemy w nich podziwiać znakomite rzemiosło japońskich mistrzów.

Półzbroja husarska

Zbroja wykonana z blachy żelaznej, na krawędziach i folgach wyłożona mosiężnymi lamówkami, pokrytymi trybowanymi i wybijanymi stemplem perełkami. Pod nitami podłożone mosiężne rozetki dekorowane jak lamówki. Szyszak z półkolistym dzwonem, daszkiem, przez który przełożony jest nosal oraz nakarczkiem folgowym i policzkami z wyciętym sercem. Napierśnik pięciofolgowy, z ością pośrodku, zapinany na dwa rzemienie. Na piersi nałożone dwie koliste mosiężne aplikacje z ażurowym krzyżem kawalerskim.

Zbroja turniejowa

Zbroja turniejowa skompilowana z kilku garniturów zbroi zachodnioeuropejskich powstałych w połowie XVI wieku. Jej zasadniczą cześć stanowią kirys, obojczyk, naramienniki i taszki roboty najlepszych płatnerzy południowoniemieckich. Na napierśniku z ością i gąską, czyli występem w części brzusznej, wytrawiony jest w pionowych pasach motyw wici roślinnej oplatającej panoplia i instrumenty muzyczne. Styl ornamentyki wskazuje na norymberskie pochodzenie napierśnika. Naplecznik jest oznaczony marką miejską Norymbergi, obojczyk natomiast marką miejską Augsburga. Dekoracja trawiona wici roślinnej na naramiennikach jest zbliżona w stylu do wyrobów Antona Peffenhausera, płatnerza czynnego w Augsburgu.

Obraz „Autoportret z żoną” Stanisława Wyspiańskiego

Wyspiański pozostawił dwanaście autoportretów. Każdy z nich jest fascynującym zapisem zmian fizycznych i aktualnego stanu emocjonalnego artysty, zgodnie z jego po wielokroć cytowanym przekonaniem, mówiącym, że: „człowiek (...) zmienia się bezpowrotnie, zmieniają go przeżycia i przemyślenia. Portret to odbicie chwili, odbicie artystyczne ujmujące rzecz do głębi”.

Rzeźba „Portret księcia Józefa Poniatowskiego” Jakuba Tatarkiewicza

Książę Józef Poniatowski, bratanek ostatniego króla Polski, wódz naczelny wojsk Księstwa Warszawskiego, zginął w bitwie pod Lipskiem w 1813 roku. Śmierć w wodach rzeki Elstery zapoczątkowała kult jego postaci, silnie związany z legendą napoleońską. W 1817 roku ciało księcia złożono w krypcie św. Leonarda na Wawelu. Popiersie jest autorską kopią studium do słynnego warszawskiego pomnika księcia Józefa Poniatowskiego dłuta Bertela Thorvaldsena. Jakub Tatarkiewicz, który, podobnie jak Konstanty Hegel i Paweł Maliński, był uczniem Thorvaldsena w rzymskiej Akademii św. Łukasza, z powodzeniem zaadaptował tu chłodny neoklasycyzm swego nauczyciela.

Rzeźba „Popiersie Feliksa Jasieńskiego” Konstantego Laszczki

Feliks Jasieński (1861—1929), pseudonim „Manggha”, wybitny koneser sztuki, mecenas i kolekcjoner, był człowiekiem wszechstronnie wykształconym i uzdolnionym muzycznie. Swą działalnością na polu sztuki, poglądami, publikacjami, a także udostępnianiem zgromadzonych zbiorów, w tym bogatej kolekcji grafiki japońskiej i zachodnioeuropejskiej oraz przedmiotów użytkowych z Dalekiego Wschodu, wywarł znaczny wpływ na kulturę artystyczną Krakowa przełomu XIX i XX stulecia.

Rzeźba „Portret Zofii Potockiej” Walerego Gadomskiego

W latach 1850—1858 Walery Gadomski studiował w Szkole Rysunku i Malarstwa w Krakowie pod kierunkiem Wojciecha Stattlera (rysunek i malarstwo) oraz Henryka Kossowskiego (rzeźba). Równolegle kształcił się u Franza Bauera w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu (1856—1858). Walczył w powstaniu styczniowym. W latach 1876—1889 wykładał rzeźbę w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Wsławił się popiersiami wybitnych współczesnych mu osobistości, m.in. Jana Matejki czy Józefa Szujskiego, a także postaci historycznych (Wita Stwosza, Jana Długosza). Tym razem przedstawił postać nie mniej zasłużoną dla społeczności Krakowa i Krzeszowic — Zofię Potocką.

Statuetka „Napoleon na koniu” Piotra Michałowskiego

Model, prawdopodobnie gipsowy, według którego powstała ta statuetka, Michałowski wykonał w latach 1832—1835 w Paryżu, przebywając w kręgu pracowni Nicolas-Toussainta Charleta, stanowiącej podówczas — jak to później ujmie córka malarza — prawdziwe „ognisko bonapartyzmu”. Nawiązując do ikonografii bohaterskich wodzów, ukazał Napoleona na wspiętym koniu i z wyciągniętą ręką wskazującą kierunek natarcia, czyli niemal tak samo jak i na innych swoich przedstawieniach cesarza z tego czasu: obrazie olejnym Napoleon konno wydający rozkazy (Muzeum Narodowe we Wrocławiu) oraz podobnej akwareli (Muzeum Narodowe w Krakowie).

