|
Fragment tkaniny koptyjskiej („orbiculusa”) Tkanina wykonana techniką gobelinową oraz tzw. latajacej igły. Detal ten pochodzi z tuniki koptyjskiej. |
Ostrakon grecki – polecenie wydania wina Eksponat należy do większego zespołu ostraków, z których 30 znajduje się w Austriackiej Bibliotece Narodowej w Wiedniu, a cztery, wraz z prezentowanym, w Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Wszystkie te dokumenty pochodzą z VI lub VII wieku. Datowane zostały indykcjami, co było częstą praktyką w okresie późnego antyku. W Egipcie termin „indykcja” pojawił się na początku IV wieku. Pierwotnie oznaczał podatek wyznaczony z góry na 5 lat, a od czasów Konstantyna (313 r.) – na 15 lat. Z czasem zaczęto podawać kolejne lata indykcji jako określenie daty danego dokumentu. |
Sarkofag kartonażowy z el-Hibeh Prezentowany sarkofag pochodzi prawdopodobnie z el-Hibeh. Na taką proweniencję wskazuje kształt sarkofagu, sposób dekoracji i charakter znaków hieroglificznych. Z kolei błędy w zapisie i sama forma hieroglifów dowodzą pochodzenia z późnego okresu ptolemejskiego lub wczesnego rzymskiego. |
Maska kartonażowa Rozdział 151. Księgi Umarłych wymienia maskę grobową jako niezbędny element służący ochronie głowy zmarłego. Maski gipsowe, zdjęte z twarzy zmarłego, pojawiły się pod koniec Starego Państwa, zaś od Pierwszego Okresu Przejściowego zaczęto wyrabiać kartonaże pokrywające całe ciało. W okresie ptolemejskim kartonaże produkowane były ze starych zwojów papirusowych lub z lnu. |
Rzeźba przedstawiająca tors męski z El-Kantara Alabastrowa rzeźba o wysokości 15 cm została zakupiona przez żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich podczas II wojny światowej. Posąg przedstawia nagiego młodego mężczyznę z odbitą głową, nogami i rękami. Z tyłu płaska kolumna zakończona trójkątnie u góry. Na prawe ramię młodzieńca... |
Ostrakon grecki Ostrakon pochodzi ze zbiorów Muzeum Polowego nr 2, założonego dzięki Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich, która podczas II wojny światowej walczyła na Bliskim Wschodzie, docierając do Egiptu, gdzie z wielką sprawnością pozyskiwała zabytki muzealne. |
Ostrakon grecki – pokwitowanie zapłacenia podatku w zbożu Ostraka, czyli fragmenty rozbitych naczyń glinianych, były używane do pisania rozmaitych tekstów, najczęściej kwitów podatkowych. Zastępowały znacznie droższy materiał, jakim był papirus. Większość ostraków została znaleziona w Górnym Egipcie oraz w oazach, gdzie w odróżnieniu od Fajum i miejscowości leżących w Egipcie Środkowym, nie uprawiano papirusu na szeroką skalę. |
Ostrakon grecki – pokwitowanie zapłacenia pieniężnego ekwiwalentu podatku w naturze Ostrakon ten jest potwierdzeniem wpłaty równowartości pieniężnej podatku w naturze. Zamiast odpowiedniej liczby daktyli, Daleas, syn Abraimosa (Abraimos jest dobrze poświadczonym wariantem imienia Abraham), wpłacił 6 drachm i 4 obole. Rozbieżność w datowaniu tego dokumentu wynika z faktu, że rok 11. może odnosić się zarówno do panowania cesarza Wespazjana, jak i Domicjana. |
Rzeźba przedstawiająca głowę władcy Głowa jest zachowanym fragmentem posążku władcy. Na królewskie pochodzenie przedstawionej postaci wskazuje nakrycie głowy, zwane nemesem (rodzaj prążkowanej chusty noszonej przez władców egipskich), z szerokim pasem nad czołem, ozdobionym insygnium władzy faraońskiej – ureuszem (kobrą). Twarz o wydatnych kościach policzkowych ma zatarte rysy. Oczy ukazano bez szczegółów. Uszkodzony nos jest szeroki o rozdętych nozdrzach, wargi – ułożone w nieznaczny uśmiech. Zły stan zachowania rzeźby utrudnia identyfikację władcy, lecz sposób opracowania twarzy wskazuje na wykonanie jej w Okresie Późnym, czyli przedstawienie władcy panującego w latach 743–332 p.n.e. (koniec XXV–XXXI dynastia). |
Figurki uszebti Doskonałe pod względem artystycznym i starannie wykonane figurki uszebti zostały zakupione w Muzeum Egipskim w Kairze przez żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich podczas II wojny światowej i przekazane do Muzeum Archeologicznego. Znaleziono je w 1929 roku w grobie osoby, która − jak wynika z inskrypcji na sarkofagu − nosiła tytuł „strażnika pieczęci królewskiej”. Grób wchodził w obręb świątynny faraona Userkafa. Z inwentarza grobowego zachowały się trzy alabastrowe naczynia kanopskie oraz 336 figurek uszebti, które weszły w skład rozmaitych kolekcji na świecie. |
