Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN

ul. Senacka 1,
31-002 Kraków

tel. 12 422 19 10
tel. 12 422 89 20
faks 12 422 16 09
strona muzeum

Jak dojechać :

pieszo

samochodem

komunikacją

Godziny otwarcia

czwartek — piątek

10.00 — 15.00

sobota

10.00 — 14.00

Ceny biletów

normalny 4 zł ulgowy 3 zł

Skupienie kryształów halitu

Halit to minerał z grupy halogenków, którego głównym składnikiem jest chlorek sodu (NaCl). Nazwa pochodzi z połączenia dwóch greckich słów: halos – sól, słony, oraz lithos – kamień. Skała monomineralna zbudowana z halitu to halityt, potocznie zwany solą kamienną. Okaz ten pochodzi z Grot Kryształowych w Kopalni Soli w Wieliczce. Złoże soli kamiennej Wieliczka powstało ok. 13,6 mln lat temu w wyniku sedymentacji osadów w morzu mioceńskim.

Meteoryt „Vaca Muerta”

W klasyfikacji meteorytów Vaca Muerta należy do niewielkiej grupy meteorytów żelazno-kamiennych, tzw. mezosyderytów. Mezosyderyty są meteorytami zawierającymi zarówno komponenty kamienne, jak i żelazne. Metal nie stanowi tu połączonej i nieprzerwanej struktury, lecz występuje w postaci większych i mniejszych fragmentów żelaza meteorytowego wtopionych w masę minerałów krzemianowych.

Meteoryt „Pułtusk”

Meteoryt Pułtusk spadł w postaci deszczu aerolitów niedaleko Pułtuska, rozsiewając się na obszarze 127 km², pomiędzy wsiami Tocznabiel, Wielgołas (od SW) a Rzewnie i Boruty (od NE). „Ognista kula” przeleciała z południowego zachodu na północny wschód, ciągnąc za sobą białawy, zakrzywiony ogon. Zjawisko obserwowano w wielu miejscach Polski, m.in. we Wrocławiu, Gdańsku, Królewcu, Krakowie i Lwowie i na długi czas stało się tematem poruszanym w ówczesnej prasie.

Benetyt (roślina kopalna) „Cycadeoidea polonica Wallisch”

Prezentowany obiekt to fragment pnia rośliny kopalnej — sagowca. Benetyty (Cycadeoidopsida) to wymarła grupa roślin nagozalążkowych, które występowały na całej kuli ziemskiej w erze mezozoicznej. W Polsce znanych jest tylko kilka okazów skrzemionkowanych pędów tych roślin, które należą do rodziny Cacadeoidaceae.

Benetyt (roślina kopalna) „Cycadeoidea Niedźwiedzki Rac.”

Prezentowany obiekt to pień rośliny kopalnej — sagowca. Benetyty (Cycadeoidopsida) to wymarła grupa roślin nagozalążkowych, które występowały na całej kuli ziemskiej w erze mezozoicznej. W Polsce znanych jest tylko kilka okazów skrzemionkowanych pędów tych roślin, które należą do rodziny Cacadeoidaceae.

Amonit (głowonóg) „Perisphinctes (Dichotomosphinctes) crotalinus Siemiradzki”

Okaz pochodzi z historycznej kolekcji zebranej w roku 1872 przez Stanisława Zaręcznego. Został oznaczony w roku 1891 przez Józefa Siemiradzkiego jako okaz nowy dla wiedzy (obecnie holotyp), a następnie opisany przez tego autora w publikacji Fauna kopalna warstw oksfordzkich i kimerydzkich w okręgu krakowskim i przyległych częściach Królestwa Polskiego, Część I: Głowonogi, w: Pamiętnik Akademii Umiejętności w Krakowie, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Tom 18, zeszyt I.

Trylobit „Paradoxides bohemicus”

Trylobity były zwierzętami morskimi. Ich owalne, spłaszczone ciało okrywał od strony grzbietowej chitynowy pancerz, wzmocniony na brzegach węglanem i fosforanem wapnia. Pancerz trylobitów składał się z segmentów i wyraźnych trzech części: głowowej, tułowiowej i ogonowej. Każda z tych części mogła posiadać kolce.

Meteoryt „Imilac”

W klasyfikacji meteorytów, Imilac należy do niewielkiej grupy zwanej pallasytami. Są one meteorytami pośrednimi pomiędzy kamiennymi a żelaznymi. Metal nie stanowi tu połączonej i nieprzerwanej struktury, lecz występuje w postaci większych i mniejszych fragmentów żelaza meteorytowego wtopionych w masę minerałów krzemianowych, głównie oliwinów.

