|
Czy wiesz, że O dziwacznych terapiach, groźnych lekach i opiumowych smoczkach dla niemowląt Medycyna i farmacja nie zawsze były tym, czym są dzisiaj. Historia farmacji i medycyny to nie tylko dzieje postępu nauki, naznaczonego kolejnymi wielkimi odkryciami, ale także fascynująca opowieść o dawnych terapiach i lekach, których nikt wolałby już dziś nie próbować... |
 Starodruk „Kanon medycyny” Awicenny Dzieło perskiego lekarza, filozofa, uczonego, zwanego w Europie Awicenną (Abu Ali Ibn Sina, 980–1037).
Kanon medycyny powstał na początku XI wieku, ale jako podręcznik wiedzy medycznej służył jeszcze do wieku XVII na Zachodzie, a na Wschodzie niekiedy bywa używany do dziś. |
Czy wiesz, że Czekolada na ból gardła Choć dziś czekolada kojarzy się głównie z przyjemnością, której można sobie odmawiać, dbając o linię lub podejmując pewne wyrzeczenia, dawniej była ona zalecana przez duchownych w czasie postu. W XVIII wieku, podobnie jak kawa, była raczej surowcem obecnym w aptekach i wykorzystywanym do... |
Czy wiesz, że Medycyna tybetańska — kilka cytatów Medycyna tybetańska charakteryzuje się podejściem holistycznym. Korzysta z praktyki tantr buddyjskich (jej podstawą są „Cztery Tantry Medyczne”). Opiera się na przekonaniu, że wszystko, co istnieje, jest manifestacją jednego bytu. Zachwianie równowagi jednego elementu pociąga za sobą chorobę... |
 Alembik Alembik (łac. alembicum) to część aparatury destylacyjnej (destylacja z łac. distillare, czyli kapać, spadać kroplami). Składa się z trzech odrębnych części: kotła, w którym umieszcza się substancje poddane destylacji, hełmu pokrywającego kocioł oraz z chłodnicy, która łączy kocioł z... |
 Pigulnica Pigulnica to urządzenie służące do wytwarzania pigułek (pilulae, od łac. pila — piłeczka, kulka), jednej z najstarszych form leków. Prezentowany eksponat konstrukcji Eugena Dietericha (II poł. XIX wieku) składa się z drewnianej podstawy oraz z ruchomej deseczki. Na obu elementach... |
 Tabletkarka XIX-wieczne urządzenie do produkcji tabletek.
Dziś forma zażywanych przez nas tabletek wydaje się oczywista. Firmy farmaceutyczne ścigają się wręcz w uzyskiwaniu jak najwygodniejszej postaci wypuszczanych na rynek leków.
|
 Moździerz apteczny z 1615 roku Moździerz jest ozdobiony kartuszem w płaskim reliefie, na którym umieszczono gmerk i monogram „JR” należący do Jana Radziwina, doktora medycyny i filozofii, właściciela apteki na Rynku Starej Warszawy. Na fryzie płaszcza znajduje się napis wykonany majuskułą: „ANNO DOMINI... |
 Renesansowy moździerz apteczny z 1607 roku Moździerze były ustawiane w aptekach na różnorodnych postumentach wykonanych zazwyczaj z twardego drewna, a także, rzadziej, z kamienia. Dla pięknie dekorowanych moździerzy, które poza praktycznym zastosowaniem stanowiły ozdobę wnętrza apteki, zamawiano podstawy drewniane w kształcie... |
 Koszula jeńca rosyjskiego Prezentowany obiekt to koszula jeńca rosyjskiego z 1916 roku darowana przez Adama Wrzoska (lekarza, antropologa, historyka medycyny, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego). Darczyńca jako naczelny lekarz jednego z austriackich szpitali w Krakowie, pracujący również w obozie jeńców w podkrakowskim Dąbiu, spotykał w swojej pracy żołnierzy różnych narodowości, którzy często posiadali przy sobie ubrania, pamiątki zabrane z domu. |
 Szafka na trucizny Pomalowana na czarno szafka służyła do przechowywania w aptece leków o silnym działaniu. Zwykle na takiej szafie umieszczano napis Venena (łac. veneum — trucizna) oraz malowano symbole czaszki i skrzyżowanych piszczeli. Na drzwiach prezentowanej szafki zostały wymalowane białą farbą... |
