|
Czy wiesz, że O dziwacznych terapiach, groźnych lekach i opiumowych smoczkach dla niemowląt Medycyna i farmacja nie zawsze były tym, czym są dzisiaj. Historia farmacji i medycyny to nie tylko dzieje postępu nauki, naznaczonego kolejnymi wielkimi odkryciami, ale także fascynująca opowieść o dawnych terapiach i lekach, których nikt wolałby już dziś nie próbować... |
 Starodruk „Kanon medycyny” Awicenny Dzieło perskiego lekarza, filozofa, uczonego, zwanego w Europie Awicenną (Abu Ali Ibn Sina, 980–1037).
Kanon medycyny powstał na początku XI wieku, ale jako podręcznik wiedzy medycznej służył jeszcze do wieku XVII na Zachodzie, a na Wschodzie niekiedy bywa używany do dziś. |
Czy wiesz, że Czekolada na ból gardła Choć dziś czekolada kojarzy się głównie z przyjemnością, której można sobie odmawiać, dbając o linię lub podejmując pewne wyrzeczenia, dawniej była ona zalecana przez duchownych w czasie postu. W XVIII wieku, podobnie jak kawa, była raczej surowcem obecnym w aptekach i wykorzystywanym do... |
 Koszula jeńca rosyjskiego Prezentowany obiekt to koszula jeńca rosyjskiego z 1916 roku darowana przez Adama Wrzoska (lekarza, antropologa, historyka medycyny, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego). Darczyńca jako naczelny lekarz jednego z austriackich szpitali w Krakowie, pracujący również w obozie jeńców w podkrakowskim Dąbiu, spotykał w swojej pracy żołnierzy różnych narodowości, którzy często posiadali przy sobie ubrania, pamiątki zabrane z domu. |
 Naczynie apteczne szklane z XVIII wieku Naczynie pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku, jest wykonane z bezbarwnego szkła. Na naczyniu znajduje się biały szyldzik z sygnaturą pisaną dwubarwną majuskułą: „ESS. THERIACALIS” (Essentia theriacalis) syn. Tinctura theriacalis. W skład leku wchodził m.in. teriak. |
 Renesansowy moździerz apteczny z 1562 roku W aptekarstwie moździerze wykorzystywano do ucierania różnorodnych substancji oraz do sporządzania pewnych postaci leków recepturowych, takich jak: emulsje, maści czy proszki. Prezentowany moździerz pochodzi z 1562 roku. Ma stożkowaty kształt i jest odlany z brązu. Jego dekorację... |
 Renesansowy moździerz apteczny z 1607 roku Moździerze były ustawiane w aptekach na różnorodnych postumentach wykonanych zazwyczaj z twardego drewna, a także, rzadziej, z kamienia. Dla pięknie dekorowanych moździerzy, które poza praktycznym zastosowaniem stanowiły ozdobę wnętrza apteki, zamawiano podstawy drewniane w kształcie... |
 Moździerz apteczny z 1615 roku Moździerz jest ozdobiony kartuszem w płaskim reliefie, na którym umieszczono gmerk i monogram „JR” należący do Jana Radziwina, doktora medycyny i filozofii, właściciela apteki na Rynku Starej Warszawy. Na fryzie płaszcza znajduje się napis wykonany majuskułą: „ANNO DOMINI... |
 „Apteczka tybetańska” — rękopis oraz zestaw leków Znajdująca się w zbiorach krakowskiego Muzeum Etnograficznego tak zwana apteczka tybetańska jest jednym z nielicznych na świecie pochodzących z przełomu XIX i XX wieku kompletnych opisów medycyny tybetańskiej wraz z zestawem leków i przedstawieniem ich zastosowania. W jej skład wchodzą dwa rękopisy medyczne i prawie 300 leków, a właściwie produktów do ich sporządzania — nasion, roślin i owoców oraz minerałów, w większości opatrzonych metryczkami w języku tybetańskim. |
 Tabletkarka XIX-wieczne urządzenie do produkcji tabletek.