Rzeźba mężczyzny i kobiety Rzeźba pochodzi z wykopalisk prowadzonych przez Hermana Junkra w 1913 roku we wschodnim sektorze Wielkiego Cmentarzyska Zachodniego, na zachód od piramidy Cheopsa. Rzeźba przedstawia postacie w określonym kanonie: mężczyznę w postaci kroczącej i kobietę w pozycji stojącej ze złożonymi stopami... |
Stela z czterema osobami z Kom Abu Billou Kompozycje złożone z kilku osób stanowią rzadkość wśród przedstawień na stelach z Kom Abu Billou. Relief ukazuje parę małżeńską ze stojącymi po obu stronach orantami, będącymi ich dziećmi. Stela jest znacznie uszkodzona; brakuje jej górnej części, ale nie przeszkadza to w odtworzeniu całości sceny. |
Stela kobiety z Kom Abu Billou Zachowany górny fragment steli przedstawia zmarłą w pozycji znanej z pozostałych tablic nagrobnych z cmentarzyska Kom Abu Billou. Kobieta spoczywa na materacu przykrywającym łoże (kline), opierając lewy łokieć na dwóch poduszkach. W prawej, nienaturalnie długiej ręce trzyma czarę. Ubrana jest w powszechnie noszone greckie szaty wierzchnie: chiton i himation. Ma długie włosy, zaczesane za uszy i opadające na piersi. Nie wiemy, jak wyglądała twarz zmarłej, gdyż jej przedstawienie uległo zniszczeniu. Naprzeciw kobiety wyryto sylwetkę siedzącego i zwróconego w jej stronę szakala. |
Fragment steli z trzema osobami z Kom Abu Billou Na steli przedstawione są dwie postacie: kobieta spoczywająca na łożu i stojąca za nią z prawej strony orantka. Układ obu postaci oraz ich ubiór powtarzają znany choćby ze Steli syna Chajremona oraz Izydory schemat kompozycji ukazującej zmarłego na kline oraz stojącej orantki. Pod łożem wyryte są elementy biesiady grobowej: zarys snopka zboża oraz stolik na trzech nogach. |
Stela chłopca Besa z Kom Abu Billou Stela przedstawia chłopca w charakterystycznej dla sztuki wczesnochrześcijańskiej pozycji oranta, czyli postaci modlącej się z rękoma wzniesionymi ku górze. Taka forma ukazania zmarłego symbolizować miała duszę zbawioną. To jedyna tego typu stela z nekropolii w Kom Abu Billou znajdująca się w zbiorach polskich. Dzięki odczytaniu zachowanej częściowo inskrypcji, wiemy, że chłopiec zmarł w wieku lat 5 i miał na imię Bes. |
Stela mężczyzny z Kom Abu Billou z 1. połowy III wieku Scena widoczna na steli przedstawia zmarłego spoczywającego na łożu (kline). Powtarza się w niej schemat znany z innych steli z Kom Abu Billou. Mężczyzna spoczywa na materacu, opierając się lewym łokciem na dwóch poduszkach. W prawej wyciągniętej dłoni trzyma wieniec. Przedstawienie postaci jest niezwykle podobne do zastosowanego w datowanej również na 1. połowę III wieku Steli syna Chairemona oraz Izydory. Pod łożem widoczne są ofiary grobowe, wykonane techniką rycia. |
Mumia Aset-iri-khet-es Mająca ponad 2 tysiące lat mumia pochodzi z wykopalisk prowadzonych w 1907 roku w el-Gamhud przez pierwszego polskiego egiptologa, Tadeusza Smoleńskiego. Kapłanka bogini Izydy – Aset-iri-khet-es – spoczywa w trumnie z okazałym wypukłym wiekiem. Dzięki badaniom przeprowadzonym w 1996 roku ustalono, że była to młoda kobieta, która zmarła ok. 2 tysiące 300 lat temu w wyniku utraty krwi spowodowanej przebiciem tętnicy przez pękniętą kość podudzia. Specjalistom udało się określić m.in. kod genetyczny zmarłej i jej grupę krwi. To największy pod względem rozmiarów obiekt ze zbiorów egiptologicznych w Polsce i najlepiej przebadany przez specjalistów. |
Mumia zbożowa z woskową maską Ozyrysa Obiekt został zakupiony u Mohareba Zaaki w Kairze przez żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich podczas II wojny światowej. Mumia ma pozłacaną woskową maskę. Sarkofag z głową Horusa i prążkowaną peruką na piersi ma zawieszony naszyjnik złożony z kapliczki, z ibisem wewnątrz... |
Mumia zbożowa ze srebrną maską Ozyrysa Mumie zbożowe stanowią rzadkość w kolekcjach egiptologicznych, a już ozdobione srebrną maską znane są zaledwie trzy. Jedna znajduje się w Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie, a dwie – w krakowskim Muzeum Archeologicznym. Co w sobie kryją i do czego służyły? Otóż tak naprawdę nie są mumiami, a pseudomumiami, pełniącymi w czasach starożytnego Egiptu funkcję kultową, a nie funeralną. Zawierają ziemię (muł nilowy) zmieszaną z ziarnem jęczmienia, które pod wpływem wilgotności kiełkowało, symbolizując zmartwychwstanie Ozyrysa, a tym samym wiecznie odradzającą się naturę. |
Fragment całunu Całun został zakupiony w Muzeum Egipskim w Kairze przez żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich podczas II wojny światowej i przekazany do Muzeum Archeologicznego. Prawa część całunu przedstawia zmarłego jako Ozyrysa. Głowę w peruce zdobi korona ze strusich piór z dyskiem... |