Meteoryt kamienny „Grzempy” (chondryt H5)

„Niejaki Bydołek, gospodarz ze wsi Grzempy, pracując w swojej zagrodzie, ujrzał nagle spadającą na ziemię »kulę ognistą«. Kula ta spadając, odcięła kilka gałęzi z pobliskiego drzewa i ugrzęzła w ziemi. Jednocześnie dał się słyszeć gwałtowny, podobny do grzmotu łoskot i »utworzyły się gazy przypominające spaloną siarkę«”.

Łodzik „Cymatoceras patens”

Łodzik Cymatoceras patens to jeden z przedstawicieli grupy wymarłych głowonogów zasiedlających morze górnokredowe, które 100,5–66 mln lat temu pokrywało powierzchnię odpowiadającą terenom współczesnej Polski.

Konkrecja septariowa o wzorze poligonalnym

Konkrecja septariowa, marglista lub ilasto-żelazista, to rodzaj kulistego, elipsoidalnego lub soczewkowatego skupienia minerałów występującego w obrębie skały osadowej, np. w iłach. Charakterystyczne są dla niej promieniste lub poligonalne szczeliny, rozszerzające się do wnętrza, wypełnione wtórnie kalcytem, dolomitem lub minerałami kruszcowymi.

Jeżowiec „Rhabdocidaris nobilis”

Jeżowiec Rhabdocidaris nobilis to wymarły gatunek jeżowca regularnego, który należy do gromady morskich, wolno żyjących szkarłupni. Nazwa gromady pochodzi z greckiego słowa echinos – jeż, i eidos – postać.

Kalcyt („szczotka”)

Kalcyt to minerał z gromady węglanów, inaczej węglan wapnia. Jego nazwa pochodzi od greckiego chalix i łacińskiego calx (calcis), oznaczającego „wapno”, w nawiązaniu do tradycyjnego zastosowania tego minerału. Występuje często w żyłach kruszcowych, w próżniach wśród melafirów i bazaltów, tworząc formy naciekowe w jaskiniach. Jest składnikiem szkieletów wielu organizmów.

Limonit naciekowy

Limonit (żelaziak brunatny) jest drobnoziarnistą lub skrytokrystaliczną mieszaniną mineralną tlenków i wodorotlenków żelaza, kiedyś uważaną za odrębny minerał, a obecnie za rodzaj skały. Jego głównym składnikiem jest goethyt (getyt) – minerał z gromady wodorotlenków.

Limonit komórkowy

Limonit (żelaziak brunatny) jest drobnoziarnistą lub skrytokrystaliczną mieszaniną mineralną tlenków i wodorotlenków żelaza, kiedyś uważaną za odrębny minerał, a obecnie za rodzaj skały. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa λειμωυ oznaczającego „łąkę”, co nawiązuje do jego powszechnego występowania w postaci rud darniowych na terenach podmokłych.

Ząb trzonowy mamuta „Mammuthus primigenius”

Prezentowany obiekt to ząb trzonowy mamuta włochatego (Mammuthus primigenius) – wymarłego ssaka roślinożernego z rodziny słoniowatych. Okaz pochodzi ze szczęki dolnej. Składa się z 15 płytek zębowych.

Malachit – „nerkowiec”

Malachit to minerał z gromady węglanów, który należy do minerałów pospolitych i szeroko rozpowszechnionych na Ziemi. Od czasów starożytnych był ceniony jako kamień ozdobny, amulet i środek leczniczy. Używano go do wyrobu biżuterii, przedmiotów domowego użytku, do produkcji płyt okładzinowych stosowanych do wykańczania wnętrz, a także zielonych barwników i farb.

Ślimak „Volutispina kasimiri”

Ośródki ślimaka były znajdowane w dużych ilościach w skałach kredowych w rejonie Kazimierza nad Wisłą. Okaz ze zbiorów Muzeum Geologicznego ING PAN pochodzi z kolekcji Alojzego Mazurka – geologa związanego z Państwowym Instytutem Geologicznym, którego badania i bogate zbiory faunistyczne z lat 1930–1932 pozwoliły na opracowanie wielu zagadnień związanych z powstawaniem osadów kredowych.

Odcisk tułowia ryby tuńczykowatej ze szkieletami mniejszych ryb w części brzusznej

Fragment grubej warstwy dolomitycznego mułowca żelazistego z zachowanym po jednej stronie odciskiem ryby tuńczykowatej. W części brzusznej zachowały się szkielety mniejszych, zjedzonych ryb.

Odciski owada (kopalnej ważki) w wapieniu litograficznym

Prezentowany okaz to odcisk ważki kopalnej z rodzaju Mesuropetala, który zachował się w wapieniu litograficznym znalezionym na terenie Niemiec w Solnhofen. Obiekt liczy 144–155 mln lat.

1 2