Rzeźba „Husarz siedzący na koniu” Leona Wyczółkowskiego, projektu Jana Matejki

Leon Wyczółkowski wykonał panneau dekoracyjne Rycerz wśród kwiatów przedstawiające husarza siedzącego na koniu i dmącego w róg na tle łąki pełnej kwiatów. Praca ta była wystawiana w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w 1907 roku. Rzeźbiony husarz z Domu Jana Matejki jest identyczny z pierwowzorem wymalowanym na panneau.

Paleta owalna należąca do Jana Matejki

Paleta malarska, która należała do Jana Matejki jest jedną z ośmiu zachowanych w zbiorach MNK. Jest eksponowana w pracowni artysty w Domu Jana Matejki. Owalna, wykonana z drewna orzechowego, z dwoma przytwierdzonymi na stałe metalowymi naczyniami. Na powierzchni palety widać ślady używanych przez artystę, zaschniętych farb w bogatej gamie kolorystycznej.

Ikona „Matka Boska Opieki” („Pokrow”)

Ikona należy do typu Matki Boskiej Opieki, znanej jako Pokrow, charakterystycznego dla Rusi. Właściwym źródłem tematu ikony miała być wizja Andrzeja Szalonego (cs. Jurodiwyj), której doświadczył w świątyni blacherneńskiej w Konstantynopolu.

Rzeźba „Popiersie Adama Mickiewicza” Pierre’a Jeana Davida d’Angersa

Adam Mickiewicz (1798–1855), największy poeta polskiego romantyzmu, wieszcz narodowy, publicysta, działacz polityczny. David d’Angers, rzeźbiarz francuski, autor pomników i nagrobków oraz medalionów i popiersi portretowych. W roku 1829 podczas pobytu w Weimarze, gdzie wykonywał popiersie Johanna Wolfganga Goethego, zetknął się również z Adamem Mickiewiczem, z którym połączyła go później przyjaźń.

Płaskorzeźba „Upadłe anioły” Stanisława Wyspiańskiego

W 1895 roku Stanisław Wyspiański wykonał projekt polichromii do prezbiterium kościoła oo. Franciszkanów. Kompozycja składa się z trzech elementów: tytułowych upadłych aniołów do których mierzy z łuków grupa łuczników. Całość kompozycji zamyka postać Archanioła Michała strzegącego wrót do raju. Ideowym uzupełnieniem tego przedstawienia jest polichromia znajdująca się po przeciwległej stronie prezbiterium: Madonna z Dzieciątkiem oraz Caritas. Artysta w widoczny sposób zestawił z sobą dwie postawy życiowe oraz ukazał konsekwencje ich wyboru.

Obraz „Autoportret” Jana Matejki

Matejko jest autorem kilku malarskich i rysunkowych autoportretów powstałych w różnych okresach twórczości. Niniejszy autoportret, jedyny w kształcie tonda, został namalowany dla córki malarza Heleny i podarowany jej przez ojca 6 kwietnia 1887 roku, na dwudzieste urodziny. Z prawej strony u dołu obrazu widnieje dedykacja: 6|4|rP|1887|HELI ojciec Jan.

Obraz „Portret generała Henryka Dembińskiego” Henryka Rodakowskiego

Obraz ukazuje Henryka Dembińskiego (1791—1864), weterana wojen napoleońskich, wybitnego dowódcę i stratega w powstaniu listopadowym, jednego z przywódców rewolucji węgierskiej 1848—1849, siedzącego w zamyśleniu, w namiocie sztabowym, z widoczną w dali, pod uchyloną zasłoną, sceną bitwy. Obraz symbolicznie nawiązuje do dzieła mistrza Rodakowskiego, Léona Cognieta (1794—1880), który po upadku powstania listopadowego namalował obraz Praga 1831, ukazujący świeże pobojowisko i stojącego na jego tle oficera, którego postawa i wyraz twarzy znamionowały nieugiętość i zapowiedź zemsty.

Donatywa 3-dukatowa gdańska Władysława IV Wazy

Donatywy (z łac. donum — dar) to specjalna kategoria numizmatów o cechach zarówno monet (wielokrotność dukata), jak i medali (wysoki poziom artystyczny). Miały charakter upominku wręczanego monarchom lub wybitnym dostojnikom w celu uzyskania ich przychylności, świadcząc jednocześnie o potędze i świetności swoich emitentów. W Rzeczypospolitej były wybijane na zlecenie bogatych miast — Gdańska i Torunia.

Wilkom cechu krawców

Wilkom jest jednym z najcenniejszych krakowskich zabytków cechowych przechowywanych w Muzeum Narodowym w Krakowie. Został złożony w muzeum 19 września 1905 roku przez Zgromadzenie Towarzyszy Krawieckich wraz z zespołem pamiątek należących do cechu krawców: ladą cechową, dzwonkiem, tacą i krucyfiksem.

Kafel z herbem Nałęcz biskupa Piotra Gembickiego

W 1845 roku w Pamiątce z Krakowa Józef Mączyński wspomniał o istnieniu dwóch „starożytnych pieców” w pałacu biskupim w Krakowie. Piece zbudowane z kafli dekorowanych herbami biskupów: Marcina Szyszkowskiego (Ostoja) oraz Piotra Gembickiego (Nałęcz) już w połowie XVIII wieku były w złym stanie, co odnotowano w rewizjach pałacu. Jednak dzięki dużym, barwnym kaflom były z pewnością bardzo dekoracyjne. Niestety, w roku 1850 piece podzieliły los pałacu biskupiego, który spłonął podczas wielkiego pożaru Krakowa, a do dziś zachowały się jedynie pojedyncze kafle oraz ich fragmenty.

1 2 3 4