Misterne wiązania, które eksponują piękne hafty wykrochmalonego materiału... To dzięki nim chusta staje się prawdziwą dekoracją głowy. Czy jednak każdy potrafiłby dzisiaj zawiązać chustę czepcową? Czynność, która, zdawałoby się, dla naszych prababć stanowiła prozę życia, dziś mogłaby sprawić wiele kłopotu.

Kolekcja dalekowschodnich militariów Muzeum Narodowego w Krakowie obejmuje ponad tysiąc obiektów, z czego większość stanowią dzieła japońskie. Do niezwykle cennych okazów należą zbroje i hełmy, i chociaż pochodzą przeważnie z okresu Edo (1603–1868), możemy w nich podziwiać znakomite rzemiosło japońskich mistrzów.

Hełm utworzony z kolistych, zdobionych rozetkami, zachodzących na siebie łusek przynitowanych do skórzanego podkładu. Na szczycie znajduje się wielolistny medalion zwieńczony wysoką sterczynką. Otok złożony z kilku pasów blachy został ozdobiony turbanem z malinowego, silnie przetartego jedwabiu obszytego złotym galonem.

Kapelusz do stroju krakowskiego, tzw. celender z czarnego filcu. Kształtem przypomina cylinder o lekko zwężającej się ku górze główce i rondzie o szerokości 5 cm. Kapelusz posiada zdobienia w postaci czarnej taśmy z materiału podszewkowego, imitującej aksamitkę, która jest spięta na przodzie dużą mosiężną klamrą. Na taśmę, przy rondzie kapelusza nałożona jest wąska wstążeczka broszowana we wzory kwiatowe. 

Typ hełmu zamkniętego. Jeszcze do połowy XX wieku uważany był za XIX–wieczną kopię. Powleczony grubą warstwą czarnej farby, mającej chronić przed korozją, skwapliwie skrywał swoją tajemnicę. Reprezentuje późnogotycką formę hełmu, wykształconą ze średniowiecznej łebki, szeroko rozpowszechnioną u schyłku XV i na początku XVI wieku. Występował w licznych odmianach i wariantach, służąc zarówno rycerstwu, jak i żołnierzom należącym do innych warstw społecznych.

Czepiec był obowiązkowym nakryciem głowy zamężnych łemkowskich kobiet. Ma formę płytkiej czapeczki składającej się z przymarszczonego w dolnej części denka o kształcie podkowy i okalającego go otoku o zaokrąglonych brzegach...

Dziś elementy starego męskiego stroju szczawnickiego można zobaczyć już tylko w zbiorach Muzeum Pienińskiego. Obecny strój męski górali szczawnickich składa się z czarnego filcowego kapelusza ozdobionego nad krezą, płóciennej koszuli z niewielką stójką, bez kołnierzyka, sukiennej kamizelki w kolorze niebieskim ozdobnie haftowanej na plecach i połach przednich, krótkiej cuchy z brązowego sukna zarzucanej na ramię, kożucha bez rękawów, sukiennych białych spodni, haftowanych wzdłuż rozcięć u dołu nogawek i przy górnym rozcięciu, wzdłuż szwów, kierpców.

Kęty i okolice tradycyjnie od wieków były zamieszkane przez Lachów. Do dziś jednak przetrwało niewiele świadectw kultury laskiej, a jednym z nielicznych zachowanych jest strój kobiecy, którego elementy są prezentowane w Muzeum w Kętach. Pojedyncze przykłady takiego stroju można było zobaczyć...

Kobiecy strój krakowski był wyjątkowo zróżnicowany i trudno byłoby przeprowadzić na podstawie którejkolwiek z jego części, jak to ma miejsce w przypadku stroju męskiego, wyraźny podział na Krakowiaków zachodnich i wschodnich. Głównymi elementami różnicującymi stroju kobiecego były przede wszystkim...

Dawniej zamężnym kobietom nie wypadało pokazywać się publicznie z odkrytymi głowami. Na co dzień nosiły małe chustki perkalowe lub kwieciste tybetowe, natomiast podczas świąt i różnych uroczystości z chusty tiulowej  upinały czepiec. Taki czepiec upinano po raz...