Najstarsze wydanie dzieła na temat historii Polski autorstwa Marcina Kromera z Bazylei z 1555 roku. Nosi tytuł: De origine et rebus gestis polonorum, czyli O pochodzeniu i czynach Polaków. Drukowana księga autorstwa Kromera (po łacinie) ukazuje historyczny stan wiedzy szesnastowiecznego badacza oraz jest ciekawym źródłem z zakresu współczesnych kronikarzowi badań nad najdawniejszymi dziejami Polski. Należy jednak ten starodruk rozpatrywać tylko w kontekście historycznym, jako cenny zabytek. Mylne byłoby doszukiwanie się w nim merytorycznych i ścisłych informacji z zakresu historii naszego narodu.

Oznaka (potocznie zwana „korpusówką”) pułków strzelców podhalańskich została wprowadzona w 1919 roku. Przedstawia swastykę o skróconych zagiętych częściach ramion na tle stylizowanej gałązki jodłowej. Swastyka to prastary indoeuropejski symbol słońca, ognia i pomyślności. Na ziemiach polskich najdłużej utrzymała się na Podhalu, gdzie była zwana „krzyżykiem niespodzianym”.

Narta skokowa firmy Fischer, bez wiązania. 60 cm od pięty początek śladów po wkrętach, którymi były mocowane wiązania (łącznie na długości 42 cm). Na wierzchniej stronie narty odręczny napis: „Dla Izby Muzealnej w Piwnicznej Małysz Adam”.

W zbiorze Feliksa Jasieńskiego Utagawa Hiroshige zajmował miejsce szczególne — kolekcjoner zgromadził ponad 2000 plansz drzeworytniczych tego autora. Bogato reprezentowany gatunek pejzażu pozwala docenić Hiroshigego jako artystę, który uchodził za mistrza w odtwarzaniu nastrojów kreowanych przez śnieg, deszcz i mgłę.

Wernyhora — lirnik i wieszcz ukraiński, postać zdaniem jednych legendarna, według innych historyczna, żyjąca w II połowie XVIII wieku — zasłynął z przepowiedni politycznych dotyczących losu Rzeczypospolitej i Ukrainy. Miał w nich przewidzieć krwawe bunty kozackie, rozbiory, nieudane powstania narodowowyzwoleńcze i odrodzenie się państwowości polskiej. Po utracie niepodległości i w czasach kolejno pojawiających się nadziei na restytucję państwa polskiego, krążące w odpisach przepowiednie cieszyły się dużą popularnością. Wernyhora stał się bohaterem utworów literatury romantycznej, m.in. Juliusza Słowackiego, oraz przedstawień malarskich.

Paleta malarska, która należała do Jana Matejki jest jedną z ośmiu zachowanych w zbiorach MNK. Jest eksponowana w pracowni artysty w Domu Jana Matejki.
Owalna, wykonana z drewna orzechowego, z dwoma przytwierdzonymi na stałe metalowymi naczyniami. Na powierzchni palety widać ślady używanych przez artystę, zaschniętych farb w bogatej gamie kolorystycznej.

Skarb odkryty w trakcie badań ratowniczych w piwnicach oficyny tylniej przy ul. Kanoniczej 13 w Krakowie w 1979 roku. Depozyt zalegał pod jądrem wczesnośredniowiecznego wału Okołu. Został ukryty w jamie o wymiarach 108 x 210 cm i głębokości około 100 cm o ścianach częściowo obudowanych drewnem...

Fotografia przedstawia pierwsze — po odzyskaniu przez Polskę niepodległości — obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja na Rynku Głównym w Krakowie. Na pierwszym planie stoi piechota; obok – ustawiona w dwuszeregu, tyłem do osoby fotografującej – artyleria. Sukiennice udekorowano flagami i polskim godłem. Pod nimi stoją liczne grupy cywilów. Odbywa się msza polowa, zorganizowana przez artylerię i kawalerię. Pod arkadami środkowej części Sukiennic, od strony ul. Szewskiej, urządzono ołtarz, który udekorowano kwiatami i emblematami o barwach narodowych. Od strony ratusza stoją oddziały załogi krakowskiej reprezentowane przez 13. Pułk Piechoty z orkiestrą, 20. Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej i 8. Pułk Ułanów.
 

Model maszyny do transportu pionowego. Oryginalny, zachowany w muzeum, kierat polski pochodzi z XVII wieku.