Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

ul. Krakowska 46,
31-066 Kraków

tel. 12 430 60 23
faks 12 430 63 30
tel. 12 430 55 75 (Ratusz)
tel. 12 430 63 42 (Dom Esterki)
strona muzeum

Jak dojechać :

pieszo

samochodem

komunikacją

Godziny otwarcia

poniedziałek

nieczynne

wtorek — niedziela

10.00 — 19.00

Ceny biletów

normalny 13 zł ulgowy 7 zł rodzinny 23 zł niedziela — wstęp wolny

Lira korbowa z Łękawki

Lira korbowa, nazywana również lirą, lirą kręconą lub lirą dziadowską, była instrumentem znanym w całej Europie, który początkami swymi sięga okresu średniowiecza. Na ziemiach polskich, już na początku XX wieku, tradycja muzykowania na tym instrumencie należała do rzadkości. Wchodziła w skład instrumentarium muzyki kościelnej, dworskiej, ludowej. Gra na lirze korbowej akompaniowała tańcom i śpiewanym pieśniom.

Rzeźba „Anioł” Karola Wójciaka

Autor rzeźby, Karol Wójciak zwany „Heródkiem”, żył w latach 1892—1969; uznaje się go za jednego z najoryginalniejszych twórców nieprofesjonalnych. Postać anioła została ukazana w bardzo uproszczonej formie.

Maszkara „Turoń” ze Starego Sącza

Turoń — a właściwie łeb turonia, czyli wykonana z kilku sporych kawałków drewna zbitych gwoździami zwierzęca głowa z rogami i uszami, osadzona na kiju. Ten łeb turonia pochodzący ze Starego Sącza z 1908 roku, tak jak i inne jemu podobne, już od samego początku w Muzeum Etnograficznym w Krakowie pokazywany był na wystawie stałej w takiej formie, w jakiej był użytkowany, czyli jako część maszkary zwierzęcej, przebrania postaci z grupy kolędniczej. Osadzony zatem na stelażu imitującym człowieka stojącego w pozycji pochylonej, okrytego w całości derką lub kocem, udającego w ten sposób zwierzę nazywane turoniem.

Marionetka „Ardżuna” teatru „wayang golek” z Indonezji

Przedstawiona lalka należy do klasycznego indonezyjskiego teatru marionetkowego wayang golek purwa. Wyobraża szlachetnego Ardżunę — jednego z głównych pozytywnych bohaterów Mahabharaty. To syn Kunti i Pandu, trzeci z pięciu szlachetnych braci Pandawów, walczących o odzyskanie tronu z rąk swoich uzurpatorskich kuzynów.

Zabawka „Pochód Lajkonika” autorstwa Jana Oprochy (ojca)

Zabawka–wózek, a właściwie platforma na kółkach z otworami przeznaczonymi na sznurek do ciągnięcia, na której umieszczono 31 figurek chwiejących się na sprężynkach podczas jazdy. Cała zabawka, zarówno wózek, jak i figurki, wykonana jest z drewna, polichromowana. Prostokątna platforma ze ściętymi skośnie rogami oraz kółka pomalowane są na kolor zielony.

Łyżki Ajnów

Łyżka do nakładania ryżu i gęstych potraw Płaska łyżka wykonana z jednego kawałka drewna, o czarce przypominającej wiosło, zakończonej trójkątnie, i trzonku również zakończonym trójkątnie, zdobionym charakterystycznym rytym ornamentem geometrycznym w postaci jakby plecionego sznura i zawiasów oraz różnych nacięć.

Rzeźba „Chrystus Frasobliwy” Leona Kudły

Autor rzeźby, Leon Kudła, jest zaliczany do grona najwybitniejszych twórców nieprofesjonalnych. Rzeźba ukazuje Chrystusa Frasobliwego. Wizerunek ten nawiązuje do Pasji i jest jednym z najpopularniejszych tematów podejmowanych przez rzeźbiarzy ludowych i nieprofesjonalnych.

Pisanka z Kowna

Pisanka ta może obrazować drogi, jakimi w pierwszych latach istnienia Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie trafiały tu obiekty (także pisanki). Czasem przekazywano tu całe kolekcje zbierane przez lata, a czasem tylko pojedyncze przedmioty — efekt ofiarności społecznej, fascynacji i poszukiwań ludoznawczych, a niekiedy przypadkowych spotkań.

Model chaty krakowskiej (bronowickiej)

Model wykonany w 1901 roku przez cieśli z Bronowic, pod kierownictwem Włodzimierza Tetmajera, przy udziale artysty malarza Antoniego Procajłowicza, na zamówienie Jerzego Warchałowskiego z okazji I Wystawy Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana w Krakowie. Model architektoniczny w skali około 1:10 wedle tradycji wzorowany jest na chałupie Błażeja Czepca z Bronowic, uczestnika Wesela Stanisława Wyspiańskiego.

