Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

ul. Krakowska 46,
31-066 Kraków

tel. 12 430 60 23
faks 12 430 63 30
tel. 12 430 55 75 (Ratusz)
tel. 12 430 63 42 (Dom Esterki)
strona muzeum

Jak dojechać :

pieszo

samochodem

komunikacją

Godziny otwarcia

poniedziałek

nieczynne

wtorek — niedziela

10.00 — 19.00

Ceny biletów

normalny 13 zł ulgowy 7 zł grupowy normalny 10 zł grupowy ulgowy 5 zł rodzinny 20 zł niedziela — wstęp wolny na ekspozycje stałe

„Apteczka tybetańska” — rękopis oraz zestaw leków

Znajdująca się w zbiorach krakowskiego Muzeum Etnograficznego tak zwana apteczka tybetańska jest jednym z nielicznych na świecie pochodzących z przełomu XIX i XX wieku kompletnych opisów medycyny tybetańskiej wraz z zestawem leków i przedstawieniem ich zastosowania. W jej skład wchodzą dwa rękopisy medyczne i prawie 300 leków, a właściwie produktów do ich sporządzania — nasion, roślin i owoców oraz minerałów, w większości opatrzonych metryczkami w języku tybetańskim.

Zapaska tybetowa do stroju krakowskiego

Zapaska do stroju krakowskiego uszyta z dwóch brytów cienkiej białej wełenki, drukowanej w motywy zielonych gałązek z różami i innymi kwiatami różowo-czerwonymi oraz kwiatuszkami i pąkami w kolorach niebieskim i różowym.

Zapaska płócienna do stroju krakowskiego

Zapaska (fartuch) odświętna do stroju krakowskiego, z białego, cienkiego płótna bawełnianego, obszerna tak, aby zakrywała przód i boki spódnicy, zszyta z dwóch szerokości materiału, marszczona i wszyta w wąską oszewkę z doszytymi wiązadłami. Zapaska jest bogato ozdobiona haftem ręcznym białym dziurkowym i ażurowym wysnuwanym (toledo) oraz ściegiem atłaskowym.

Zabawka „Pochód Lajkonika” autorstwa Jana Oprochy (ojca)

Zabawka–wózek, a właściwie platforma na kółkach z otworami przeznaczonymi na sznurek do ciągnięcia, na której umieszczono 31 figurek chwiejących się na sprężynkach podczas jazdy. Cała zabawka, zarówno wózek, jak i figurki, wykonana jest z drewna, polichromowana. Prostokątna platforma ze ściętymi skośnie rogami oraz kółka pomalowane są na kolor zielony.

Łóżko krakowskie

Wykonane z miękkiego drewna łóżko krakowskie nosi numer 1 w kolekcji Muzeum Etnograficznego w Krakowie – to pierwszy obiekt, który zapoczątkował muzealną kolekcję. Rzeczy pierwsze, czyli jakie? Podstawowe, fundamentalne, założycielskie? Pierwszorzędne, pierwszoplanowe, najważniejsze, najbardziej potrzebne? A może najstarsze, najgłębiej schowane, zapomniane?

Fotografia „Sprzedawanie palm do święcenia pod kościołem marjackim w Krakowie” Leopolda Węgrzynowicza

Wśród darów przekazanych MEK przez Leopolda Węgrzynowicza znajdują się rzeźby, obrazy na szkle, stroje, archiwalia, przedmioty związane z obrzędowością... Jednak Muzeum zawdzięcza mu znacznie więcej, niż można wyczytać z kart inwentarza, który zresztą w pierwszych latach funkcjonowania MEK, współtworzy, pomagając przy katalogowaniu i inwentaryzowaniu muzealnych zbiorów.

Tron z Zanzibaru

Tron, dekoracyjny fotel (atrybut władzy i dostojeństwa) z drewna hebanowego, składający się z 6 elementów łączonych kołkami. Siedzisko, elementy oparcia oraz podnóżka wykonane ze sznurka plecionego z liści palmowych. Elementy zdobnicze znajdujące się na zwieńczeniu oparcia wykonane techniką inkrustacji kością słoniową.

Misa prekolumbijska

Trójbarwna misa na pierścieniowatej stopce, zdobiona tak zwanym malunkiem negatywowym, z wykorzystaniem wosku jako materiału rezerważowego, należy do prekolumbijskiej wysokogórskiej kultury Carchi-Nariño z pogranicza dzisiejszego Ekwadoru i Kolumbii, datowanej na okres od około 700 lub 800 roku n.e. do 1500 roku n.e.

Huculska laska z toporkiem

Topór, toporek, siekiera to – zarówno na całej karpackiej góralszczyźnie, jak i wśród chłopów na nizinach – poręczne, o wielorakim zastosowaniu uniwersalne narzędzie, służące również jako broń bojowa i łowiecka, a także część odświętnego stroju męskiego, atrybut mężczyzny. Topir’ci, bartki towarzyszyły Hucułom w niemal każdej sytuacji, nigdy się z nimi nie rozstawali, wyjątkowo zostawiając je przy wejściu do cerkwi. Były one wyrobami miejscowych, wyspecjalizowanych rzemieślników — mosiężników oraz zajmujących wyrobem przedmiotów codziennego użytku z drewna. Większość z nich była anonimowa, ale wytworzyli jednolity, charakterystyczny dla Huculszczyzny styl zdobnictwa. Styl ten zmieniał się nieco z biegiem czasu, w związku ze stopniową zmianą odbiorcy, a co za tym idzie funkcji wyrobów — od przedmiotów przeznaczonych dla lokalnej ludności do wyrobów pamiątkarskich dla turystów i letników.