 Dyplom magisterski farmacji siostry zakonnej Konstancji Studzińskiej Konstancja Studzińska (1787–1853) była pierwszą kobietą w Europie, która ukończyła studia i otrzymała dyplom magistra farmacji. Fakt ukończenia studiów farmaceutycznych przez kobietę w 1 poł. XIX wieku, w czasie, kiedy kobiety nie miały możliwości studiowania, można uznać za wyjątkowy. Konstancja Studzińska pracowała wówczas w prowadzonej przez siostry zakonne aptece szpitala św. Łazarza w Krakowie. Władze uniwersyteckie zarzucały zakonnym aptekarkom niekompetencję i dążyły do tego, by zarządzanie apteką przekazać odpowiednio przygotowanym do zawodu aptekarzom. |
 Perkolator Perkolator jest przyrządem służącym do ekstrakcji surowców roślinnych metodą polegającą na ciągłym, powolnym przepływie rozpuszczalnika przez warstwę surowca. Metoda ta nazywana jest perkolacją (łac. percolo, przepływać) lub rzadziej deplasacją. Dzięki niej otrzymuje się ekstrakty znacznie... |
 Puszki apteczne drewniane z XVIII wieku Drewniane puszki apteczne pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku. Naczynia wykonane z drewna lipowego zostały pokryte warstwą polichromii w kolorze czerwonym. Na brzuścu w owalnym, rokokowym, ozdobionym złotym ornamentem kartuszu umieszczono nazwy surowców, do których przechowywania były... |
 Tenaculum — statyw do zawieszania ręcznych wag aptecznych Statyw, tzw. tenaculum, na którym zawieszano niewielkie wagi ręczne, pochodzi ze szpitalnej, klasztornej apteki oo. bonifratrów w Pilchowicach. Apteka została otwarta w 1819 roku, a statyw, jak wynika z napisów na nim umieszczonych, został ufundowany dla apteki w roku 1820... |
 Tabletkarka z początku XX wieku Tabletkarka ręczna była wykorzystywana w aptece do produkcji tabletek otrzymywanych przez sprasowanie sproszkowanej substancji leczniczej za pomocą tłoka. Prezentowany obiekt pochodzi z początku XX wieku. Tabletkarka ta została wyprodukowana w austriackiej firmie Kahnemann-Krause-Vienna. |
 Puszka do złocenia pigułek Prezentowana drewniana puszka w kulistym kształcie służyła w aptece do pozłacania i posrebrzania pigułek. W ten sposób łagodzono ich przykry smak, a także zabezpieczano przed wysychaniem i psuciem. Sposób powlekania pigułek złotem można znaleźć na przykład w Farmacyi Teodora... |
 „Zielnik” Szymona Syreniusza Autorem Zielnika... jest Szymon Syreniusz (ok. 1540–1611), lekarz i botanik, profesor Akademii Krakowskiej. Dzieło zawiera opisy 765 roślin leczniczych wraz z ich leczniczym zastosowaniem. Monografia zawiera drzeworytnicze wizerunki roślin. Jak wynika z tytułu, był on przeznaczony lekarzom... |
 Prasa apteczna tłokowa Prasa apteczna tłokowa służyła do wytłaczania (expressio) surowców roślinnych, wymagających dużej siły nacisku. Otrzymywano w ten sposób soki z owoców, liści i korzeni lub oleje z nasion. Prasa tłokowa składała się z drewnianej podstawy, do której przytwierdzony był... |
 „Apteczka tybetańska” — rękopis oraz zestaw leków Znajdująca się w zbiorach krakowskiego Muzeum Etnograficznego tak zwana apteczka tybetańska jest jednym z nielicznych na świecie pochodzących z przełomu XIX i XX wieku kompletnych opisów medycyny tybetańskiej wraz z zestawem leków i przedstawieniem ich zastosowania. W jej skład wchodzą dwa rękopisy medyczne i prawie 300 leków, a właściwie produktów do ich sporządzania — nasion, roślin i owoców oraz minerałów, w większości opatrzonych metryczkami w języku tybetańskim. |
