Przedmioty ze stopów metali szlachetnych były zazwyczaj opatrzone wybijanymi puncą (narzędzie złotnicze) znakami, tzw. cechami. Te niewielkie znaki z liczbami i przedstawieniami ujętymi w różnokształtne pola, które przypominają nieraz ubytki, są niezwykle cennym źródłem informacji o dziele. Możliwe jest wyszczególnienie kilku rodzajów znaków, przy rozpoznaniu ich elementów i funkcji. 

Jednym z cenniejszych ze względu na rangę artystyczną przedmiotów w tarnowskim muzeum jest kielich z nakrywą, z przedstawieniem 12 miesięcy. Wiązany jest z Saksonią, z Królewską Hutą Szkła w Dreźnie. Posiada budowę typową dla barowych, okazjonalnych kielichów, a dodatkowo jest wzbogacony stożkowatą ozdobną nakrywą.

Pośród przedmiotów przekazanych w 1922 roku do Muzeum przez Marię Dembowską (która wraz z mężem Bronisławem gromadziła jedną z pierwszych kolekcji etnograficznych na Podhalu) znajduje się również drewniany model kielicha kościelnego zaprojektowany przez Stanisława Witkiewicza, a wykonany przez Jędrzeja Trzebunię.

Tło kulturowe epoki w przypadku tarnowskiej kolekcji znajduje swe odpowiedniki w kulturze sarmackiej, charakteryzującej się potrzebą prezentacji zamożności i bogactwa właściciela. Prym szlachty i magnaterii posiadającej w XVIII wieku olbrzymie latyfundia i przywileje wpływał na rozwój i uprzemysłowienie kraju, a także na potrzebę prezentowania majątku i pozycji społecznej.

Kidusz tłumaczy się z języka hebrajskiego jako „uświęcenie”. Ceremonię tę odprawia się na rozpoczęcie szabatu lub innych świąt, odmawiając specjalne błogosławieństwo nad pucharem czerwonego, słodkiego wina (ewentualnie soku z czerwonych winogron). 

Marcin Marciniak i Jan Sapiński nie przypuszczali, że poranek 3 maja 1909 roku przyniesie coś szczególnego i w jakikolwiek sposób zmieni ich życie. Podczas pracy w polu, po uderzeniu lemiesza jeden z nich natrafił na twardy przedmiot. Obrośnięte gliną naczynie okazało się jednym z najcenniejszych zachowanych zabytków rzemiosła artystycznego sztuki przedromańskiej związanej z początkiem chrześcijaństwa na ziemiach polskich. 

Życie religijne parafian dopełniało się za pośrednictwem zakładanych przy kościołach konfraterni, które szczyciły się posiadaniem odrębnej kaplicy lub ołtarza bocznego. Pierwsze założone w Niepołomicach i erygowane przez kardynała Zbigniewa Oleśnickiego bractwo Najświętszej Maryi Panny działało prężnie przez półtora wieku, ale w 1596 roku wizytator kościelny zastał je, jak opisał, w stanie aktywności „dewocyjno-pochówkowej”.

Kielich wykonany w rzymskiej pracowni około 1360 roku. Ustawiony na dziesięciolistnej stopie z cokolikiem, zdobionym pasem dekoracji geometrycznej. Stopa nakryta gładkim płaszczem, z aplikowanym medalionem o grawerowanym herbie ujętym wieńcem laurowym w polu oraz, po przeciwnej stronie płaszcza, z emaliowaną tarczą przedstawiającą Grupę Ukrzyżowania.

Kielich datowany jest na rok 1738 i pochodzi z warsztatu złotnika Michaela Wissmara z Wrocławia. Stopa na planie sześcioliścia, płaszcz stopy i sześciokątna tuleja dekorowane wicią winnej latorośli na złoconym tle, z sześcioma srebrnymi medalionami, z rytowanymi scenami: Narodziny Chrystusa, Ostatnia Wieczerza, Chrystus Zmartwychwstały, zbieranie manny, winobranie, żniwa.

Kielich znajduje się w zbiorach muzealnych od 2004 roku, kiedy to został zakupiony w jednym z sądeckich antykwariatów. Jest najstarszym eksponatem rzemiosła artystycznego w sądeckim muzeum. Stanowi przykład XVII-wiecznego złotnictwa małopolskiego o cechach charakterystycznych dla warsztatów tego regionu, takich jak: smukła, gładka czara osadzona w koszyczku, owoidalny nodus, trybowana dekoracja oraz motywy uskrzydlonych główek aniołków, będące częstym elementem zdobiącym krakowskie złotnictwo tego okresu.