Naczynie miedziane — skarbczyk z Afganistanu

To duże naczynie o niskim pękatym brzuścu, szerokiej szyjce i przymocowanej półkulistej przykrywce z kabłąkowatym uchwytem zdobione jest rytym ornamentem geometryczno-roślinnym. Podstawą tych zdobień jest stosowanie się do zasady symetrii i harmonii w myśl nauk koranicznych. Naczynie wykonane jest z wielką dbałością o wygląd i piękno, ponieważ ma stanowić odbicie lepszego świata oraz przynosi szczęście.

Sukmana biała „chrzanówka” — strój bronowicki

Sukmana męska ze stojącym kołnierzem wykonana z białego sukna, tak zwana chrzanówka. Rękawy zakończone trapezowatymi klapkami, na przodzie dwa ukośne otwory kieszeniowe. Zapięcie na mosiężne haftki. Kołnierz, klapki u rękawów i rozcięcie na przodzie podszyte są czerwonym suknem, brzegi wykończone czerwoną lamówką.

Spódnica tybetowa zielona do stroju krakowskiego

Spódnica do stroju krakowskiego uszyta z sześciu brytów tybetu zielonego drukowanego w motywy pojedynczych róż różowo-karminowo-białych z wstążeczkami żółto-bordowymi. Róże połączone są zielonymi łodyżkami z niebieskimi kwiatkami — rozetkami o pięciu płatkach oddzielonych od siebie żółtymi kółeczkami.

Siodło huculskie „tornycia”

Siodło składa się z dwóch łęków, z siedzenia w formie 2 płóz, dwóch strzemion i 2 rzemieni. Łęk przedni i tylny oraz siedzenie są ornamentowane geometrycznie (min. motyw kwiatowej rozety). Strzemiona są w kształcie...

Rzeźba „Chrystus w Ogrójcu”

Rzeźba Chrystus w Ogrójcu to przedstawienie momentu modlitwy Jezusa na Górze Oliwnej tuż przed pojmaniem. Mogła stanowić fragment niezachowanej kompozycji ukazującej modlącego się Chrystusa w towarzystwie śpiących apostołów oraz anioła z kielichem goryczy — zwiastującym przyszłą mękę.

Rzeźba „Matka Boska z Dzieciątkiem” z Kurpiowszczyzny

Rzeźba stanowi unikat, jeśli chodzi o przedstawienia Madonny z Dzieciątkiem w sztuce ludowej z terenu Kurpiowszczyzny.

Rowerek drewniany

Rower ten, Tadeusz Seweryn (1894–1975) — późniejszy dyrektor Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie (MEK) — tak opisuje na karcie katalogu naukowego: „Rower wykonany z drzewa przez pastucha, Franciszka Gucwę. Kółka pełne (bez szprych) wpuszczone są w sochy. Przednie posiada kierownicę, okutą silnie żelazem w miejscu połączenia z osią.

Harfa łukowa afrykańska

Rezonator z wyżłobionego kawałka drewna, obciągniętego skórą przymocowaną za pomocą rzemieni. Struny ze ścięgien lub jelit, małe drewniane kołki do strojenia. W latach 1882—1885 (choć Polska nie istniała wówczas na mapach świata) została zorganizowana Pierwsza Polska Wyprawa Naukowa do Afryki — pierwszy polski projekt naukowo-badawczy realizowany w Afryce. Na czele ekspozycji stanął jej inicjator — Stefan Szolc-Rogoziński. Po zakończeniu wyprawy spędził on jeszcze kilka lat na wyspie Fernando Po (obecnie Bioko w Gwinei Równikowej), gdzie zarządzał plantacją, nie rezygnując z naukowych eksploracji. Zajmowały go studia nad kulturą ludu Bubi (Bubisów), rdzennej ludności wyspy.

Marionetka „Ardżuna” teatru „wayang golek” z Indonezji

Przedstawiona lalka należy do klasycznego indonezyjskiego teatru marionetkowego wayang golek purwa. Wyobraża szlachetnego Ardżunę — jednego z głównych pozytywnych bohaterów Mahabharaty. To syn Kunti i Pandu, trzeci z pięciu szlachetnych braci Pandawów, walczących o odzyskanie tronu z rąk swoich uzurpatorskich kuzynów.

Koszula jeńca rosyjskiego

Prezentowany obiekt to koszula jeńca rosyjskiego z 1916 roku darowana przez Adama Wrzoska (lekarza, antropologa, historyka medycyny, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego). Darczyńca jako naczelny lekarz jednego z austriackich szpitali w Krakowie, pracujący również w obozie jeńców w podkrakowskim Dąbiu, spotykał w swojej pracy żołnierzy różnych narodowości, którzy często posiadali przy sobie ubrania, pamiątki zabrane z domu.

Ikona „Chrystus na krzyżu”

Prezentowana ikona z przedstawieniem Chrystusa Ukrzyżowanego, Matką Boską z Dzieciątkiem i Św. Mikołaja, stanowi dar Heleny Dąbczańskiej dla Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Helena Dąbczańska to słynna lwowska kolekcjonerka inkunabułów, rycin, książek, rysunków, tkanin, mebli; właścicielka prywatnego muzeum urządzonego we własnej willi i gospodyni niedzielnych poranków artystycznych, na których gościli przedstawiciele lwowskiej elity przełomu XIX i XX wieku.

1 2 3