Dziś forma zażywanych przez nas tabletek wydaje się oczywista. Firmy farmaceutyczne ścigają się wręcz w uzyskiwaniu jak najwygodniejszej postaci wypuszczanych na rynek leków.
|
 Prasa apteczna tłokowa Prasa apteczna tłokowa służyła do wytłaczania (expressio) surowców roślinnych, wymagających dużej siły nacisku. Otrzymywano w ten sposób soki z owoców, liści i korzeni lub oleje z nasion. Prasa tłokowa składała się z drewnianej podstawy, do której przytwierdzony był... |
 „Zielnik” Szymona Syreniusza Autorem Zielnika... jest Szymon Syreniusz (ok. 1540–1611), lekarz i botanik, profesor Akademii Krakowskiej. Dzieło zawiera opisy 765 roślin leczniczych wraz z ich leczniczym zastosowaniem. Monografia zawiera drzeworytnicze wizerunki roślin. Jak wynika z tytułu, był on przeznaczony lekarzom... |
 Szafka na trucizny Pomalowana na czarno szafka służyła do przechowywania w aptece leków o silnym działaniu. Zwykle na takiej szafie umieszczano napis Venena (łac. veneum — trucizna) oraz malowano symbole czaszki i skrzyżowanych piszczeli. Na drzwiach prezentowanej szafki zostały wymalowane białą farbą... |
 Puszka do złocenia pigułek Prezentowana drewniana puszka w kulistym kształcie służyła w aptece do pozłacania i posrebrzania pigułek. W ten sposób łagodzono ich przykry smak, a także zabezpieczano przed wysychaniem i psuciem. Sposób powlekania pigułek złotem można znaleźć na przykład w Farmacyi Teodora... |
 Pigulnica Pigulnica to urządzenie służące do wytwarzania pigułek (pilulae, od łac. pila — piłeczka, kulka), jednej z najstarszych form leków. Prezentowany eksponat konstrukcji Eugena Dietericha (II poł. XIX wieku) składa się z drewnianej podstawy oraz z ruchomej deseczki. Na obu elementach... |
 Tabletkarka z początku XX wieku Tabletkarka ręczna była wykorzystywana w aptece do produkcji tabletek otrzymywanych przez sprasowanie sproszkowanej substancji leczniczej za pomocą tłoka. Prezentowany obiekt pochodzi z początku XX wieku. Tabletkarka ta została wyprodukowana w austriackiej firmie Kahnemann-Krause-Vienna. |
 Alembik Alembik (łac. alembicum) to część aparatury destylacyjnej (destylacja z łac. distillare, czyli kapać, spadać kroplami). Składa się z trzech odrębnych części: kotła, w którym umieszcza się substancje poddane destylacji, hełmu pokrywającego kocioł oraz z chłodnicy, która łączy kocioł z... |
 Dyplom magisterski farmacji siostry zakonnej Konstancji Studzińskiej Konstancja Studzińska (1787–1853) była pierwszą kobietą w Europie, która ukończyła studia i otrzymała dyplom magistra farmacji. Fakt ukończenia studiów farmaceutycznych przez kobietę w 1 poł. XIX wieku, w czasie, kiedy kobiety nie miały możliwości studiowania, można uznać za wyjątkowy. Konstancja Studzińska pracowała wówczas w prowadzonej przez siostry zakonne aptece szpitala św. Łazarza w Krakowie. Władze uniwersyteckie zarzucały zakonnym aptekarkom niekompetencję i dążyły do tego, by zarządzanie apteką przekazać odpowiednio przygotowanym do zawodu aptekarzom. |
 Puszki apteczne drewniane z XVIII wieku Drewniane puszki apteczne pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku. Naczynia wykonane z drewna lipowego zostały pokryte warstwą polichromii w kolorze czerwonym. Na brzuścu w owalnym, rokokowym, ozdobionym złotym ornamentem kartuszu umieszczono nazwy surowców, do których przechowywania były... |
 Perkolator Perkolator jest przyrządem służącym do ekstrakcji surowców roślinnych metodą polegającą na ciągłym, powolnym przepływie rozpuszczalnika przez warstwę surowca. Metoda ta nazywana jest perkolacją (łac. percolo, przepływać) lub rzadziej deplasacją. Dzięki niej otrzymuje się ekstrakty znacznie... |