„Apteczka tybetańska” — rękopis oraz zestaw leków

Znajdująca się w zbiorach krakowskiego Muzeum Etnograficznego tak zwana apteczka tybetańska jest jednym z nielicznych na świecie pochodzących z przełomu XIX i XX wieku kompletnych opisów medycyny tybetańskiej wraz z zestawem leków i przedstawieniem ich zastosowania. W jej skład wchodzą dwa rękopisy medyczne i prawie 300 leków, a właściwie produktów do ich sporządzania — nasion, roślin i owoców oraz minerałów, w większości opatrzonych metryczkami w języku tybetańskim.

Rzeźba „Matka Boska Skępska”

Pierwowzorem ludowych rzeźb Matki Boskiej Skępskiej była gotycka figurka przedstawiająca Marię Służebnicę w Świątyni znajdująca się w kościele Bernardynów w Skępem koło Torunia. Legendarny początek sanktuarium wiązany jest z 1495 rokiem, kiedy ufundowano kościół w miejscu pojawienia się niezwykłej, jaśniejącej postaci.

Ikona „Chrystus na krzyżu”

Prezentowana ikona z przedstawieniem Chrystusa Ukrzyżowanego, Matką Boską z Dzieciątkiem i Św. Mikołaja, stanowi dar Heleny Dąbczańskiej dla Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Helena Dąbczańska to słynna lwowska kolekcjonerka inkunabułów, rycin, książek, rysunków, tkanin, mebli; właścicielka prywatnego muzeum urządzonego we własnej willi i gospodyni niedzielnych poranków artystycznych, na których gościli przedstawiciele lwowskiej elity przełomu XIX i XX wieku.

Łóżko krakowskie

Wykonane z miękkiego drewna łóżko krakowskie nosi numer 1 w kolekcji Muzeum Etnograficznego w Krakowie – to pierwszy obiekt, który zapoczątkował muzealną kolekcję. Rzeczy pierwsze, czyli jakie? Podstawowe, fundamentalne, założycielskie? Pierwszorzędne, pierwszoplanowe, najważniejsze, najbardziej potrzebne? A może najstarsze, najgłębiej schowane, zapomniane?

Rzeźba „Chrystus w Ogrójcu”

Rzeźba Chrystus w Ogrójcu to przedstawienie momentu modlitwy Jezusa na Górze Oliwnej tuż przed pojmaniem. Mogła stanowić fragment niezachowanej kompozycji ukazującej modlącego się Chrystusa w towarzystwie śpiących apostołów oraz anioła z kielichem goryczy — zwiastującym przyszłą mękę.

Feretron przedstawiający „Serce Matki Boskiej” oraz „Serce Jezusa”

Na profilowanej podstawie z otworami na drążki, dwa obrazy malowane na desce w profilowanej ramie, ujęte po bokach falistą wstęgą. Górną, wyciętą faliście krawędź wieńczy krzyżyk. Feretron pomalowano farbą olejną koloru kobaltowego.

Kapliczka słupowa „Chrystus Frasobliwy”

Do 1968 roku kapliczka stała przy wiejskiej drodze. Jej zasadniczą część wykonano z grubego sosnowego pnia, zaś samą figurę Frasobliwego — z drewna lipowego. Szczyt kapliczki tworzy spadzisty daszek, który od przodu opiera się na dwóch kolumnach. Obecnie zachowała się jedynie część słupa. Chrystus Frasobliwy ukazany został jako Chrystus Król, o czym świadczy zwieńczająca głowę korona królewska, a nie cierniowa.

Misa prekolumbijska

Trójbarwna misa na pierścieniowatej stopce, zdobiona tak zwanym malunkiem negatywowym, z wykorzystaniem wosku jako materiału rezerważowego, należy do prekolumbijskiej wysokogórskiej kultury Carchi-Nariño z pogranicza dzisiejszego Ekwadoru i Kolumbii, datowanej na okres od około 700 lub 800 roku n.e. do 1500 roku n.e.

Buty kobiece z cholewami typu węgierskiego, krakowskie

Para butów kobiecych do stroju krakowskiego typu węgierskiego. Wykonane są z czarnej skóry boksowej, usztywnione wewnątrz jasną skórą bydlęcą. Buty posiadają cholewy dwuczęściowe zszywane po bokach, na górze usztywnione, na dole, przy kostkach skóra ułożona w harmonijkę zwaną „miechem”.

Laska z toporkiem, huculska

Laska z drewna bukowego, o przekroju sześciobocznym, lekko spłaszczona, równa na całej długości. Zaopatrzona jest w rączkę odlaną z mosiądzu, w kształcie toporka z lekko zaokrąglonym ostrzem. Na wierzchu toporka znajduje się tak zwana szyszka — mosiężna wypustka w kształcie owalu wpisanego w prostokąt, przybita czterema gwoździkami.

Rzeźby młodej pary z Indonezji, komplet

Loro Blonyo — rzeźby pary młodej reprezentujące boginię ryżu Dewi Śri i jej małżonka Sadhono. Figury Loro Blonyo to nierozłączna para. Tak jak bóstwa, uważane są one za symbole płodności dające możliwość posiadania wielu potomków, a także zapewniające urodzaj, szczęście i pomyślność oraz długie życie w zdrowiu i spokoju.

1 2 3